Tíminn - 06.10.1970, Blaðsíða 7

ÍRIÐJUDAGUR 6. október 1970
TÍMINN
7
Undir verðbólguskriðu
2/2
2 SINNUM
LENGRI LÝSING
Blöð Sjálfstæðisflokksins
ræða nú stundum um það,
hvort þjóðin muni viljia bíða
þess, að skrúfa verðbólgunnar
eða hjól dýrtíðarinnar taki að
snúast með fullum hraða. í því
tilefni mun ýmsum vera for-
vitni á að vita hvað þar muni
vera kallaður fullur hraði.
Það hefur vendilega verið
auglýst, að tnjólk hefur tvöfald
azt í verði á tveimur árurn.
Með sama áframhaldi verður
mjólkurlítrinn kominn í 36
krónur að tveimur árum liðn-
um. Eftir önnur tvö ár yrði
hann þá á 72 krónur og þá
vantar ekki fullt misseri til að
ná 160 krónum. Þetta þýðir
það, að haldi Viðreisnin velii
eftir kosningar að vori, kemur
hún mjólkurlítranum upp í 100
krónur á næsta kjörtímabili
með sama áframhaldi. Þá yrði
kýrverðið væntanlega hundrað
þúsund 'krónur.
Hva'ð skyldu svo málsvarar
ríkLsstjórnarinnar vilja kalla
„fullan hraða“ á skrúfu verð-
bólgunnar?
Nú er það ekkert einsdæmi
að mjólk hafi hækkað í verði.
Tíminn hefur nýlega bent á
það með glöggum tölum, að
mjög áþekk hækkun hefur orð-
ið síðustu árin á mörgurn
helztu matvörum öðrum, inn-
lendum og útlendum, svo sem
hveiti og fiski t. d. Þessi verð-
hækkun á cnjólkinni er hvorki
bændum né landinu að kenna,
þó að reynt sé að ala á ótrú á
hvoru tveggja. Allur fram-
leiðslukostnaður hefur vaxið.
Sú þróun hlýtur að segja til
sín í því, að bilið milli afurða-
verðs og kaupgjalds breikkar
jafnt hvort um er að ræða
ýsu eða mjóLk. Þeir, sem ekki
sjá það fyrirfram, eru ekki
menn til að fást við stjórn efna
hagsmála, því að þeir eru óvit-
ar í þeim sökum.
Það hefur eðlilega vakið
nokkra eftirtekt, að eitt af
blöðum ríkisstjórnarinnar, Al-
þýðublaðið, hefur undanfarið
hvatt almenning til að kaupa
ekki landbúnaðarvörur, vegna
þess hvað þær sóu dýrar. Þetta
stjórnarblað virðist vona, að
menn séu svo heimskir að þeix
geti trúað því, að allt önnur
lögmál geti gilt um verð á
kjöti og mjólk en ýsu og
þorski. Sjálfur viðskiptamáia-
ráðherrann fer að skrifa í blað
ið um landbúnaðarmál. Það er
merkilegast við þá greir, að
höfundurinn læzt vera að revp.a
að gera sér og öðrum greir
fyrir því hvað sé heiðarlegur
málflutningur. Honum fnnst
það heiðarlegt að gera ráð lyr
ir því, að önnur lögmál geti
gilt um verðmyndun mjólkur
en fisks. Ilonum íinnst það
heiðarleg stjórn, sem miðar að
því að íslenzk alþýða hafi ekki
ráð á að kaupa kjöt og mjólk.
Og honum finnast þau úrræði
heiðarlegust í landbúnaðarmál-
um að minnka framleiðsluna
svo, að hún seljist öll innan-
lands á Viðreiðsnarverði som-
andi ára, hvað mikið sem neyzl-
an minnkar frá ári til árs ti!
þess að svo megi verða.
Mér er ekki kunnugt um að
nokkur viti hvað mörgu íólki
íslenzkur landbúnaður veilii
atvinnu. Hitt vitum við, að þorp
eins og Hvammstangi, Blöndu-
ós, Borgarnes og Selfoss i.'fa
á landbúnaðinum. Hvaða lífs-
skilyrði halda menn að væ .u í
þessum þorpum, ef ekki v.æri
um að ræða landbúnað í sveit-
unum í kring? Auðvitað hefur
landbúnaður annarra héraða
hliðstæða þýðingu fyrir atvinnu
l'íf í þorpum, enda þótt ekki sé
auðvelt að greina í sundur, þar
sem önnur undirstaða er líka
Fækkun bænda og minnkun
landbúnaðai'framleiðslu þýðir
því fækkun annarra starfs-
manna. Það er því ekki nóg að
sjá bændunum sjálfum fyrir
öðrum verkefnum, heldur f.vlg
ir þeim þar eftir mikill hópur
annarra starfsmanna.
Nú er þannig ástatt víða um
land, að byggðir eru of fámenn
ar. Menu geta ekki verið án
þess að eiga aðgang að ýmiss
konar iðnaSarmönnum. Hver
getur t. d. lifað nú á tímum
án þess að ná til vélsmiðs og
rafvirkja með litlum fyrir-
vara? En iðnaðarmenn þriíast
hins vegar ekki nema nógu
margir búi svo þétt, að til
þeirra nái. Þetta allt verður
að athuga ef menn vilja af viíi
gera sér grein fyrir þvi, hvern-
ig eigi að byggja laudið. Þá er
það liika Ijóst, að utan Reykja-
víkursvæðisins mega héruð
landsins ekki við þvi, að sam-
BILALEIGA
IlVliaiFTSGÖTU 103
YMiendiferðabifíÉÍð-VW 5 manna-VWsvpfnvagn’
VW9manna-Landrover 7manna
dráttur verði í landbúnaði.
