Tíminn - 06.03.1973, Blaðsíða 9

Þriöjudagur 6. marz, 1973.
TÍMINN
9
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þór-
arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Iielgason, Tómas Karisson,
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaðs Timans).
Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrif-
stofur i Edduhúsinu við Lindargötu, simar 18300-18306. Skrif-
stofur i Bankastræti 7 — afgreiðslusími 12323 — auglýsinga-
simi 19523. Aðrar skrifstofur: sfmi 18300. Askriftagjald 300 kr.
á mánuði innan lands, i lausasölu 18 kr. eintakið.
Blaðaprent h.f.
-
Inn-Djúpsóætlun
í siðasta blaði Sveitarstjórnartiðinda er
skýrt frá þvi, að Landnám rikisins hafi i sam-
ráði við fulltrúa fjögurra hreppa við innanvert
ísafjarðardjúp samið áætlun um skipulega
uppbyggingu svæðisins, sem miðast að þvi, að
búskaparaðstaða batni, svo að búseta sé
tryggð til frambúðar á svæðinu. Nánar segir
um þetta i Sveitarstjórnartiðindum:
í áætlun þessari er sett fram það markmið,
að hvert býli á svæðinu verði með sérstöku
átaki stækkað i 400 árgilda bú. Áætlunin miðar
að þvi, að sýna fram á, hve mikið slikt átak
myndi kosta. Niðurstaðan er sú, að það myndi
kosta tæpar 85 milljónir króna. Miðað við nú-
verandi reglur um framlög og lánveitingar út
á framkvæmdir, myndi hvort tveggja nema 41
milljón króna, þannig að á vantar um 44
milljónir króna. Sé þessari fjárþörf skipt á 5
ára timabil reynist umframfjárþörfin tæplega
5 millj. króna á ári.
1 viðtali við tvo nefndarmenn, sem hafa
unnið að þessari áætlun, kom fram, að bændur
við ísafjarðardúp hefðu átt við mikla erfiðleika
að etja við búskap á undanförnum árum vegna
kals i túnum og ills árferðis. Telja þeir, að
bændur megni ekki að leggja fram nema litið
eigið fjármagn i þessu skyni. Sé þvi óhjákvæmi
legt að leita eftir opinberum stuðningi við fjár-
útvegun til þess að koma býlum i þá stærð, að
lifvænlegt verði á þeim. Áætlunin nær til
tveggja þátta, ræktunar og peningshúsa-
bygginga, og miðast tillögurnar við að heildar-
fjármagn nemi 85% af kostnaði við fram-
kvæmdir.
Tilgangurinn með þessu verki er i fyrsta lagi
að treysta undirstöðuna undir búsetu
svæðisins, atvinnulifið, semalltbyggistá. Þess
vegna hefur þessi þáttur forgang og þarf að
vera á undan. Þetta á að gera með þvi, að
stækka búin, svo að þau a.m.k. nái stærð visi-
tölubús, og verði þar með rekstrarhæfari. Hér
er verið að skipuleggja landbúnaðarsvæði fyrir
vestfirzkt þéttbýli. Þá er áætlunargerðinni
sjálfri i heild ætlað að hafa mikilvæg óbein
áhrif á viðhorf núverandi ibúa svæðisins og
gera þá jákvæðari og fúsari til áframhaldandi
búsetu og framkvæmda. Vitund um samfélags-
lega aðstoð mun rjúfa einangrun og draga úr
svartsýni, er brydda kann á. — Þá mun
áætlunin i framkvæmd leiða i ljós, hvert al-
mennt gildi slikar áætlanir geta haft fyrir
önnur vanþróuð svæði landsbyggðarinnar,
finna takmarkanir þeirra og kosti og þjóna
þannig sem könnunar- og tilraunastarf i þjóð-
félagi, sem æ meir styðst við áætlanagerð.
Að Inn-Djúpið, er hér tekið sérstaklega sem
áætlunarsvæði, kemur til af þvi, að þar hafa
um skeið verið fyrir hendi sérstakar aðstæður,
sem sýna ljósar en ella myndi, hvar skórinn
kreppir. Þessar sérstöku aðstæður eru eyðing
byggðar i Sléttu- og Grunnavikurhreppi og
staða Inn-Djúpsins sem jaðarsvæðis. Einnig
kemur til fimm ára samfellt harðæri, sem leitt
hefur til bústofnsrýrnunar, versnandi lifs-
kjara, kyrrstöðu i framkvæmdum og skulda-
söfnunar.
