Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 05.02.1981, Blaðsíða 18

Atuagagdliutit - 05.02.1981, Blaðsíða 18
AG Kultur/Piorsarsimassuseq OKautsivta agdlagtorsimavfigssånik årKigssuissuput Ole Brandt, Maria Meyer (tåuko éssilfssamTput), Carl Christian Olsen ktsalo Robert Petersen. Ordbogsredaktionen består af Ole Brandt, Maria Meyer (de to ses i billedet), Carl Christian Olsen og Robert Petersen. igfiorfingme OKausilerissut kalåtdlisut ordbogerssuagssap ukiut sisamat-tatdlimat Kångiugpata sarKumerumårnigsså nautsorssutiginexarpoK. suliardle imåinåungeKaoK. Nungme igfiorfitoKausima- ssup initaisa ilait Kåumatine måkunane nalingfnåungitsu- nik suliaKarfiuput. kalåtdlit OKausé taigfltaitdlo pemigsårtumik nalunaerssorne- narput agdlagtorneKardlutigdlo. suliavdlo tamatuma inernere u- kiut sisamat tatdlimatdlunit Kå- ngiugpata tamanut samumiune- Karsinaulerumårput: kalåtdlisut ordbogerssuit atuagkat arfineK- pingasut Kulingiluatdlunit. suliaK tamåna autdlartipoK 1979-ime ukiaunerane, sujuler- ssortigalugo nagguvenatigit Inu- it ingerdlausiånik ilisimatåK pro- fessor Robert Petersen, tåussuma saniatigut avdlat pingasut sulia- mik ingerdlatseKatåuput, tåssa a- tuagkiortoK Ole Brandt, agdlag- fingmioK Maria Meyer ilisimator- dlo Carl Christian Olsen (Pujo). suliaK imåinåungitsdvoK. o- Kautsit taigåtitdlo atorneKartut puigorneKalersutdlo pemigsårtu- mik nalunaerssorneKåsåput (ta- måna ingerdlalerugtorpoK) ki- ngornalo åma pemigsårtumik »pisatsersorneKåsavdlutik«: »tamarmik« ilåusåput ordbogigssarssuarme agdlagtau- sitåK atorneKartugssauvoK, Små- lo OKautsit taigåtitdlo KanoK ag- dlagtausitomamik agdlangne- Kartarnere nalunaersimåsavdlu- tik. OKautsit navsuiautait Kanor- dlo atorneKartarnerinik åsserså- siat ilåusåput. KanoK danskisut tulugtutdlo taineKartarnerat na- lunaersimåsaoK, kisalo sumiorpa- lussuseK najorKUtaralugo taissi- ssarnerit ilåusavdlutik. — taimåitumik autdlamåu- mutdle takordlorsimavarput suli- agssartaKåsaKissoK, professor Robert Petersen OKarpoK. — sårdlo misigssuinivtigut på- sivarput sumiorpalussutsit ta- mardlulnaisa ilångutisagaluaruv- tigik inigssaK angnertunerujug- ssuaK pissariaKåsassoK. tauva pi- lerssårutigilerparput ordbogime autdlamausiutitut taiguinarniar- dlugit sumiorpalussutsit maligta- rissait åssigingitsut. kisiånile ma- ligtarissanik tamåkuninga saner- Kutsissut ingmlkut ilångussorne- Kåsåput, taimalo åma tunumiu- tut avanerssuarmiututdlo taigå- tit ilånguneKartåsåput. angalaneK tusarnårnerdlo ordbogiliortut soruname Nångme igfiorfitomame isersimåinardlu- tik OKautsinik agdlagtugagssa- mingnik nåmaginartumik kater- ssisinåungitdlat. angalassaria- Karput påsisimassalingnik aper- ssuemigsåriartordlutik, taimaili- ortoKarérputdlume. — tamatumunga ilagititdlugo rådiukut autdlakåtitanik nålaor- neK atungåtsiarparput, OKautsit- dlo atorneKakulångitsut tusarå- ngavtigit agdlapatdlagtardlugit, Robert Petersen OKalugtuarpoK. — atuagkat kalåtdlisåt misig- ssortarpavut, nugtigkatdle sang- missaringilavut, tamåko — pi- ngårtumik pisoKaunerussut — pigssarsiagssartaKarpiångingma- ta nutårsiagssartakitsorujug- ssbvdlutigdlo. sulivfeKarfit åssigingitsut åta- vigineKåsåput taigåtit oKautsit- dlo sulianut aulajangersimassu- nut tungåssuteKartut nalunaer- ssorneKarnigssåt sujunertaralu- go — sårdlo emartussissoKarfik, nåparsimaveKarfik illniarfitdlo. amerdlanerujugssusaput Robert Petersenip nautsorssåti- gå OKautsit taigåtitdlo ordbogig- ssarssuarme agdlagsimassugssat ordbogératOKånguavtine agdlag- torsimassunlngarnit tåsintiling- nik ardlalingnik amerdlaneruju- mårtut. OKariartautsit åssigingit- sut sujornatigut ordbogine nalu- naerssorsimångitsut tamatumu- na ilautineKåsåput — atautsimik åssersdteKåsagåine sårdlo »ma- makujuit«. — minitaKångitsårunångila- gutdle, sårdlo OKautsit sivikitsui- narmik atorneKarsimassut entar- sautigalugit. åma OKardluartau- tit sivikitsuinarmik dmassartut i- långuneKåsångitdlat. — Kavdlunåt taigdtåt »ord- bog« KanoK kalåtdlisut taigåser- niarpisiuk? — aulajangersimassumik piu- kunavigsumik navssångilagut. kisiånile atuagkiarssuaK suliari- ssarput ateKartiniarparput »O- qaatsivut«. pltsussut? — kalåtdlisut OKautsivta pitså- ssutut OKautigineKartarnerat er- Korpa? — tåuna akerdlilivingneK ajor- narpoK, kisiåne akuerineK ajor- narpoK, Robert Petersen akivoK. — tåssame åssersåtigalugo kalåt- dlisut OKautsivut misigissutsinik itishmik emartuinigssamut inor- ssarfeKångitdlat. Robert Petersenip ilumårnerar- på OKautsinik avdlanik kalåtdli- sdmut nugterinigssaK ajornaku- sårnerussarmat. tåssame sårdlo piniartutut inussutigssarsiute- Karnermut tungassut eraåisångi- kåine ingmlkut sulianut sangmi- ssagssaKarfingnutdlunit tunga- ssutigut taigdtinik OKariartautsi- nigdlunit åmigssussanik peKå- nginavta. misiligtagkatdle maligdlugit a- jornartorssungilaK avdlamiut tai- gdtåinik aulajangersimassunik påsigssaussumik kalåtdlisut tai- ssinigssaK. 1981 Innarluutit Ukiuat »Isumaginninnermut iluarsaaqqinnissamik ataatsimiititaliat« sulinerat kinguartoortoq: Periarfissaq pitsavik. Allattoq: Ledende skolepsykolog Annelise Egede. FN aalajangersimavoq 1981imi i- nuit timikkut tarnikkullu innar- luutillit ajornartorsiutaat anner- tuumik misissuiffiginiarniarlugit. Ukioq manna siunnerfiusussaq tassaavoq peqataaneq naligiisi- taanerlu. Anguniagarlu tassaa- voq innarluuteqartut tamakkiisu- mik inuiaqatigiit ingerlatitaane- ranni peqataanissaannut inuiaqa- tigiinnilu innuttaasunut allanut naliginnillutik atugassaqartitaa- nissaannut ikiuuteqataanissaq. Tamatumunnga tunngatillugu taaneqartariaqarsorinarpoq »Isu- maginninnermik iluarsaaqqinnis- samut ataatsimiititaliat« sulia- minnik kinguartoorsimanerat. Tamannami iluaqutigalugu ataat- simiititaliat sulinersuarminni, a- taatsimiititaliaaqqat sulinermin- ni assigisaasalu sulinerminni pif- fissaqarneruneq anguaat, — pi- ngaartumillu innuttaasut akor- nanni inuillu ataasiakkaat akor- nanni periarfissaqalerpoq Ataat- simiititaliat isummatigut oqalo- qatigilernissaannut, ilaatigut al- lakkatigut periarfissat ataatsi- miititaliat siulittaasuata oqaasia naapertorlugu manna tikillugu ki- nguneqavissimanngitsut aqquti- galugit. Innuttaasut namminneerlutik, soorlu timimikkut tarnimikkullu innarlutillit atugassarisaannik nutaamik naliliiniarnissamut ilu- arsaanissamullu siunnersuute- qaqqullugit qinnuigineqarnerat nutaajuvoq, kisiannili qinnuigine- qarnerup iluani periarfissat paasi- nissaat piffissamik sivisuumik a- tuissaaq. Arlalissuit isumaliuter- suummit periarnissamut aallari- arnissaq artornartutut misigissa- vaat: tassa immikkoortiterluta a- taatsimoorlutaluunniit apeqquti- nik/ikioqqussutinik/misilittakka- nik/eqqarsaatinik isumassarsia- nillu pigisatta allanut tusartillu- gillu aamma isumalioqataalersi- taanissaat piffissamik sivisuumik atuissaaq. Ilaatigullu Kalaallit Nunaanni qanoq ililluta innarluutillit ukiua- ta siunertaa atorluarnerusinnaa- neripput oqallisigillaqqugaluarlu- gu matuma ataani Ataatsimiiti- talianut ukiakkut 1980imi siun- nersuutigineqarsimasut marluk issuarneqarput. Siunnersuut siulleq Kalaallit Nunaanni ilaqutariit siunnersorteqalemissaat pillugu. Patsisit maani ersarissarneqas- sanngitsut pissutigalugit ukiuni makkunani annertuumik akisus- saassuseqartumillu pisariaqaler- simavoq meeqqat inuusuttullu si- vikinnerusumik sivisunerusumil- luunniit inissikkallartarnissaat, — taamaaliortariaqarnermi