Mánudagsblaðið - 31.01.1949, Blaðsíða 7

Mánudagur 31. janúar 1949.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Volpon®
Frámhald sf 1. síðu.
Þessir mean hafa mikið til síns.jnáls, en'það er þó nokkurn
veginn Ijóst, að hættan er miimi, ef landið 'er óvíggirt.
Engin þjóð ræðst á laad og eyðileggur það gjörsamlega,
nema óvinurinn háfi þcgar bóið uin sig þar. Tíminn, sem
liöi frá því landið vséri hernuinið í stríði tÚ þess gerð væri
árás á það, gcsti verið okkur dýrmætur. Við gætum flr.it
ol:kur burt frá þeim stöðran, þar 'sem iíérnámsmenn byggju
úm sig. Oldiur kann nú að. vaxa það í augum, að 50 tíl 60
þúsundir flytji sig búferlum á hokkrum dögum, en það þarf
eltki annað en að liugsa sér fóiksflutningána í lílna undas-
farin ár, til þess að sjá að slíkir flufaingar eru, í samaa
burði, næsta ’smávægilegir.
Allar þt?r þjóðir, sem búist er við, að talíi þátt j barda-
Iagi sem þessu liafa að staðaldri menn undir vooaum, svo
að erlend herseta keæur ekki tíi grema á friðartlr 9
þess hafa velflest þessara lanða menn, sera alítáf em
relðnbúhir að bera vopn. Slíitar sfeðrevhdir eru ekki fvrir’i
Iicndi á Islanði, svo að noldíiið annað en f jölmenn herseta
kemtir ekki til má!a.
Islendingar eru Iltil þjóð. og stoK'. Það er óyéfengjan:
legt, áð ,ei 80—r99 -þús. Kianns keraur hkigað tí! Isncls, þv
er mehnihgarlíf þjcðarinnar bráður' baai búinn. Aíít það, ■
sera íslenzkt er, lendir inn í hriisgíðu annars þjóðcrnis- og j
berst svo út í óþekktán stráum; og 'hvérfur !oks að fullu. j
Við eram.að yísh>eftirbútar annajrá í ýmsu, en vart munj
þjóðin selja sjálfa sig’ sem ýændiokona fyrir fávrýtt g'k'g-:
ur, þó, að þad sé þægilegt og augnablik^ggman. Við yjíjumj
margt læra af öðrúm og mimum í framvíðiani márgt dæra, i
eii aidi'ei á kontnað þjóðcrandatíS og þess^sem gerir okkurj
að ísiendingum.
Bandai’3:jamemi eru eiria þjóðin hú, sem hermenn hc."
ur íil aflögu og þeim yrði 'skipað liér.
Bandaríkjamenn eru líka stoft þjóo og hafa merliilegai
sögu að baki sér, og ekkert fyrirlíta þeir jafn-djúpt og þá, j
sem nú knébeygja sig fyrir þeim og bjóða okkur sem hór-:
karla og portkonur á gatnamótum P^ríarJb. Þjóðin þekk-j
ir þessa menn flesta með nafni — þeir skrifa gréinar í;
stóra blaðið okkar — á aðra síðuna — blaðið, sem ekkij
Ijéfur þorað að taka afstöðu til annars en komu kriunnar
og austrænu grýlunnar.
Ef við nokkurn tíma gerum liernaðarbandalag við
riokkra stórþjóð, þá fer fyrir okkur eins og Puerto Bico,
eylandinu undir stjórn Bandarikjaima, sem liggur sunnan
Fíóridaskagans. Þar voru tvær miDjórijur manna, sem vildu
þáð%5tt að verða frjáls þjóð. Þar var bandarisk hersefca og
engin ðrbirgð eða þjóðarsmán hefur verið átakanlégri en
einmitt sú, sem þar er, Nú er Puerto Eicó smámsaman að
rétta við, en ekki eru nema fimm ár síðan leiðtogum þjóð-
flokksins þeirra var sieppt úr fangelsi. Fimm ár eru síðan
mál þeirra var fyrsifcj kennt í háskóla San Juan, en þjóðin
sjálf er enn í sárum, sem verða ekki lækmið. Stórblöðin í
Bandaríkjunum komu því til leiðar, meðan á styrjöldinni
stóð, að bæt't var um kjör þeirra. En ekki eru nema j»rjú
ár síðan ungt fólk var flutt til Bandaríkjanna, til þess að
vinna í New York og öðrum stórborgum vegna vmnuskorís.
