Íslendingaþættir Tímans - 15.03.1973, Blaðsíða 4

Ingi
Gunnlaugsson
þjónaöi Fljótsdalshéraði og Borgar-
firöi-eystra. Læknisheimiliö var
barnmargt og gestkvæmt. Sautján ára
ræöst Sólveig til starfa hjá einum
rikisþingmanni I Danmörku, sem býr
búi á stórum búgarði viö Limafjörö.
Var þetta mikiö menningarheimili og
margt heimilisfólk.
Arið 1922 gengur Sólveig aö eiga
Ingimar Jóhannesson búfræöing og
kennara. Ingimar er fæddur 1891 aö
Meira-Garöi i Mýrahreppi viö Dýra-
fjörö. Hann er námssveinn í Núpsskóla
1906-1908. Lýkur búfræöiprófi á
Hvanneyri 1913 og kennaraprófi 1920.
Sama áriö og hann útskrifast kennari,
hefur hann kennarastörf viö barna-
skólann á Eyrarbakka. Þá er þar
skólastjóri Aöalsteinn Sigmundsson.
Tekst meö þeim fljótt mjög náiö sam-
starf aö skóla- og félagsmálum. Þeir
veröa fljótt forystum'enn i ungmenna-
félagsskap, Goodtemplarareglu og
skátalifi á Eyrarbakka og viöar á
Suöurlandi.
Ungt fólk frá skóla og félögum á þvi
oft leið til heimilis þeirra Sólveigar og
Ingimars. Inn fyrir þær dyr eru allir
velkomnir. Húsfreyjan lætur mann
sinn um félagsstörfin, en helgar störf
sin æskuheimili sinu og sinu eigin
heimili, heimakær og starfsglöð.
Flest þau ár, sem þau búa á Eyrar-
bakka, verður Ingimar að sækja vinnu
út fyrir Eyrarbakka. Vegavinna verö-
ur hans helzta sumarstarf. Eitt sumar,
er ekkert fékkst að gera á Suöurlandi,
varð hann aö leita vinnu til Reykjavik-
ur.
Sólveig, eins og svo mörg isl. hús-
móöir, veröur þvi árlega um nokkra
mánaða skeiö aö annast heimili og
barnauppeldi ein.
Arið 1929 gerist Ingimar skólastjóri
heimavistarskólans aö Flúöum i
Hrunamannahreppi. Þeim skóla veita
þau hjón forstöðu til 1937. Af frásögn-
um Ingimars og ibúa Hrunamanna-
hrepps, sem þekktu skólaumsýslu
þeirra hjóna, veitég aö rétt er að telja,
aö Sólveig hafi átt stóran þátt i þvi
giftusamlega skólahaldi.
Hver, sem skoöar gamla heima-
vistarhúsiö aö Flúöum meö viðbyggöu
samkomu- og leikfimihúsi, hlýtur aö
fyllast aödáun yfir þvi, aö þar var
starfrækt meö mikilli sæmd skóli og
blómlegt félagslff — og þar var um leið
heimili, sem veitti þjónustu fyrst og
fremst börnum stórrar sveitar og
félagslifi samhent.s sveitafólks innan
ungmennafélags, kvenfélags og
búnaðarfélags. 011 árin var Sólveig
matráöskona og kennari i handavinnu
stúlkna.
Sá háttur var haföur á við smiöi
skólans, að úr þröngu eldhúsi var
gengt i herbergi, sem reist var yfir
Kiöjabergi i Grimsnesi er höfuöból
og landnámsjörö. Bæjarstæöiö er sér-
kennilegt og fagurt og liggur viö berg-
iö, sem bærinn er kenndur viö. Hvitá
rennur skammt frá bænum. Þar
„sindrar á sægengna laxa” á sumrum.
Útsýni er takmarkað, sér einkum yfir
ána fram um Flóann.
Ingi Gunnlaugsson var fæddur aö
Kiöjabergi 19. ágúst 1894, sonur hjón-
anna Soffiu Skúladóttur, prófasts aö
Breiöabólsstaö i Fljótshliö og Gunn-
laugs Þorsteinssonar, hreppsstjóra á
sjóöandi hver. Þar skyldi matur soö-
inn. A hlaöi skólans eru heit hveraop.
