Morgunblaðið - 20.03.2005, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 20. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ
P
áskaegg – næstum
nr. 100 og fjöldi
blómvanda mæta
auganu þegar Krist-
ín Ingólfsdóttir gef-
ur „grænt ljós“ á að
blaðamaður Morg-
unblaðsins megi
ganga inn í skrifstofu hennar – það
er enda ekki að furða þótt blómahaf-
ið sé nokkurt, konan nýkosin rektor
Háskóla Íslands – fyrst íslenskra
kvenna.
„Ég er fædd á fæðingardeild
Landspítalans 14. febrúar 1954 og
ólst upp í Reykjavík til sjö ára ald-
urs,“ segir Kristín þegar hún hefur
sótt kaffi fyrir okkur báðar og er
sest á bak við skrifborð sitt, tilbúin
að segja undan og ofan af lífsferli
sínum, allt frá fyrstu stund, eins og
sjá má af svari hennar við upphafs-
spurningu blaðamanns.
Foreldrar hennar, Sólveig Pálma-
dóttir og Ingólfur P. Steinsson,
bjuggu dóttur sinni fyrst heimili í
leiguíbúð við Tjarnagötu en svo
flutti fjölskyldan í kjallara á Ægisíð-
unni.
„Í húsi lögreglustjórans, Sig-
urjóns Sigurðssonar,“ segir Kristín
og brosir. Þegar hún var fimm ára
bættist henni lítill bróðir sem heitir
Pálmi, hann starfar nú í Bandaríkj-
unum, hjá Alþjóðagjaldeyr-
issjóðnum – fyrir átti hún sér eldri
hálfsystur, Þórunni Ingólfsdóttur,
sem er framkvæmdastjóri hjá Ís-
landsfundum.
Faðir Kristínar starfaði sem
prentari en móðir hennar var heima-
vinnandi áður en fjölskyldan flutti til
Bandaríkjanna þegar söguhetja vor
var sjö ára gömul.
Bjó í Bandaríkjunum 7 æskuár
„Fyrst bjuggum við í Suðurríkj-
unum á tímum þegar hvítir og svart-
ir voru þar rækilega aðskildir hópar.
Pabbi vann við grafíska hönnun og
prentstörf, en þegar ég var tíu ára
fluttum við til Washington DC. Faðir
minn fór að vinna þar hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum sem grafískur
hönnuður. Móðir mín er stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1949
og var um tíma í háskóla í Bandaríkj-
unum, hún hafði áhuga fyrir barna-
sálfræði en fór heim til að aðstoða
móður sína, það var erfitt heimilis-
hald á hennar æskuheimili því
amma, Tómasína Kristín Árnadóttir,
fékk MND-sjúkdóm, afi minn, Pálmi
Jónsson, starfaði lengst af hjá
Kveldúlfi og vann oft lengi.
„Það bjargaði öllu hve viljasterk
og skapgóð amma var, þetta var
stórt heimili og mörg börn,“ segir
Kristín.
Föðurforeldrar Kristínar bjuggu
lengi í Vestmannaeyjum. Kristín
amma hennar var systir séra Frið-
riks Friðrikssonar, hins þekkta
stofnanda KFUM, þau voru Skag-
firðingar en Steinn afi minn Sigurðs-
son var klæðskeri og stundaði iðn
sína fyrst í Eyjum og svo í Reykja-
vík.“
Fyrstu æskuminningar Kristínar
Ingólfsdóttur eru frá Ægisíðunni.
„Við lékum okkur krakkarnir mik-
ið í fjörunni, kringum grásleppukarl-
ana en að öðru leyti eru helstu
bernskuminningar mínar frá Banda-
ríkjunum,“ segir hún.
