Fréttablaðið - 30.04.2004, Blaðsíða 36

Fréttablaðið - 30.04.2004, Blaðsíða 36
Að undanförnu hefur þjóðin mátt horfa upp á sýningu sem sett hefur verið upp á leiksviði stjórnmál- anna. Leiksýningu sem þó enginn veit eiginlega hvort flokka skuli sem harmleik eða farsa. Aðalleik- ari, leikstjóri og framleiðandi er svosem ekki allskostar ókunnugur leiklistinni en einmitt nú rétt fyrir fáum vikum gafst þjóðinni enn einu sinni tækifæri til að rifja upp snilldartakta hans sem Bubba kóngs í Herranótt og enn virðist hann eiga erfitt með að losa sig úr þessu konungshlutverki. Þetta byrjaði nú allt með því að konungur fór að tala mjög um skað- valdinn hinn illa Baug sem sækja yrði í skaut hinnar vondu drottning- ar Samfylkingar í Borgarnesi ekki síst eftir að hann hafði komið hönd- um yfir vopn það hættulega sem Ljósvaki nefnist. Nú voru góð ráð dýr. Menntamálaráðherra, skyn- semdarmanninum Tómasi Inga, var falið að skipa nefnd til að gera til- lögur um það hvernig ná mætti hinu hættulega vopni úr höndum Baugs- dróttins. Það auðveldaði nefndinni nokkuð starfið að nokkuð almenn sátt virðist vera um það í þjóðfélag- inu að sporna gegn óþarfa sam- þjöppun í viðskiptalífinu. Allur sá málatilbúnaður sem uppi hefur verið nú þessar síðustu vikur snýst á engan hátt um aukið frelsi eða fjölbreytni í fjölmiðlun. Rök hafa reyndar verið færð að því að hið gagnstæða geti gerst. Meira máli skiptir þó að hér er ef til vill verið að fara inn á meira en grá svæði varð- andi eignaréttar- og atvinnufrelsis- ákvæði stjórnarskrárinnar. Fyrir nokkrum mánuðum spunn- ust nokkrar umræður um neitunar- vald forseta Íslands. Fjölmiðlafrum- varp ríkisstjórnarinnar uppfyllir mörg skilyrði þess að vera sent í þjóðaratkvæði bæði vegna þess hversu markað það virðist af duttl- ungum eins manns, vegna þess hversu mikill vafi leikur á lögmæti þess gagnvart stjórnarskrá og það getur afnvel varðað þá spurningu hvort við búum í raun við þing- bundna stjórn eða stjórnbundið þing. Þá hefur forseti einnig lýst af- dráttarlausri skoðun sinni á fram- kvæmd neitunarvaldsins og skuldar kjósendum sínum það eiginlega að hann sýni hana í verki. Ef til vill er nóg að hóta aðeins beitingu neitun- arvaldsins. ■ Samkeppnislög duga fyrir fjölmiðlana Það mál, sem er efst á baugi í þjóðmálunum í dag er frumvarp forsætisráðherra um eignarhald á fjölmiðlum. Segja má, að þjóð- félagið hafi bókstaflega farið á hvolf vegna máls þessa. Almenn- ingi finnst svo mikið offors í mál- inu, að það veldur undrun. Taka þurfti málið fyrir á aukafundi í ríkisstjórn á sunnudegi eins og lífið lægi við. Og nú þarf að hespa málinu af á Alþingi. Hvers vegna liggur svona mikið á? Er yfirleitt einhver þörf á lögum um eignarhald á fjöl- miðlum? Ég fæ ekki séð, að svo sé. Ástandið á fjölmiðlamarkaðn- um hefur batnað, ef eitthvað er. Áður voru hér mörg flokksblöð. Þau voru ekki hlutlaus. Þau hömpuðu sínum flokkum. Og lengi vel réðu Sjálfstæðismenn yfir sterkustu fjölmiðlunum, Morgunblaðinu, DV og Stöð 2. Þá var ekki talin þörf