apeq- qutaasarpoq meeqqap avatangii- simini ajornartorsiutai angerlar- simaffini qimakkallarlugu alla- mut inissittariaqalersimaneranik kinguneqartartut. Ukiuni arlalinni meeqqanik i- nissiigallartarnermut misilittak- kat tunngavigalugit aammalu a- ngajoqqaarsiaasunik meeqqamik tigummiaqarallarnerminni iluat- sitsisimasunik oqaloqatiginnit- tarsimaneq tunuliaqutaralugu, aammalu angajoqqaarsianik meeqqamik tigummiaminnik ar- tornartorsiorpallaarlutik taamaa- tiinnartariaqarsimasunik oqalo- qatiginnittarsimaneq tunuliaqu- taralugu maana meeqqanik inis- siigallartarnerup sooq qassiitigut piffissaq sivisunerusoq eqqarsaa- tigalugu iluatsittarsimannginne- ranut pissutaasut nassuiaateqar- figissavakka kingornalu pissutsi- nik taamaattunik allanngortitsi- nissamut aqqutissanik isumaliu- tigilluakkanik aqqutissiuussissal- lunga. Tamatigut angajoqqaarsian- ngortussat meeqqap tigummigal- lagassamik taamatut piartorsi- maneranut tunngaviusut pillugit nassuiaanneqartarput. Uisimali- gaq taanna aallaqqaammut mee- rarsiaasup sooq allanartumik pis- susilersoriartarnernut »nassuiaa- taasarlunilu« paasinninnissamut aallaaviusarpoq. Taamatut alla- nartumik pissusilersorniartarneq amerlanerpaartaatigut qaangiuk- kiartortarpoq; taamaakkaangallu meeqqap avatangiisini sungiukki- artornerulersarpai. Akuttunngit- sunilli meeqqap pissutsini alla- nartut qaammatit ikittunnguit, ukiup af faa ukiulluunniit naajar- tulernerani utersaarfigisarpai, ta- mannalu ilaqutariit tigummiaqa- rallartut misigigaangamikku meeqqamut tunniussinnaasatik nungussimasutut malugisarpaat, misigisarput meeraq sooq taa- maalioqqinnersoq paasisinnaa- junnaarsimallugu aammalu/ima- luunniit arlalitsigut pisarpoq a- ngajoqqaarsiat imminnut isigini- arnerulerlutik, imminnullu oqaa- tigalutik suliassaq tigusimasar- tik saperlugu naammassisinnaa- nagulu. Ajornartorsiut nammi- nerminnit aallaaveqartutut misi- gisarpaat taamalu tunniutiinnar- tarlutik. Isumaga naapertorlugu eqqar- saatigisariallit marluk meeqqanik inissiigallartarnernut iluatsinner- liortunut amerlavallaanut tun- ngasut misissorluarneqartaria- aarput, siullermik: Meeqqamik i- nissiigallarnissap siornatigut suunngippallaamik suliamik aal- larniiniarnermut sungiusartar- neq, kisiannili aamma pingaartu- mik inissiisimanerup nalaani orni- guttarluni/siunnersuillunilu ila- qutariinnut siunnersuisinnaane- rup ingerlaannartup amigaataa- nera. Taamaattumik pilersitsigaanni angajoqqaarsiat meeqqaallu ti- gummigallagaasup misigissavaat qanoq ingerlasoqarneranik soqu- tiginnittoqartoq aammalu inum- mit pisinnaalluartumit taperser- sorneqarlutik. Apeqqutit nalorni- narsinnaasut eqqarsaatigisaria- qartullu taamaaliornikkut oqalo- qatigiissutigineqarsinnaalissap- put, minnerunngitsumillu: ajor- nartorsiutit annertusiartuinnar- tut pillugit sumut saaffiginnittar- nissaq nalunarunnaarluinnas- saaq. Allamut atorsinnaapput aamma Ilaqutariinnik siunnersuisoqar- nermik iluarsartuussineq aamma angajoqqaanut alla tut ittumik a- jornartorsiutilinnut iluaqutaa- sussaavoq, tassa angajoqqaanut innarluutUinnik meeraqartunut. Angajoqqaanut taamaattunik meeraqartunut kissaataajuarsi- mavoq siunnersorneqarnissaq/i- litsersorneqarnissaq/tapersersor- neqarnissaq kiisalu pisinnaati- taaffinnik qanqq ittunik peqar- nermut ajoqersuunneqarneq, aammattaaq aningaasatigut pi- sinnaatitaaffiit qanoq ittuuner- sut ilanngullugit. Meeqqanut paaqqinnittarfin- nut inissiisarnerup qanoq akeqar- nera ilisimallugu angajoqqaanut meeqqaminnik innarluutilimmik sapinngisamik sivisunerpaamik tigumminniinnarnissamut kissaa- teqarlutillu sapinngitsunut naleq- qutinngilaq meeqqap angerlarsi- 18

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.