Það fólk býr nú mestmegnis í „slums“.
Þessa sögu þekkja Bandaríkjamenn bezt og vita, að
það er „misjafn sauður“ líka meðal bandarískra valdhafa, og
þetta er ekki nema óbeinlínis bandarísku þjóðinni sjálfii
að kenna, heldur því að á þessu eylandi var herseta og þar
var örbirgð, og því fór svo að þar týndisí ein af smáþjóð-
unum.
Þeir þekkja svörtu bletti þjóðar sinnar, og þeir vilja
ekki bæta einum við — nema því aðeins að nofckrir ráðandi,
duglausir menn í þessu þjóðfélagi okkar telji þeim ti'ú um,
að þjóðin æski þess— végna þess að skriffinnar stærsta
blaðsins lyppast fyrir öllu, sem*þeir halda að geti orðið sér
til liagsbóta.
. Bandaríska sendiráðið hér veit af þessu og mörgu öðru
livað megnið af íslenzku þjóðiiíni hugsar. Margt gott eiguui
við þeim að þakka, og fyrir það erum við þakklátir, og vilj-
Fraíhliald af 4. síöu jseinn.
um.Every Man in his Humo- eriska
tsí
Framhald af 5. síðu.
ShaKespeare likari
. ■ . .. | herskipinu, sem erj J|l|r n:0kkruiri árum. og
ur, og. er það enn i dag vm- jnainna um sig, en léttfærra
sælast af leikritum hans. Síð |gat snúist méð öllum \‘iad-
ari verk hans s. s. Volpone, j hvörfum, og beitt ölum brögc
Séjanus og The Alcherhist jum og: Varð allt að . vopú*
þóttu Strax of tyrfin og þung Sökum 'andans fjörs.og hv.g-
lamajeg til þess að ná veru- myndaflugs“.
legri hylli almennings, enda j Bcn Jonson vann að rit-
hafði hann irijög ákveðnar Ístörfum allt’þar.til ha»n lézt
og óalþýðlegar listreglur, sem Lrið 1637 (21 ári eftir dauðá
engu að síður höfðu tölu- j Shakéspeare), cn síðustu
vérð áhrif á yngri skáldin, |verk þans hafa veriö kÖlIuC
sem litu á liann sem einsjag aolátru leyti-óriiaklega«115
konar læriföður sinn og-söfn glöp. Ilann var gefður lá>
uðust áð honum, þó að hann j viðarskáld af Jakob 1., eri'þá
•'■\sri ekki mjög umgangsþýð- jnafnbót hlotnaoist. SÍial
ur, því að'einn af samttðar- |.peare aldrei. Jonson hefur
mönnum hans lýsir honum ; úrelzt meira en.nokkuð ánn-
svo: |að af þjóðskáldum Englehd-
„Hann er mjög hneigður Jriga; iéikrit Shakespearcs
til sjálfselsku og skrums, en jeru nú skoðuð sem önnur
fyrirlítur og smáir aðra; mrira iBiblía márinkynsins, en minn -Varamenn e.ru: hr. Jens Guð
fyrir að missa af gó'ðum virii ingu-Ben Jorisons helclur riu; björnsson, bokbandsmeistari,
on góðrári brandaraf áffcrýði- koallega á lofti hiö ; k skipaður varaf.m. af men
sarnur út áf hverju orði og |k\' ði Drink to mé.onlj
"thöfn þeirra, sem hann un-
geagst, einkuin' eftir drvkkju
en hún er eitt af því, sem
hanri lffir -og. hrærist íiey ?-
:r:. gölhuri. sínrun og telur’ scr
'lll gildis kosti, sem han:i Iief
ur' ekki; álítur ekki annað jminni!egá?ta. grw.v.-„, -■ — rj
gott en það ’riém hann eða'jer á .euskri tungu: O, Rare Ben
’aridar hans og vinir hafa
þetta liður í því starfi að
skama samræmi í aðstöðu
.fólksins til samgleði, fræðslí?
starfa og annars félags-
starfs.
Eins og fyrr greinir gera
lögin um félagsheimili ráð
fyrir því, að íþróttanefnd rík
isins sé aðili að stjórn fér
lagsheimilasjóðs, en í íþrótta
nefnd rfldsin? eiga nú sæti:
form. hr. Hermann Guð-
mundsson,. alþingismaður, ‘
skipaður af mennl amálaráðu.
ney.tinu, hr. Kristján L.-Gests
sop, verzlunarstjóri, tilnefnd .
ur af stjórn ISI og hr. Daníel
. Ágústínusson, kennari, til-
nefndur af stjórn UM.FI.
