Íslendingaþættir Tímans - 15.12.1973, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Laugardaguri5 • desember 1973 64. tbl. 6. árg. nr. 149.
TIMANS
Baldvin Jónsson
frá Hópi, Grindavík
Fæddur 28. júnl 1892
Dáinn 13. nóvember 1973
Viö Baldvin sáumst fyrst i byrjun
febrúar 1931 og héldum kunningsskap
eftir það, eða rúmlega 40 ár. Ég hafði
verið um tima i Hafnarfirði og var i at-
vinnuleit. Um þaö leyti auglýsti Bald-
vin eftir manni til sjóróðra, enda gerði
hann þá út allstóran trillubát, eins og
flestir Grindvikingar i þá daga. Atti
sá, sem þessu kalli vildi sinna, að hafa
samband við systur hans, búsetta i
Reykjavik, sem mig minnir að væri
Valgerður. Hringdi ég siðan til Bald-
vins og spurði um plássið. Enginn var
ráðinn. Þegar hann heyrði að ég væri
úr Steingrimsfirði, hvaðst hann hafa
verið þar, og þar væru góðir sjómenn.
Sagði ég það vel geta verið, en ég hefði
aldrei á sjó komið. „Sama er um”,
sagði sá góði maður, „komdu bara
sem fyrst”.
Bjó ég mig siðan i skyndi og kvaddi
þá vini mina sem ég hafði dvalið hjá i
Hafnarfirði. bá hafði Steindór ferðir
til Grindavikur og notaði til þeirra litla
bila. Var nú lagt af stað i norðan skaf-
renningi með fullan bil af sjómönnum.
Bilstjórinn hét bórður, ötull og mjög
vinsæll maður. En ekki komumst við
nema suður á Stapann vegna ófærðar.
Þaðan gengum við til Grindavikur, og
komum á leiðarenda kl. 3 um nóttina.
Ekkert kynntist ég samferðamönnum
minum þessa nótt, en einn þeirra benti
mér á reisulegt timburhús, þar sem
Baldvin ætti heima. Ég hafði varla
fyrr barið að dyrum en Baldvin var
kominn út og kippti mér inn fyrir staf
inn og inn i hlýjuna. En þannig var
hann ætið, meðan hann var og hét,
ævinlega fljótur. Að vörmu spori kom
einnig kona hans, Loftsina Pálsdóttir,
og áður en varði sauð á katlinum og
nóg á borðum. Við kynntumst þarna
öll I einni svipan og urðum góðir vinir.
Og þótt þau hjón væru harla ólik um
margt, voru þau samhent um myndar-
skap og góða aðhlynningu á öllum,
sem hjá þeim voru. Dugnaði þeirra og
snerpu átti ég eftir að kynnast betur.
Foreldrar Baldvins hétu Guðrún
Guðbrandsdóttir og Jón Guðmunds-
son, ættuð úr Rangárvallasýslu. Þau
fluttu búferlum að Hópi i Grindavik og
áttu þá aðeins einn son, Guðmund
eldra. En á Hópi eignuðust þau ellefu
börn i viðbót. Baldvin var þvi alinn
upp i stórum systkinahópi, og munu
þau öll hafa verið talin glaðvær, nema
kannske sizt Guðmundur eldri, enda
hvildi þungi heimilisins snemma á
honum, þar sem faðir þeirra dó, þegar
Baldvin var á öðru ári og yngsta barn-
ið varla ársgamalt. En þá tók Guð-
mundur eldri við búsforráðum. Móðir
þeirra dó 1936.
Systkinahópurinn var þessi: Guð-
mundur, Kristólina, Jóhann (dó ung-
ur), Margrét, Jórunn, Sigurlina,
borkelina og Guðmundur yngri (þau
voru tviburar), Pétur, Valgerður,
Baldvin, og Dagbjört Ágúst.
Baldvin og Loftsina giftust 1915 og
byrjuðu búskap á Hópi 1919. Foreldrar
hennar hétu Páll Magnússon og Val-
gerður Jónsdóttir. Dóttir þeirra Bald-
vins og Loftsinu heitir og Valgerður.
Hún er búsett i Keflavik, gift Gunnari
Jóhannssyni húsasmiðameistara.
Þau Baldvin og Loftsina bjuggu á
Hópi i 15 ár, eða til 1934, og mun það
hafa verið rismesti kaflinn i lifi þeirra.
Þau byggðu sér stórt og vandað
timburhús á Hópi, og auk þess pen-
ingshús og sjóarhús. Ekki var hátt
verð á fiskinum á þessum árum, enda
var útgerð oft mikið áhættuspil. Mikið
var um, að hásetar væru ráönir upp á
kaup, sem yfirleitt var þetta 400-500
krónur fyrir vertiðina, eða þar um bil.
Til orða hafði komið að ég hefði 500 kr.,
en Baldvin fór þess á leit, vegna
lárnardrottins sins, að mér yrðu ekki
borgaðar nema 400 kr. Ég kvað það
sjálfsagt, og þar við sat. Minntist hann
oft á þetta atvik við mig og kvaðst hafa
orðið undrandi á þessari lipurð af
minni hendi. En þvi segi ég frá þessu,
að siðast 1966 sagði hann við mig, að
hann hefði skammazt sin fyrir þetta
alla ævi. Hann var þannig gerður, að
hann vildi ekki, að menn hans gætu
talið til skuldar við sig. Ég vissi vel að
Baldvin barðist i bökkum, og 100 kr. þá
skiptu hreint ekki litlu máli. Og þar
kom, að þau misstu Hópseignina 1934.
Voru þau siðan búsett i Járngerðar-
staðahverfi i Grindavik til 1942, er þau
fluttust til Keflavikur.
Skömmueftir komuna til Keflavikur
auðnaðist þeim að byggja sér vandað
steinhús að Baldursgötu 6. En þar sem
þau voru næstum snauð, er til Kefla-
vikur kom, leystist úr vanda þeirra á
þann hátt, eftir þvi sem Baldvin sagöi
mér eitt sinn, að hann eignaðist þar
góðan vin, sem hjálpaði honum að
koma upp húsinu. Minntist hann oft á