á neinni lög- gjöf um fjölmiðla. Morgunblaðið var hér áður mjög litað af áróðri fyrir Sjálfstæðisflokkinn. En síð- an var blaðið opnað fyrir öllum sjónarmiðum og enda þótt blaðið hafi um langt skeið verið sterk- asta blaðið á markaðnum hefur það ekki verið misnotað í þágu eigenda sinna mörg undanfarin ár. En hvað um nýju fjölmiðla- samsteypuna, Norðurljós og fjöl- miðlana, sem það fyrirtæki gef- ur út og rekur? Er þeir misnotað- ir í þágu eigenda sinna? Þess verður ekki vart. Fréttablaðið er orðið mjög faglegt og gott blað, sem flytur hlutlausar fréttir af mönnum og málefnum og grein- ar um ýmis efni, m.a. aðsendar greinar frá ýmsum þekktum mönnum. Sumir finna það helst að Fréttablaðinu í dag, að það sé orðið of líkt Morgunblaðinu! DV er allt annars konar blað, nokk- urs konar æsifréttablað (tabloid). Ég er ekki ánægður með það. En þegar stjórnmála- menn kveinka sér undan DV verða þeir að gera sér það ljóst, að DV er ekki aðeins að birta óþægilegar fréttir fyrir stjórn- málamenn heldur einnig fyrir óbreytta einstaklinga, sem lenda í einhverju. Stöð 2 er mjög sam- bærileg stöð og Sjónvarpið. Þess verður ekki vart að Stöð 2 sé mis- notuð í þágu eigenda sinna. En hvers vegna er þá verið að setja lög um eignarhald á fjöl- miðlum. Jú, það virðist vera vegna þess að ríkisstjórninni eða forsætisráðherra sé eitthvað í nöp við þá Bónusfeðga. En Al- þingi getur ekki sett lög gegn einu ákveðnu fyrirtæki af slíkum ástæðum. Það gengur ekki. Við höfum ágæt samkeppnis- lög og ef eitthvað sterkt fyrir- tæki misnotar aðstöðu sína á markaði, fjölmiðlafyrirtæki eða annað fyrirtæki, þá geta sam- keppnisyfirvöld tekið í taumana. Samkeppnislögin duga fyrir fjöl- miðlafyrirtækin eins og fyrir önnur fyrirtæki í landinu. ■ 30. apríl 2004 FÖSTUDAGUR Fjölmiðlafrumvarpið í þjóðaratkvæði BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON VIÐSKIPTAFRÆÐINGUR UMRÆÐAN FJÖLMIÐLA- FRUMVARPIÐ Ástandið á fjölmiðla- markaðnum hefur batnað, ef eitthvað er. ,, 24 Af umræðu undanfarna daga má ráða að mikil hætta vofi yfir. Of- forsið og lætin eru slík að ætla mætti að allir skynjuðu og vissu af hverju hættan stafaði. Svo er ekki og því vil ég spyrja hvern og einn þingmann ríkisstjórnarinnar hvort þeir geti skýrt fyrir mér – aumum kjósanda – hvað það hefur gerst í samfélaginu sem orsakar að þið eruð allir sem einn sammála um það að setja þurfi lög um fjölmiðla án tafar? Vitið þið eitthvað sem við neytendur vitum ekki? Væri þá ekki ráð að upplýsa okkur um það? Ég hef allar götur frá því ég man eftir mér haft óbilandi áhuga á þjóðmálum og þjóðmálaumræðu og þar af leiðandi á fjölmiðlum. Lengst af þessa tíma hefur einn fjölmiðill borið höfuð og herðar yfir aðra fjölmiðla sem ráðandi afl í þjóðmálaumræðunni. Þessi fjöl- miðill heitir Morgunblaðið. Það má ýmislegt ágætt segja um það blað. Lesendur þess hafa þó alltaf verið meðvitaðir um tengsl blaðsins við stærsta og valdamesta stjórnmálaflokk lands- ins og við sem aðhyllumst aðrar skoðanir en þessa flokks höfum ekki alltaf