Reykjavíkursvæðið sjálft nsá
heldur ekki við því að íslenzk-
ar byggðir verði eyddar í stcr
um stíl.
Lítum svo betur á að hverju
er stefnt með framhaldaridi"
verðlagsþróun Viðreisnarinnar.
Menn vilja ekki geyma pen-
inga. Sparifé verður minna en
ella. Því fylgir lánsfjárkreopa;
Þar sem gera má ráð fyrir að
glataður sé geymdur eyrir,
eyða þeir fé sínu örar en elia,
stundum til lítilla nytja. í öðru
lagi flýta rnenn sér ofboðs'.ega
með framkvæmdir og kaupa
húseignir hiklaust ofar kostn-
aðarverði fremur en að bíða
eftir verðhækkunum, sem vísar
Halldór Kristjáiisson
þykja meðan á byggingu stæði.
Launakjör laga sig smám
saman eftir nýju verðlagi,. þó
þannig. að alltaf verður erfi.V
ara að koma fótum undir sig.
Verzlanir þurfa alltaf fleiri og
fleiri krónnr til að ná sömu
vörubirgðum og vantar þvi
alltaf rekstrarfé. Tvenns kon-
ar verðlag gildir. Sumir oúa :
húsnæði, sem greitt var 3
gömlu verði og kostar þá ti!-
tölulega lítið, en aðrir ve.-ða
allt að borga með nýju ve~ði
Þetta þýðir j reyndinni það. að
þeir sem við gamla verðlag-
ið búa, fá umfram þarfir nokk-
uð af því, sem hinir þurfa, er.
fá ekki. Þessari þróun íyigir
því ranglæti og það er þvl
verra og hróplegra sem lengra
líður og verðbólguskriðan feli
ur hraðar. Það er þetta Við-
reisnarranglæti, sem hgfur ver
ið og er að magnast með
hverju ári sem Tíður.
Það var takmark Viðreisn-
arstjórnarinnar í upphafi, að
koma á jafnvægi og stöðug-
leika í efnahagsmálum. Á
þeirri tíð sagði forsætisráðherr
ann, að ef það tækist ekki,
væri allt annað unnið fyrir
gýg. Nú grobba ráðherrarnir af
því, að þeir séu menn, sem
ekki hlaupi frá vandanum. Það
er satt, að þeir biðjast ekki
lausnar og sleppa ekki völd-
um, þó að þeir ráði ekkert við
vandann. Svo að talað sé á lík-
ingamáli þeirra sjálfra um
stjórn1 þjóðarskútunnar, fást
þeir ekki frá stýiúnu, þó að
skútan liggi undir áföllum og
hreki þvert úr leið áleiðis 3ð
mikilli hættu. Hitt er svo ann-
að mál, hvílíkar hetjubragur
þjóðinni finnst á slíku, þegar
fram í sækir.
Nú má lesa það í stjórnar-
blöðum, að margur hafi eigr,-
azt hús vegna verðbólgunnar.
Menn hafi ráðið við að borga
skuldir sínar vegna þess, að
húsverðið varð á fáum áruu
ekki nems brof úr húsverði.
Skuldin TJfrði upp
í þessu tile.fni væri ástæða
til að spyrja. hvort ríkisstjóra-
in og hagfræðingar hennar
telji land og þjóð svo lélegt,
að venjulegt fólk þui'fi ekki að
láta sig dreyma um að eignast
eigin íbúð. nema áhrif verð-
bólgun.iar hjálpi?
Það er einkenni á verðbólgu
árferði, eins og áður er að vik
ið, að launakjör eru aldrei í
fullu samræmi við líðandi
stund og verðlag hennar. Það
sem verðbólgan hjálpar þeim
skuldugu er lagt með vaxand;
þunga á herðar hinna eigna-
lausu. Er það slíkt rcttlæti,
sern Viðreisnarvöldin dreymir
um?
Það mega stjórnarblöðin
eiga, að þau hafa rækilega
minnt þjóðina á það, að í sam
bandi við stjórn efnahagsnjála
er Framsóknarflokknum bet-
ur treystandi en Viðreisnar-
flokkunum. Svo oft og lengi
hafa þau ámælt Hermanni Jón-
assyni fyrir að biðjast lausnar
1958, þegar ekki var samstaða
innan stjórnar hans um úr-
ræði til að hafa stjórn á verð-
lagsþróun. Flokkur hans hafði
stefnu og vildi ekki bera
ábyrgð á ríkisstjórn hvernig
sem veltist, Svo er enn. Fram-
sóknarflokkurinn óskar ekki að
eiga menn í ráðherrastólum til
annars en að stjórna í samræmi
við stefnu sína.
Þess vegna er honum betur
treystandi en núverandi stjórn-
arfiokkum.
Halldór Kristjánsson.
2500 klukkustunda lýsing
við eðlilegar aðstæður
(Einu venjulegu perurnar
framleiddar fyrir svo
langan lýsingartíma)
NORSK ÚRVALS
HÖNNUN
Heildsala Smásaia
Einar Farestveit & Co Hf
Bergstaöastr. 10A Sími 16995
S JÓN VARPST ÆKI
Úr 17 gerSum að velja
Hagstætt verð.
ÖLL ÞJONUSTA
Á STAÐNUM
GARÐASTRÆTI 11
SÍMI 2DOBO
Þeir, sem aka á
BRIDGESTONE snjódekkjum, negldum
með SANDVIK sniónöglum,
:
komasf leiðar sinnar í snjó og nálku.
Sendum gegn póstkröfu um land allf
Verkstæðið opið al!a daga kl. 7.30 til kl. 22,
JL
GUMMIVNNUSTOFAN HF.
SKIPHOLTI 35 REYKJAVÍK SÍMI 31055