Mánudagsblaðið - 17.09.1951, Blaðsíða 3

Mánudagur 17. sept. 1951
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
3.
HOLLYWOOD Á ÍSLANDI
Loftur tekur eýja kvikmynd í
Hækingsda!
Þeir eru nú ekki allfáir ís-
lenzku ljósmyndararnir, sem
lagt hafa stund á, hin síðari
ár, að kvikmynda. Frétta-
myndir eru algengasta við-
fangsefnið, en auk þess hafa
kvikmyndahúsin hér sýnt
myndir eftir þá frá héraðs-
mótum, hestamótum, hátíða-
höldum o. s. frv. Tveir þekkt-
ustu ljósmyndarar vorir hafa
þó lagt inn á æfintýrabraut-
ina, að kvikmynda sögur í
heilu lagi. Það eru þeir Loft-
ur Guðmundsson og Óskar
Gíslason. Myndir þeirra voru
„Milli f jalls og f jöru“ og ,,Síð-
asti bærinn dalnum“. Blaða-
gagnrýnendur og aðrir hafa
látið í ljós skoðun sínum á
verkum þessum og hefur álit
þeirra verið mismunandi bæði
hrós og last.
Kvikmyndagerð er mjög
ung list -hér á landi og vafa-
samt að gagnrýna hana á
sama grundvelli og t. d. banda
rískar kvikmyndir. Munurinn
liggur, eins og menn vita, í
því, að bæði eru ekki til hér
menn, sem lærðir eru í öllum
listum kvikmyndunar og svo
vantar bæði aðbúnað, tæki,
vélar og yfirleitt allt það, sem
erlendis er notað til þess að
fága eina mynd áður en hún
er lögð fyrir dómstól almenn-
ings og blaða. Þá ber og að
geta þess að allir þeir sem við
kvikmyndun fást hér, hafa
orðið að berjast við hinn al-
kunna óvin — fátæktina.
I sumar birtum við þá frétt
hér í blaðinu að Loftur Guð-
mundsson hefði í hyggja að
gera nýja kvikmynd sem
nafni hans við Alþýðublaðið
hefur lagfært í handriti.
— Kvikmynd þessi hafði
verið á döfinni um skeið en
fátt frétzt um framkvæmdir.
Kunnugt varð aðeins að mynd
in f jallaði um sveitalíf — nið-
ursetning og samvizkubit
fólksins út af dauða hans.
Blaðið hafði frétt eftir góðum
heimildum í sumar að hafizt
væri handa um verkið inn í
svonefndum Hækingsdal, sem
er hálftíma ákstur frá vega-
mótunum við Laxá í Kjós.
Svo var það einn dag í júlí,
sól í Reykjavík að vanda og
hiti í lofti, að kunningi und-
irritaðs bauð honum í bíltúr
og skyldi undirritaður ráða
ferðinni. Fyrst var ferðinni
heitið á Þingvöll, en skyndi-
lega skaut þeirri hugsun upp
að bezt væri að heimsækja
Loft og Co., sem vitað var að
,,lá úti“ við bæinn í Hækings-
dal og vann að kvikmyndun.
Þegar í Hækingsdal kom
stóð þar á hlaði maður stór
vexti með barta, klæddur að
sið heldri bænda á 17 eða 18.
öld, en í bæjardyrunum var
ung stúlka á peysufötum, ljós
hærð og lagleg í fallegum
bryddum skinnskóm, og gældi
við lítinn vinalegan rakka.
,,Og hvert þó í logandi“
sagði kuningi minn og gaut
hornauga til ferðapelans, sem
legið hafði nær ósnertur milli
okkar.
Við nánari athugun kom þó
í ljós að hér var ekki um aðra
að ræða en Val Gíslason, leik-
ara, i hreppstjóraklæðum sín
um, en stúlkan reyndist vera
Bryndís Pétursdóttir, leik-
kona, í klæðum Viststúlkunn-
ar að Glóru.
,,Er hann Loftur hérna
nokkursstaðar?" spurði ég
Val, eftir að hafa sannfært
kunningja minn að auga hans
sæi rétt og óþarfi væri að fyll-
ast ofboði, þó skringilegt bæri
fyrir augu þar sem leikarar
væru annarsvegar.
„Hann er úti við rétt, hérna
vestur af túninu“ sagði Valur.
„Þeir eru að rýja.“
Við ókum nú vestur eftir
tröðunum eins og bíllinn
komst en fórum á fæti það
sem eftir var leiðarinnar. Við
réttina var ys og þyr. I kring-
um réttina voru týgjaðir hest
ar á beit, menn drógu kindur
til en utan við rétt gat að líta
mann skeggjaðann með hettu
á höfði. Búningur hans var
forn, svarðreipi um hann
miðjan en úr kjaftvikunum
spíttist í sífellu kolmórauð
tóbaksgusan. Svo sem tveim
metrum fyrir neðan hann var
kvikmyndavél gljáandi í sól-
skininu en að baki hennar
blakti silfurlitað hárið á Lofti
ljósmyndara í golunni.
„Komdu sæll og blessaður
Loftur“, sagði ég og bár upp
hinu alkunna alúðlega brosi
mínu.
Loftur svaraði eltki í fyrstu
en bandaði hendinni aðeins í
áttina til mín, sennilega í
kveðjuskyni. Illa klæddi mað-
urinn við réttina var nú kom-
inn með kind í fangið og rúði
í ákafa. Hann leit ekki upp,
en hjalaði drjúgt við sjálfan
sig.
