Íslendingaþættir Tímans - 09.08.1973, Blaðsíða 2

Þórður Stefánsson
frá Geirbjarnarstöðum í Köldukinn
Hinn 26. júni var til moldar borinn
frá Fossvogskirkju Þórður Stefánsson,
fyrrum bóndi á Geirbjarnarstöðum i
Köldukinn. Hann var fæddur aö Bakka
á Tjörnesi 26. marz 1893, sonur Stefáns
Klemenssonar og Guörúnar Guð-
mundsdóttur. Guðrún var ættuö af
Tjörnesi, en Stefán, faðir Þórðar, var
sonur Klemensar Jónssonar, sem var
aðfluttur vestan af Vatnsnesi i Húna-
þingi. Bjó Stefán fyrstu árin að Vargs-
nesi i Náttfaravikum, en fluttist bú-
ferlum þaðan eftir 5 ára dvöl að Geir-
bjarnarstöðum, þar sem hann dvaldist
til dauöadags. Klemens fluttist hingað
austur til lækninga hjá sira Þorsteini á
Hálsi i Fnjóskadal. Hann festi sér konu
i dalnum, Sigriði Pétursdóttur. Hún
var bróðurdóttir Guðrúnar konu
Kristjáns dbrm. á Illugastöðum.
Þórður Stefánsson fluttist barnung-
ur meö foreldrum sinum að Geirbjarn-
arstöðum. Þar lifði hann bernskuna,
æskuna og blómlegasta hluta fullorð-
insáranna, og þaðan voru allar hans
beztu minningar, sem geymdust til
elliáranna.
Ekki átti Þórður kost á mikilli skóla-
menntun i æsku sinni. Höfuðskólinn
fram að fermingaraldri var að visu
ágætur skóli, þar sem foreldrarnir
voru skólastjórarnir, og kennararnir
afarnir og ömmurnar. Þar til viðbótar
komu svo farskólarnir, sem veittu
a.m.k. eins til tveggja mánaða kennslu
ungmennum 2-3 árin fyrir ferminguna.
Upp úr siðustu aldamótum var hér
starfandi ungmennaskóli á hinum
Fyrri maður hennar Brynjólfur
Kristjánsson vegaverkstjóri hjá Vega-
gerð rikisins. Hann lézt eftir fárra ára
sambúð. Seinni maður Jens Guð-
brandsson frá Höskuldsstöðum i Döl-
um starfsmaður hjá Fóðurblöndunni
h/f.
4) Einar Ingþór, ókvæntur.
Ólafur var kvaddur til margvislegra
starfa á félagsmálasviðinu fyrir sveit
sina og hérað. Þau voru gifturik og af
þeim meiri saga en rúmast má i þess-
ari minningargrein. Þess skal aðeins
getið, að hann var kosinn i stjórn
Búnaðarfélags Óspakseyrarhrepps
árið 1925 og átti þar sæti lengst af, oft-
ast formaður. Sýslunefndarmaður frá
1938 til 1968 er hann sagði þvi starfi af
sér, vegna brottflutnings úr héraðinu.
Sat i hreppsnefnd mörg ár, oddviti frá
1954-1958, hreppstjóri frá 1958-1968. t
stjórn Ræktunarsambands Bæjar- og
Óskapseyrarhreppa i mörg ár. Oftast
fulltrúi á aðalfundum Búnaðarsam-
bands Strandamanna. Fulltrúi á aðal-
fundum Stéttarsambands bænda
nokkur ár.
Arið 1942 réðust bændur i
Óspakseyrarhreppi og nágrenni i það
að stofna sjálfstætt kaupfélag, en útibú
hafði verið rekið þar um nokkur ár frá
Kaupfélaginu á Borðeyri. Margir ótt-
ust aö nýja kaupfélagið myndi tæpast
bera sig sökum fámennis, þar á meðal
sumir þeirra, er að félagsstofnuninni
stóðu. En þetta fór á annan veg. Þetta
litla Kaupfélag hefur verið rekið með
ágætum og staðið sig vel út á við. Mér
er ekki grunlaust um aö Ólafur hafi átt
hugmyndina að Kaupfélagsstofnun-
inni og unnið manna mest að þvi, að
koma henni i framkvæmd. Hann vildi
nú ekki við það kannagt og taldi að
ýmsir aðrir hefðu átt þar stóran hlut
að. Á stofnfundi félagsins var ólafur
kosinn formaður þess og gegndi þvi
starfi til ársins 1964, en þá tók hann við
starfi kaupfélagsstjóra og gegndi þvi
til ársloka 1968. ólafur lagði sig mjög
fram um það alla tið að efla gengi
kaupfélagsins og lagði i það mikla
vinnu einkum eftir að hann tók við
kaupfélagsstjórastarfinu og mér er
kunnugt um það, að hann vann þar oft i
fritimum sinum við afgreiðslu en hann
gat engri bón neitað.
Svo sem áður er að vikið hætti
Ólafur búskap árið 1968 og flutti til
Reykjavikur. Kona hans var þá orðin
heilsutæp og þurfti að vera undir
læknishendi. Þetta mun hafa ráðið
miklu um brottför hans. Hún lézt árið
1969.
Eftir að Ólafur fluttist suður, vann
hann hjá afurðasölu S.I.S.
ólafur var gleðimaður, hrókur alls
fagnaðar á samkomum og mannamót-
um og var hann þar jafnan aufúsu-
gestur. Hann var ræðumaður ágætur
oröheppinn og málsnjall og kom það
þvi oft I hans hlut að vera aðalræðu-
maður I mannfagnaði. Málflutning
hans einkenndist jafnan af drengskap
og hlýhug og hann var einkar laginn
við að setja niður deilur.
Eg hef haft mikil kynni af ólafi, allt
frá unglingsárum, átt við hann margs
konarskipti meðal annars unnið mikið
með honum að félagsmálum. Hann
var einstaklega samvinnuþýður og til-
lögugóður. Við fluttum báðir til
Reykjavikur um svipað leyti. Atvikin
höguðu þvi þannig, að stutt var á milli
okkar og höfðum við þvi mikið sam-
band. Eitt af þvi siðasta, sem Ólafur
átti hlut að, var að undirbúa afmælis-
hóf 50 ára búfræðinga frá Hvanneyri
og var áformað að koma þar saman á
ákveðnum degi snemma i júli. Ólafur
hafði brennandi áhuga fyrir þessu og
vann ötullega að undirbúningi þessa
móts ásamt fleirum. Hann gat ekki
mætt þar. A þeim tima, er mót þetta
fór fram var hann altekinn af sjúk-
dómi þeim, er leiddi til andláts hans.
Mér er ekki úr minni liðið, er nokkrir
skólabræður komu að sjúkrabeði hans,
hið geislandi bros, er leið yfir andlit
hans, þótt hann væri sárþjáður er talið
barst að þvi, hvernig mót þetta hefði
farið fram-
Kæri vinur, þér þakka 'eg fyrir gott
og ánægjulegt samstarf um málefni
sveit og héraðs ásamt traustri vináttu
um áratugaskeið. 011 þessi samvinna
var mér rikuleg ánægja, sem aldrei
verður fullþökkuð.
Börnum þinum og öðrum vanda-
mönnum sendi eg hlýjar samúðar-
kveðjur.
Jón Kristjánsson
frá Kjörseyri
2
islendingaþættir