íriKipy.UUi Vdiai.lH. UX íiiCii
v n, máláráðuneytinu, fvá ISI
eycs, sem hann raunar gen q Waage kaupmaður
umssmui ej-tu ýj Q(T frá UMFÍ ungfrú ’Rann-
rSpikkjariS Filó&}iat\iBé.r. f. Þorsteinsdóttir stud. -
thine
bc
Sil™..-
öjs
juris.
Vegna umræðna úm hinar
gert; bráður til reiði eða
br jós.tgæða; skéytingarlaus
lúri eigin hag' og hagnað; at-
-yrðinn en .sættir sig. fljótt við
góð tilsvör.; ’færir orð og dáð
ir mamrn helzt til verri veg-
ar; gæddur of ríkri ímyndun,
sem æ'hcfur yfirbugað skyn-
semi hans — algengur skálda
-kvilli“.
Jonson var samt ekki einn
um það á þessum tíma að •
líta á vináttu manna sem lít-.
ilræði móts við hnyttið til
svar, sem standa mundi ,,of
allan aldur“, því að Englend-
ingar Elisabetar-tímabUsin::
föru oft út í öfgar með hár-}
toganir sínar og orðaleiki,
og bera sum meistaraverk
Shakespeare þess' merki.
Aðalsamkomustáður andans
\
manna Egnlands á þeim tíma
var hinn svokallaði Mermaid
(hafmeyjar) klúbbur, sem
Sir Walter Raleigh hafoi
stofnað. Þar léiddu þeir Shak
espeare og Jonson (meðal
annarra) saman hesta sína
og lýsir einn samtjðarmanna |
þeirra þeim leik á þessa lund:
„Margar vöru gáfna-orust-
ur þeirra Shakespeares og
Ben Jonsons, en þeim tveim-
ur líki ég helzt við spánska
stór-galeiðu og enskt stríðs-
skip. Meistari Jonson líkist
hinni fyrri, með miklu meiri
yfirbyggingu lærdóms, en
þungur í vöfum og svifa-
nciri' ho:
at okunnr.m höriúnd: —
r.'st eitt gagnprðasta og eí’vr- . v , .
•afletur sem .til; mörgu kostnaðarsomu nefnd-
ir. ríkisins, finnst mér rét't að
taka fram. að beir. sem eru ’
■ • • v- v''" y * • V '
og.hafa verið í íþrottaneind
ríkisiris og milliþinganefnd-
um um íþróttamál. hafa eþki
Sjöhson.
KvikmyipJ
Löfts
Um 28 þúsund manns hafa nú
séð kvikhiynd Lofts Guðmunds-
sonar, „Milli fjálls og fjöru,“
sem sýnd er um þesar inundir
í Garnla Bíó.
Á kvöldsýningum hefur hús-
ið alltaf verið fullt og stundúm
jafnvel á fimm sýningum-
tekið neina þóknuri fýrir
störf síri, þótt þau hafi oft
verið tífnafrek.
Sem flestir bajjarbúar ættu
að sjá þessa mynd sem er ein-
stæð í sinni röo og fyrsta til-
raun íslendings til þess að kvik-
mynda í líkingu við erlendar
myndir.
Þessí ungu rússnesku hjón flúðu frá heimalandi sínu og setíust
að í Bandaríkjunum. Leynilögregla Stalíns gerði þeim marga
skráveifu í U. S. og voru nýlega mikil málaferli í sambandi við
þau.
um halda vináttu þeirra og gagrikvæmum hagnaði í vöru-
skiptum og öðrmn eðlilegum þjóðaviðskiptuin. En þegar til
þessa máls kemur og afstöðu vorrar til liernaðarbanda-
lags, þá nægir aðein$ að benda á þeirra eigin frelsisbaráttu
og segja við þá: „We are trying, in our own sinall way, to
preserve our liberty“, og vart munu Bandaríkin verða okk-
ur þrándur í götu.
iiiiiiiiiimmimiuimmimiiiiiimmri
Lesið og
atiueagsaip!
■n
■’ÍU
jöí
Öc
JÍ
C-'QU
iv
imiiiiimmmmmiiimmmmMmmi