„Við bjuggum raunar á þremur
stöðum, við áttum stuttan tíma
heima í litlu þorpi í Maryland, þar
var ég í skóla. Þaðan á ég góðar
minningar úr litlum og mjög góðum
skóla þar sem kennarar voru leiknir í
að fara á milli bekkja, setja fyrir og
láta vinna. Vera mín í Bandaríkjun-
um hefur orðið mér dýrmæt, þar var
lagður traustur grunnur að ensku-
kunnáttu sem oft hefur komið sér vel
fyrir mig.
Ég tók ekkert eftir því þótt aka
þyrfti okkur til og frá skóla meðan
krakkar á Íslandi fóru gangandi út
um allt og voru frjálsir í leik, það var
ekki fyrr en ég kom hingað í heim-
sókn 11 ára að ég upplifði frelsistil-
finninguna sem þessu fylgir og fann
mismuninn þegar ég kom aftur út.
Bjó að góðri námstækni við
íslensku- og dönskunám hér
Ég var 14 ára þegar við fluttum
heim til Íslands, foreldrar mínir
keyptu íbúð á Kvisthaganum. Það
hafði auðvitað alltaf verið töluð ís-
lenska á heimilinu þannig að íslensk-
an var jafnan mitt móðurmál en ég
var illa skrifandi á íslensku og lengi
að lesa hana, þess vegna var svolítið
erfitt að byrja hér í skóla, ég þurfti
líka að kveðja góða vini vestra – það
var svolítið sárt.
En mér var vel tekið í Hagaskóla,
þar var ég í tvo vetur og gekk bara
ágætlega þótt íslenskan og danskan
krefðust nokkuð mikils tíma í upp-
hafi en ég bjó að því að ég hafði lært
góða námstækni í þeim skólum sem
ég var í í Bandaríkjunum. Ég fór líka
að lesa íslenskar bókmenntir og varð
fljótt hrifin af íslenskum rithöfund-
um, einkum Þórbergi Þórðarsyni,
Ofvitinn fannst mér skemmtileg bók
og líka Bréf til Láru, ég kunni vel við
húmorinn í þeim.
Í Hagaskóla eignaðist ég góðar
vinkonur sem ég á enn í dag. Ég er í
saumaklúbbi með gömlum skólavin-
konum og hitti einu sinni mánuði
konur sem dvöldu á sama tíma og ég
í London.“
„Efnafræðilegt samband“
varð til í Háskóla Íslands
Eftir landspróf fór Kristín í
Menntaskólann í Reykjavík.
„Ég fór í eðlisfræðideild, það
kviknaði nokkuð snemma áhugi hjá
mér á lyfjafræði, ég vann eitt sumar í
apóteki. Mér fannst skemmtilegt að
afgreiða viðskiptavinina og líka
fannst mér lyfjagerðin áhugaverð.
Þá voru blönduð lyf og smyrsl í apó-
tekum og sums staðar slegnar töflur.
Í menntaskóla varð ég líka mjög
áhugasöm um frönsku, ég hafði afar
góðan frönskukennara, Héðin Jóns-
son. Ég valdi frönsku fremur en
þýsku af því ég hafði lært dálítið í
frönsku í bandarísku skólunum.
Þetta varð til þess að ég lagði leið
mína til Frakklands eftir stúdents-
próf og stundaði þar frönskunám við
háskóla í einn vetur og efnafræði.
Mér fannst spennandi að vera í
Frakklandi en eigi að síður ákvað ég
að fara heim til Íslands og læra lyfja-
fræði.
Líklega hef ég í upphafi frekar
haft að leiðarljósi löngun til að líkna
með lyfjum – fremur en að ég væri
svona fræðilega þenkjandi – hinn
fræðilegi áhugi kom síðar.
Ég tók BS-próf í lyfjafræði hér
heima, fór svo til Bretlands og starf-
aði þar á sjúkrahúsi, fannst það mjög
áhugavert starf, og svo fór ég í dokt-
orsnám þar ytra. Mér var vel tekið í
Bretlandi og Bretar eru skemmtileg-
ir að mínu mati – í samskiptum við þá
bjó ég mjög að enskukunnáttunni frá
æskuárunum í Bandaríkjunum.“
Í Háskóla Íslands hitti Kristín til-
vonandi eiginmann sinn, Einar Sig-
urðsson, fyrst.