Hver og einn getur sett sig i spor hús-
móður,sem hefur slika hættustaöi inn-
an húsveggja og á hlaði — og i kring
um sig börn annarra og sin eigin.
Varúð og hógvær umvöndun Sólveigar
mun án efa hafa átt sinn þátt i aö
aldrei varö neitt barnanna fyrir
brunaslysi.
Skólastjórinn varð á stundum aö fela
konu sinni skólaforráð, þegar störf
hans að málefnum kennarafélags Ár-
nesinga eöa Héraðssambandsins
Skarphéöins kölluðu hann burtu frá
skólanum, en hann vissi aö treysta
mátti konu sinni. Hún haföi engu minni
aga á ungviöinu en hann. Hún var
gædd þeirri náöargáfu, aö i hennar ná-
vist voru allir hlýönir og vildu gera
henni allt til hæfis.
Frá Flúðum flytja þau hjón 1937, er
Ingimar gerist kennari i Skildinga-
nesskóla i Reykjavik. Heimiliö, þó þaö
sé nú komiö til höfuöstaðarins, verður
enn hluti af skóla. Skildinganesiö var
sérstætt hverfi borgarinnar og skólinn
þess miðdepill. Heimilisfaöirinn, þó i
þétt býli sé kominn, er kallaöur til
félagsstarfa fyrir stétt sina, bæinn og
landið I heild. Stéttarfélag barnakenn-
ara, barnaverndarnefndir, templarar,
ungmennafélagsskapur, ritstjórn
Menntamála ,kalla á starfsfúsann
mann. Húsfreyjan heldur vana sinum,
er heimakær og heimiliö kærkomið at-
hvarf vina barna og eiginmanns — og
enn er hún tengd æskuheimilinu og
Kiöjabergi I Grimsnesi. Ingi ólstupp á
Kiðjabergi, yngstur sex systkina. Elzt
var Guörún, er lézt i janúar s.l., Skúli,
bóndi og oddviti i Bræöratungu I
Biskupstungum, dáinn 1966, Steindór,
lögfræöingur dáinn 1971, en á lifi eru
Jón, fyrrv. stjórnarráösfulltrúi i
Reykjavik og Halldór, cand. theol,
bóndi og hreppsstjóri á Kiöjabergi.
Var þessi fjölskylda alkunn fyrir at-
gervi og glæsibrag.
Ingi fór ungur utan til náms og
dvaldi á lýöháskólanum I Askov. Sá
hefur veika systur sina, Elinu Björgu,
á heimili sinu. Eftir aö Skildinganes-
skólinn legst niöur og flytur i Mela-
skóla, styttist i kennslustörfum Ingi-
mars, sem gerist 1947 fulltrúi i
fræðslumálaskrifstofunni.
Þó skólar f jarlægist heimili Sólveig-
ar, þá fylgdi þvi ávallt gestagangur og
þótt húsbóndinn hætti að vera kennari,
þá hélt hann áfram störfum aö félags-
málum. Eftir aö viö fluttum saman,
varö ég þess oft var, hversu mikiö
starf hann lagði á sig viö fjölþætt
félagsmál t.d. barnastúkustörf, sem
hann lagöi i mikla alúö.
Þó liðiö sé á annað ár siöan Sólveig
lézt (25.1. 1971), þá hefur mér og þá
eigi siöur konu minni og börnum fund-
izt að hún ætti það inni hjá fjölskyldu-
lífi okkar, aö ég minntist hennar meö
nokkrum oröum. Hún var ein þessara
hógværu og heimakæru húsmæöra,
sem veröur minnisstæð öllum, sem
henni kynntust. Kona, sem á undra-
veröa hlutdeild i ævi þeirra, sem fengu
aö dveljast nærri henni. Þetta varö
okkur hjónum svo augljóst, er börn
okkar, sem dvöldust erlendis er Sól-
veig andaðist, minntust hennar i bréf-
um sinum. Eitt þeirra komst svo að
orði: „Mér var ekki ljóst fyrr en nú,
hve hún á stóran þátt i æskuminning-
um minum”.
Þannig einkunn munu margir þeir,
sem ungir dvöldu nærri Sólveigu
Eugeniu Guömundsdóttur, gefa henni
að leiðarlokum.
Þorsteinn Einarsson
4
islendingaþættir