„Þetta er nóg“, sagði Loft-
ur allt í einu, „við förum heim
og reynum að taka atriðið
þar.“
„Ert þú nú kominn?“ sagði
Loftur um leið og hann rétti
mér hendina.
„Já, og hef verið hér í hálf-
tíma — án þess að nokkur
hafi haft fyrir því að heilsa
mér“, sagði ég, „en mig lang-
ar til þess að fá fréttir af
starfi ykkar hér.“
„Blessaður góði ekkert að
frétta — að minnsta kosti
ennþá“, sagði Loftur, „við er-
um að reyna þetta og algjör
óþarfi að geta um það fyrr, en
við sjáum árangurinn".
Við lögðum leið okkar heim
að bænum og slóst hinn illa
klæddi maður í för með okk-
ur. I gegnum, hárflyksurnar,
skegghýjunginn og andlits-
farðan mátti nú vel kenna
Brynjólf Jóhannesson, hinn
alkunna snyrtimann, sem við
daglega sjáum við starf sitt í
Útvegsbankanum.
„Laglegt er að sjá á þér út-
ganginn núna,“ varð mér að
orði þegar við höfum heilsast.
„Já, niðursetningar skarta
ekki í klæðaburði“, sagði
Brynjólfur og nú kom í ljós að
Brynjólfur leikur hlutverk
það sem myndin er kennd við.
Heima á Hækingsdal er
margt um manninn. Milli 12
og fimmtán leikarar hafa
„legið þar við“ í hálfan mán-
uð auk kvikmyndara og ann-
ars liðs, sem Loftur hefur
safnað að sér við myndina.
Á túninu eru nýbyggðar
baðstofur þar sem hluti mynd
arinnar á að takast en til
bráðabirgða er það heimili
Brynjólfs; Jóns Leós, Vals
Gíslasonar og ef til vill fleiri.
I Hækingsdal er gamall bær
en annar nýr nær fullgerður
þar matast leikarar og nokkr-
ar leikkonur sofa í skála þar.
Bóndinn hyggst flytja í nýja
bæinn með haustinu.
Loftur skýrði nú ýmislegt
fyrir mér um vinnu sína. Að-
stæður hafa verið sæmilegar í
sumar en til þess að hægt sé
að kvikmynda þá verður að
vera logn og næg birta. Vind-
urinn þýtur í hljóðnemanum
og skemmir talið, en þegar
dimmt er verður að notast við
ljós og ýmislegt annað getur
hamlað.
Næsta atriði sem filma á er
,,innisena“. IJt af fjósinu er
klefi sem ákveðinn hefur ver-
ið til myndatöku. Kýr eru
engar í f jósinu en tuddi stend-
ur í ysta bás, þybbingslegur
og illur. Honum finnst víst líf-
ið heldur grátt því í stað bless
aðra kúnna er kominn heill
hópur af leikendum og mönn-
um með allskonar tæki til
kvikmyndunar. Þetta er
hörmulegt hlutskipti fyrir
tudda og ekki að furða þó
hann sé ekki í sólskinsskapi.
Niðursetningurinn er nú
setztur við gamla kvörn í af-
húsinu og tekinn að raula
vísustúf. Vélin er nú stillt og
„hljóðnemastjórinn hefur
stillt tæki sín og sett heym-
artækin á eyru sér svo hann
geti fylgzt með talinu. Hrepp-
stjórinn og bóndinn eiga að
koma út úr baðstofu og taka
niðursetninginn með sér í
ferðalag.
Eru allir tilbúnir?“ segir
Loftur. Því er svarað játandi
og nú hefst ,,takan“. Bxynj-
ólfur tekur til að raula og
mala í sífellu en innan úr bæj-
argöngum heyrast hlátrar í
Val og Jóni Leós.
Meiningin er að þeir þrífi í
Brynjólf, segi nokkur vel val-
in oi’ð og bei’i hann síðan út á
hestbak.
En um leið og Jón byrjar
setningu sína kveður við óg-
ui’legt öskur.
„Hljóðnemastjói’inn“ kippir
af sér heyrnartólunum, leik-
ararnir líta undi’andi í krog-
um sig og Loftur stöðvar vél-
ina.
Reiði hins einmana nauts
hefur nú náð hámarki sínu og
öll reiði hans .brýst út í þessu.
ofboðslega öskri. Geðprýðin,
hans Lofts er sannaxlega
þekkt hér í bæ. En á þessari
stundu sá ég Loft skipta skapi
þó yfirborðið bi’eyttist ekki..
Aúgnaráðið sem hann sendi
Framhald á 4. síðu.
Klukkur
HÝkomið mikið úrval af klukkum
Skápklukkur
Eldhúsklukkur
Vekjaraklukkur
Gauksklukkur
Sendum gegn póstkröfu um land allf
LAUGAVEGI 39
SÍMI: 3462.

Trésmiðjðn í Silfurtúni
fekur að sér ailsherjar innréffingar í sfórum eoa smáum ibúðar- k
húsumr sölubúðum og samkomuhúsum. i
Trésmiðjan hefur fyrirliggjandi byrgðir af fullgerðum innanhús- \
hurðum.
Sanngjarnt verð. Fljóf afgreiðsla. Vönduð vinna
Þeir sem hafa Eeyfi fil að byggja, æffu að leifa verðfilboða hjá :■
Trésmiðjunni í Silfurtúni |
Sími 9803 i;
IWÍJVk-AfUWWWVWUVVWWWJWyVWWWVUnJVVVVWAAÍWWVUVVWtfvWWWVVUWWWVtfW*