Hér lýkur tilvitnunum i frásögn Sveita-
stjórnartiðinda. Til viðbótar skal það eitt sagt,
að hér er um mál að ræða, sem verðskuldar
fyllsta stuðning hins opinbera og virðist falla
fullkomlega undir það verkefni, sem byggða-
sjóði er ætlað. Honum ber að veita hér þá að-
stoð, sem á vantar. Þ.Þ.
Brandt fylgir hægfara
stefnu innanlands
AAest áherzla lögð á stöðugleikann og hagvöxtinn
Brandt kanslari
SKATTABREYTINGARN-
AR I Vestur-Þýzkalandi verða
að teljast rökrétt viðbrögö
sterkrar stjórnar, sem stend-
urandspænis ýmsum jm
vanda bæði i bráð og lengd.
Breytingunni er ætlað að
halda aftur af verðbólgunni og
koma i veg fyrir að hún fari aö
ráði fram úr 6 af hundraöi, en
hvort tveggja er, að þýzkir
kjósendur liða varla örari
verðbólgu og aðildarriki að
Efnahagsbandalaginu getur
varla gert sér vonir um að
halda henni öllu minni eins og
sakir standa.
Skattabyrðinni er hagaö
þann veg, að hún leggst litið
eitt þyngra á þá, sem betur
mega, en það verður að teljast
eölileg ráðstöfun hjá rikis-
stjórn jafnaðarmanna, sem
hefir á stefnuskrá sinni um-
bætur i innanlandsmálum.
RAÐSTAF ANIR rikis-
stjórnarinnar gefa einnig til
kynna, að innanlandsmálin
muni verða aðal viðfangsefnið
á öðru kjörtimabili Brandts
sem kanslara, enda eru úr-
lausnarefnin þar brýnni og
auk þess hefir kanslarinn þeg-
ar yfirunnið verstu erfiöleik-
ana i utanrikismálunum.
Aðildarrikjunum að Efna-
hagsbandalaginu hefir fjölg-
að, eins og hann mælti með
fyrir löngu og honum hefir
tekizt að koma á sáttum við
Pólverja og Sovétmenn, en
þær þjóðir guldu mest afhroð
við árás nazista á sinni tið.
Kanslarinn hefir undirbúið
eins góða sambúð við Austur-
Þjóðverja og unnt er að vænta
við rikjandi aðstæður.
Brandt hefir þannig með
starfi sinu fjarlægt áhrifa-
mestu hindranirnar gegn
bættri sambúð Austur- og
Vestur-Evrópu. Hann hafði
þvi nokkuð til sins máls þegar
hann sagði i janúarmánuði:
„Þýzka rikið hefir aldrei lifað
og starfað I jafn miklu sam-
ræmi við frelsisanda þegna
sinna, eða nágranna sina og
samherja i umheiminum”.
ÞESSI árangur var keyptur
þvi verði, aö innanlandsmálin
voru að nokkru látin sitja á
hakanum. Kanslarinn var
önnum kafinn viö að móta
stefnu sina gagnvart Austur-
veldunum og fylgja henni
fram. Auk þess var aðstaða
hans I þinginu það veik, að
annmarkar voru á umfangs-
miklum lagabreytingum. Enn
má benda á, að flokkur
kanslarans var óvanur völd-
um, innan hans gætti nokkurs
ágreinings, og þar á ofan varð
að treysta á frjálsa demó-
krata. Flokkur þeirra er fá-
mennur og ekki traustur, og
liðsmenn hans höfðu yfirleitt
mun minni áhuga á umbóta-
áformum Jafnaðarmanna en
utanrikisstefnu stjórnarinnar.
Ekki bætti úr skák, að
kanslarinn og samherjar hans
höfðu lofað mun meiri umbót-
um en fé, timi og stjórnmála-
fylgi gerði mögulegt að fram-
kvæma.
EFTIR endurkjör sitt hefir
kanslarinn ótviræöara umboð
en áður, aukinn meirihluta og
meiri tima aflögu frá lausn
utanrikismálanna. Ennfrem-
ur hefir Brandt skuldbundið
sig til minni breytinga en I hið
fyrra sinn, og áform hans eru
mun hógværari en þá og I
betra samræmi við veruleik-
ann.
