Íslendingaþættir Tímans - 19.08.1981, Blaðsíða 13

7JT&
Sigurður Geirfinnsson
Landamótum
Við fráfall Sigurðar Geirfinnssonar
koma mér i hug brot lir vlsu eftir Sighvat
skáld Þórðarson sem hann orti eftir
fráfall Ólafs konungs helga. Honum þóttu
hliðar Noregs vera orönar miklu kulda-
legri en þegar konungur lifði, þá þóttu
honum há og brött klif hlægja um allan
Noreg. A sama hátt fannst mér að fell og
fjallahliðar fæðingarsveitar minnar hljóti
aö vera með minna gleðibragði, þegar
Sigurður Geirfinnsson á Landamóti er
allur.
Allt frá þvi ég man fyrst eftir mér og
fram til siðustu samfunda fylgdi honum
heiðrikja og gleði. Þó að skin og skúrir
hafi skipst á i' lifi hans gat hann alltaf
miðlaö öðrum af lifsgleði sinni og bjart-
sýni, komiö með sólskin og vakiö gleðiþyt
eins og sunnanvindur á vordegi.
Sigurður Helgi Gerfinnsson var kominn
af merku bændafólki i Þingeyjarsýslu.
Faðir hans Geirfinnur Trausti Friðfinns-
son, vakti athygli manna hvar sem hann
fór. Hann var hinn gjörvilegasti maður
mikill að vallarsýn og hið mesta hreysti-
menni, hjálpsamur og greiðvikínn og
höföingi heim að sækja. Hann hafði
mannmargtog skemmtilegtheimili, segir
Theodór Friöriksson rithöfundur sem var
um skeiö nágranni hans. Sigurður Geir-
finnsson liktist mjög föður si'num. Hann
erfði alla þessa eðliskosti hans, hann var
höfuðkempa, gæddur mikilli atorku og
dugnaði, greiðvikinn meö afbrigðum og
hjálpfús.en litill eiginhagsmunamaður. A
ýngri árum var hann iþrdtta - og glimu-
maöur, og feröamaður með afbrigðum,
svo að fáir gátu þar fylgt honum. Allt
fram á elliár naut hann þess að taka þátt
iöllu sem nokkur mannraun fylgdi. Hann
var við góða heilsu fram til hins siðasta,
gekk teinréttur og léttur i spori þar til yfir
lauk.
Móðir Sigurðar Geirfinnssonar hét
Arnóra
uierk kona. Undirrituö á henni þökk að
gjalda — fyrir samleiö i félagsmálum,
vináttuogtryggöallt frá uppvaxtarárum.
Það er sagt að auður mannkyns eöa
fjársjóður sé sú viska sem þaö lætur eftir
sig komandi kynslóðum. Megi viska áræði
Arnóru Oddsdóttur og samúð meö lltil-
'hagnanum verða arfur og lærdómur til
sdknar — þeim sem erfa landið.
Guð blessi minningu hennar.
Þóra Einarsdóttir.
islendingaþættir
Kristjana Hallgrimsdóttir. I ætt hennar
hefur borið mikið á listrænum hæfi-
leikum, og er þar jöfnum höndum um tón-
listargáfur og leiklistarhæfileika að ræöa.
T.a.m.voru þeirSigurður Geirfinnsson og
Steingrimur Hall tónskáld og organleikari
i Winnipeg systkinasynir. Annar frændi
hans var Jónas Tómasson organisti og
tónskáld á Isafirði.
Sigurður Geirfinnsson sótti margt til
mdðurfólks sins. Hann var ágætur söng-
maöur eins og margir frændur hans. A
yngri árum fékkst hann við leikstarfsemi,
eins og hún var i sveitum á fyrri hluta
þessarar aldar og mér er enn i barns
minni, hvað mér fannst hann skemmti-
legur i skoplegum hlutverkum, en þar
með er ekki sagt að hann hefði ekki getað
gert öðrum manngerðum jafn góð skil, ef
hann hefði átt þess kost að ganga I
þjónustu leiklistarinnar. Hann var prýði-
lega máli farinn og gat haldið snjallar og
bráðskemmtilegar tækifærisræður og
aldrei betri, en þegar hann kvaddi sér
hijdðs óundirbúinn.