Var þetta kannski efnafræðilegt
samband? spyr blaðamaður.
„Ekki laust við það,“ svarar Krist-
ín og brosir. Orð að sönnu, þau hitt-
ust fyrst í efnafræðitímum í HÍ.
„Við kynntumst „í gegnum“ sam-
eiginlega vinkonu sem var í lyfja-
fræði með mér. Hún var úr hinum
þétta vinahópi Einars frá mennta-
skólaárunum á Akureyri. Það fólk
hélt vel saman í HÍ og raunar alla tíð
síðan.
Einar var þá að byrja í líffræði en
hann venti síðan sínu kvæði í kross
og fór til náms í Bretlandi í fjölmiðla-
fræði en tók svo masterspróf í
stjórnmálafræði.“
Þess ber að geta að Einar var
fréttaritari Ríkisútvarpsins meðan
hann var í Bretlandi. Eftir heimkom-
una starfaði hann sem fréttamaður
hjá RÚV, varð útvarpsstjóri Bylgj-
unnar en er nú framkvæmdastjóri
FL Group.
Eldri dóttirin í verkfræði,
sú yngri í grunnskóla
Þau Kristín og Einar giftust 1977,
ári eftir að þau kynntust. Þau eiga
tvær dætur, sú eldri, Hildur, fæddist
eftir að þau hjón komu heim frá
Bretlandi, hún er að ljúka rafmagns-
verkfræði í Háskóla Ísland, sú yngri,
Sólveig, er á ellefta ári og er í grunn-
skóla.
„Mér hefur fundist mjög áhuga-
vert að skoða námið í HÍ að nokkru
fyrir tilstilli dóttur minnar og það
sama á við um grunnskólakerfið,“
segir Kristín.
Eftir að Kristín kom heim að námi
loknu hefur hún starfað við Háskóla
Íslands.
„Ég hef unnið við kennslu og
stjórnun – og líka farið í „hvíta slopp-
inn“ þegar ég hef fengist við rann-
sóknarstörf sem hafa verið snar
þáttur í mínu starfi hér.
Fyrir nokkrum árum gat ég tengt
lyfjafræðina og frönskuna, mér til
mikillar gleði. Ég var andmælandi
við doktorsvörn í Frakklandi, at-
höfnin átti að fara fram á frönsku,
mér tókst að rifja upp frönskuna og
gera þetta á því máli, það var
skemmtilegt að geta þannig samein-
að fræðimennskuna og frönskuna –
ég hafði svo mikinn áhuga á því máli
en hafði ekki komið nálægt henni í
mörg, mörg ár. Á undanförnum ár-
um hef ég verið í samstarfi við
franska vísindamenn.“
Merkilegar rannsóknir
á íslenskum jurtum
Sumir telja að hinn „akademíski
heimur,“ sé dálítið þurr – hvað finnst
Kristínu um það álit?
„Mér finnst þetta þvert á móti
talsvert safaríkur heimur, starfið
hér er langt frá því að vera markað
endurtekningu. Mér finnst mjög
gaman að kenna, vera innan um
unga fólkið. Það eru miklar breyt-
ingar í því fagi sem ég kenni, ég þarf
sífellt að vera að endurnýja kunnáttu
Krefjandi starf fra
Fyrsta íslenska konan hefur
nú verið kjörin rektor Há-
skóla Íslands. Það er Kristín
Ingólfsdóttir, prófessor í
lyfjafræði, sem hefur náð
þessum árangri. Guðrún
Guðlaugsdóttir ræddi við
hana um feril hennar, jafnt í
einkalífi sem í starfi.
Morgunblaðið/Þorkell
Kristín Ingólfsdóttir prófessor, nýkjörinn rektor Háskóla Íslands.