verið yfir okkur ánægð með umfjöllun blaðsins. Það getur verið erfitt að búa í slíku samfé- lagi, þar sem maður hefur ekki ástæðu til að treysta því að ávallt ríki fjölbreytni í umfjöllun um málefni. Nú loksins þegar þegar maður eygir smugu í þá átt að fjölmiðlar öðlist burði til að verða „alvöru“ fjölmiðlar hljómar það nánast fá- ránlegt að setja skuli lög án tafar til að stoppa þessa þróun af! Hver er hættan? Í texta frumvarpsins sem finna má á vefnum í dag stendur m.a. í athugasemdum: „Megin- markmið frumvarps þessa er að sporna við því að eignarhald á fjölmiðlafyrirtækjum og sam- þjöppun á fjölmiðlamarkaði hamli gegn æskilegri fjölbreytni í fjöl- miðlun á Íslandi. Fjölmiðlar gegna lykilhlutverki sem vett- vangur ólíkra viðhorfa til stjórn- mála, menningar og samfélags- legra málefna í víðum skilningi. Þeir eru því mikilvæg forsenda þess að einstaklingar fái notið tjáningar- og skoðanafrelsis. Af þessu mikilvæga hlutverki fjöl- miðla sprettur sú krafa í lýðræð- isþjóðfélagi, að almenningur hafi aðgang að fjölbreyttum, sjálf- stæðum og öflugum fjölmiðlum.“ Frábært markmið og svo sann- arlega orð í tíma töluð en eru þessi lög til þess fallin að ná þessu markmiði? Eru lög sem banna fyrirtækjum í öðrum rekstri að eiga í fjölmiðl- um eða lög sem banna eignarhald í dagblaði annars vegar og útvarpi hins vegar, á þessum litla markaði, til þess fallin að „styrkja og auka fjölbreytni“ í fjölmiðlun á Íslandi? Þetta hljómar satt að segja eins og brandari. Hefur fjölbreytni í fjölmiðlum á Íslandi minnkað síð- an Norðurljós komst í meirihluta- eigu Baugs miðað við áratugina á undan? Getið þið þingmenn ríkis- stjórnarflokka skýrt þetta sam- hengi fyrir mér sem áhugasömum neytanda fjölmiðla á þessu landi í áratugi? Það skal viðurkennt að ég er síður en svo sérstakur aðdáandi Fréttablaðsins eða DV. Þessi blöð eru ákaflega karllæg í fréttaum- fjöllun sinni og hafa langt frá því aukið fjölbreytnina eins og þörf er á. Tilvist þeirra og uppbygging fyrirtækisins hefur samt kveikt von í brjósti mér að kannski verði einhvern tíma til „alvöru“ fjöl- miðlar á Íslandi. Fjölmiðlar sem horfa gagnrýnum augum á allt sem þeim dettur í hug, velta upp mörgum hliðum og virka sem raunverulegt lýðræðislegt afl í samfélaginu. Fjölmiðlar sem gefa okkur almenningi kost á því að eiga raunverulegt val til að mynda okkur skoðanir. En nei, ríkisstjórn Íslands hugnast ekki slíkt. Hér mega fjöl- miðlar hafa eina rétta skoðun, eitt rétt viðhorf. „Ég er algjörlega ópólitísk – ég kýs bara Sjálfstæðis- flokkinn“ skal vera kjörorð okkar fram í nýja öld – Framsóknar- flokkurinn ætlar að sjá til þess. Getum við ekki sparað okkur þingmenn? ■ SIGNÝ SIGURÐARDÓTTIR ÁHUGAMAÐUR UM ÞJÓÐMÁL UMRÆÐAN FJÖLMIÐLARNIR Hefur fjölbreytni í fjölmiðlum á Íslandi minnkað síðan Norðurljós komst í meirihlutaeigu Baugs miðað við áratugina á undan? ,, Hver er váin? …með allt fyrir tískuna ÆVINTÝRI GRIMS REYNIR ANTONSSON SKRIFAR UM FJÖLMIÐLAFRUMVARPIÐ
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.