Kanslarinn þarf þó enn á
stuðningi Frjálsra demókrata
að halda, en þeir eru honum
ekki alls kostar samdóma um
innanlandsmálin. Þá þarf
hann einnig aö gæta nokkurr-
ar varúðar gagnvart vinstra
armi flokks sins, en virðist til
þessa hafa sýnt óaðfinnanlega
festu. Innanlandsmálin eru
flóknari og torveldari I með-
förum en utanrlkismálin og
Brandt hefir auk þess minni
reynslu á þvi sviöi.
STEFNU sinni lýsti Brandt i
janúar meö mjög svo almenn-
um orðum. Forgangsatriðin
komu þó ljóst fram, en þau eru
aukinn stööugleiki i verölagi
með aukinni samvinnu við
önnur aðildarriki Efnahags-
bandalagsins, og auk þess
aukiöfélagslegt réttlæti. Hann
hét að stefna að þvi aö veita
auknum fjölda manna aðild að
aukinni hagsæld og almennri
breytingu skattalaga til ein-
földunar og breyttrar niöur-
jöfnunar byrðanna.
Þá er kanslarinn einnig
skuldbundinn til aö hamla
gegn braski með land, en það
hefir komið hart niður á tekju-
lágum hópum manna, sem
hafa naumast tök á að greiða
hækkaða leigu. Mikið af
stefnuflutningi kanslarans I
kosningabaráttunni snerist
um lifskjarabót, bætt fræðslu-
kerfi og aukna aöstoö við þá,
sem höllustum fæti standa I
samfélaginu.
FJARRI fer aö stefnuskrá
Brandts sé róttæk. Tekju-
aukanum sem skattabreyting
in færir, verður ekki variö i
stórfelld framlög til félags-
mála. Aðal markmiðiö er aö
vernda stöðugleikann og hag-
vöxtinn. Hvergi verður að
heitið geti vart þeirra stór-
breytinga, sem vinstrimenn
kröfðust.
Iðjuhöldarnir snerust til
opinskárrar andstöðu við
Brandt I kosningabaráttunni
og kann þvi að hafa verið
nokkur freisting fyrir hann að
hefna sin á þeim, en hann hefir
valið þann kost, aö halda sig
sem næst miðju i stjórnmálun-
um og láta sér nægja að nálg-
ast aukna stjórnaraðild
verkamanna að fyrirtækjum
með stakri gát, en flokkur
frjálsra demokrata barðist
einkum fyrir henni. Sýnilega
eru iðjuhöldarnir miður
ánægöir með sumar ráð-
stafanir stjórnarinriar, en ekki
virðist enn sem komiö er bóla
verulega á neinu þvi, sem þeir
óttuðust mest.
FRAMVINDAN til þessa
ætti að létta Brandt róðurinn
fyrst um sinn, en sennilega
eiga erfiðleikar hans eftir að
aukast til muna siöar. Vestur-
Þjóðverjar eiga við mikla
blómgun og hagsæld að búa,
en þeir geta varla gert sér
vonir um að komast hjá þvi að
súpa seyöið af þeim erfiðleik-
um, sem mest hrjá aðrar
Evrópuþjóðir, eða verðbólg-
unni, menguninni, sárri stað-
bundinni fátækt, rótttækni stú-
denta, auknum glæpum ung-
menna auk hinna tiðu og
áleitnu efasemda um ágæti
hagvaxtarins og réttláta
dreifingu arðsins.
Sum þessara vandamála
verða tilfinnanlegri i Vestur-
Þýzkalandi en annars staöar,
einmitt vegna þess, að Þjóð-
verjum hættir til að líta mjög
alvarlegum augum á allan
vanda. Sumir annmarkanna
verða erfiðari viðfangs ein-
mitt vegna hinnar afar öru
aukningar velmegunarinnar
að undanförnu, arfsins frá ná-
lægri fortið og mjög áberandi
og sérstæðrar stöðu milli
tveggja striðandi þjóðfélags-
kerfa. Enn lætur rikisstjórn
Brandts þó engan bilbug á sér
finna, og það ætti að vera öll-
um aðilum fagnaðarefni.