Þessari iþrótt hélt hann við til hárrar
elli. Hann hafði og litrikt tungutak og
mikla hugmyndaauðgi ekki síst þegar
gamanmál flugu af vörum. Mér er það
minnisstætt að viö okkur siöustu sam-
fundi mælti hann af munni fram kvæði
sem hann hafði lært sem barn og ég
minnist þess varla að hafa heyrt þau'
betur flutt af öörum. Svo mikil var fram-
sagnarlist hans allt til æviloka.
En Siguröur Geirfinnsson átti einnig
sinar innhverfu hliðar og ég kynntist þeim
fyrst á seinustu árum hans og þekktumst
við þó um hálfrar aldar skeið. 1 einveru
ellinnar sat hann og skrifaði niöur ýmis-
legt sem i hugann kom og stundum fékk
ég að lesa bort og brot af þvi, en hann
flikaði þessu ekki og gerði þetta frekar sér
til hugarhægðar en til að láta það öðrum i
té. En jafnhliða þessu skrifaði hann ýmis-
legt Ur sögu sveitarinnar, svo sem um
leikstarfsemi og söngfélag, æviþætti og
annan fróðleik, sem að öðrum kosti hefði
farið veg allrar veraldar. Hann var lista-
skrifari og bráöskemmtilegur bréfritari.
Æviferill Sigurðar Geirfinnssonar var i
stuttu máli þessi. Hann fæddist á Hálsi i
Fnjóskadal 12. september 1893 og var 5. og
yngsta barn þeirra Kristjönu og Geir-
finns. Móðir hans kom hart niður við
fæðinguna og þvi varð að ráði að Sigurður
var tekinn i fóstur af Sigriði Hallgrims-
dóttur móðursystur sinni og Sigurði
SigurðSsyni hreppstjtíra á Halldórs-
stöðum i' Kinn, þegar hann var á 1. ári
Halldórsstaðaheimilið var fyrir margra
hluta sakir merkilegt. Þar sagðist Jónas
Jónsson frá Hriflu hafa komið i leikhus I
fyrsta skipti. Þar voru sálmar sungnir
fjórraddað, þegar hUslestur var lesinn. A
þessu heimili ólst Sigurður Geirfinnsson
upp ogi sveitinni átti hann heima þegar
frá er talin skólavist i bændaskólanum á
Hóium IHjaltadal, en þar voru foreldrar
hans siðarihluta ævinnar, þar sem Geir-
finnur var bústjóri við bændaskólann.
Enleið SigurðarGeirfinnssonar lá aftur
heim I sveitina þar sem hann ól síðan
aldur sinn allan, nema siðustu vikurnar, á
sjUkrahúsinu á Húsavik þar sem hann
andaðist. Hann kvæntist Klöru Guðlaugs-
dóttur frá Fremstafelli árið 1915. HUn var
merk kona og mikilhæf. Fyrstu árin
bjuggu þau á Halldórsstööum, en fluttust
siðan i Landamót og þar bjuggu þau allan
búskap sinn uns Klara andaðist. Þau
eignuöust einn son, Sigurð að nafni, og ólu
upp eina fósturdóttur — Onnu Mariu
systurdóttur Klöru og 2 pilta að verulegu
leyti.
Landamótsheimilið var eitt þessara
gömlu og góðu islensku sveitaheimila, þar
sem gestrisnin var i öndvegi og á ekkert
heimili þótti mér skemmtilegra aö koma
á bernskuárum minum og þar var hlutur
húsfreyjunnar mestur. Það var þvi mikið
áfall fyrirSigurð Geirfinnssoi þegar hann
missti konu sina árið 1953. H ann bar harm
sinn i hljóði, en hann var mikill
einstæðingursiðari ár ævinnar, þvi að svo
sterk voru bönd við þá mold sem hann
hafði hlilð að og ræktað aö hann gat hvergi
hugsað sér að vera annars staðar en á
Landamótiog þar bjó hann lengi einn, þó
að hann fyndi að ellin sótti fastar á og sjón
og heyrn tóku að bila. Þessi einvera varð
honum þungbærari af þvi aö hann var
félagslyndur að eðlisfari og naut þess aö
vera innan um fólk, þvi að hann var
hrókur alls fagnaðar hvar sem hann fór
meðal manna.
Siguröur Geirfinnsson var mikill
13