Ísafold - 15.05.1895, Blaðsíða 3

167
misskilningi, að mjer yirtist skipverjar gera
allt, sem í þeirra valdi stóð, til þess að
gera mönnum líflð bærilegt á skipinu.
Kapteínninn ijet sjer sýnilega annt um, að
svo vel færi um menn, sem unnt var, og
sama má segja um alla undirmenn hans,
að svo miklu leyti, sem til þeirra kasta kom.
Jeg gatengan mun fundið á skipverjum á
»Lauru« og á »Parisian«, að því er kurt
•eisi og greiðvikni snerti, og með því er
inikið sagt. En mennirnir gátu svo lítið.
Jeg geng að því vísu, að kvartað hafi
verið áður í blöðunum um þau atriði, sem
jeg hef minnzt á, og það opt og mörgum
sinnum, svo að mjer dettur ekki í hug, að
jeg segi nú neitt annað en það, sem aðrir
sjeu margbúnir að segja. En mjer flnnst
þörf bera til að ala stöóugt á því, stagast
ú því, þangað til bót hefir verið á því
ráðin á einbvern hátt. Þessi póstskips-
bolli er ekki boðlegur til að vera helzta
Bamgöngufæri heillar þjóðar við önnur
Jönd heimsins, og Færeyja-drollið gerir
;þessar samgöngur með öl!u óhafandi.
E. H.
Fáein orð um reíi.
Það er sauðfjáreignin, sem meiri hluti lands-
TOanna að mestu leyti iiflr af, og ætti það því
að vera áhugamál allra að hlynna sem mest
-að henni á allan hátt, og vernda hana frá
hverju því, sem skaðlegt getur verið fyrir
hana.
Jeg hef nýlega verið sjónarvóttur að því,
hvernig tóan f'er að ráði sinu, þegar hún vinn-
ur 4 sauðkindum. Við þetta atvik hljóp hún
einmitt f'rá kindinni, þegar jeg kom til henn-
ar, og var hún þá húin að naga kindina á
snoppunni upp undir augu; af öðru lærinu hafði
hún nagað mikið inu í bein, og læst hafði
hún tönnunum í annan bóginn og riflð þar úr
flyksu. Þó kindin væri svona á sig komin, var
hún þá vel lifandi og mændi aumkvunarlega
til mín, eins og hun væri að biðja mig hjálp-
ar. Kind þessi var roskin, og að öllu leyti
vel frísk. Þegar jeg fann hana, voru liðnir
að minnsta kosti 5 — 6 klukkutímar t'rá því tó-
&n hafði náð henni; — hennar var saknað úr
tjenu.
Það var hörmulegt að sjá, hvernig vargur
þessi hafði loikið kindina — tætt hana svona
lifandi sundur — þessa meinlausu skepnu, sem
eptir eðlisfari sínu getur engri vörn komið
fyrir sig, cema neytt fótanna til hlaupa, og
-sem okki einungis hagfræðislega skoðað ætti
að njóta allrar verndar og umhyggju af vorri
hendi, en sem vjer einnig erum skyldir til,
•svo sem oss framast er unnt, að forða frá öll-
tim kvalaíullum dauða.
Það fara sjaldnast sögur at' því, þegar kind-
•urnar lenda í klónum á tóunni, hvernig hún
fer að kvelja ur þoim líflð, eða hversu lengi
hún er að því, en nærri má gota að það er
-opt með Hkum hætti Og jeg hefi hjer frá sagt,
ug mjer flnnst enda óhugsandi að hún geti
gjört það öðruvísi en ineð miklum kvölum
fyrir skepnuna.
Þetta eitt væri nóg ástæða til þess að allt
kapp væri lagt á að eyða tóunni, þessum
grimmdarfulla bitvarg fyrir fjeð, en í annan
stað er hinn fjármunalegi skaði mikill, sem
tóan gjörir, ekki einungis það, að þær kindur
eru ótaldar, sem hún sjer fyrir og aldrei sjest
nöitt af, en það er einnig títt, ef bítir eru. að
fjárgæzlan verður miklu kostnaðarsamari, og
fj®ö getur ekki haf't nægilegt frjálsræði, sem
optast háir’því mikið.
í reglugjörðum sýslnanna um fjallskil o. fl.
TOunu jafnaðarlega vera ákvæði um eyðingu
arefa; en eptir þvi að dæma, hversu mikið er
til af tóum. er útlit fyrir að þær ákvarðanir
beri ekki alstaðar þann árangur, sem æskilegt
væri. Það ætti þá að vera áhugamál bæði
sýslunefnda og hreppsnef'nda, að gjöra allt,
sem unnt væri, til ref'aeyðingar; t. d. með því
að láta sem víðast framkvæma eitranir, sem
almennt er álitið að reynist vel, sje það ræki-
lega gjört.
Yrðlingaeldi kann að vera til einhvers á-
vinnings fyrir þá fáu, sem stunda það, en get-
ur aptur á móti leitt mikið illt af sjer; því þó
tilgangurinn sje einungis sá, að ala yrðling-
ana þangað til þeir eru orðnir fullþroskaðir,
og drepa þá síðan, mun það þó opt koma fyr-
ir að þeir sleppa úr prísundinni, og verða þær
tóur að margra áliti skæðustu bitvargarnir;
það er líka eðlilegt að þau dýr hafl minni
ótta af' mönnum og skepnum, og verði því ó-
ragari að bíta. Jeg hef enda hevrt þess get-
ið, að yrðlingum væri sleppt í þeim tilgangi,
að ná þeim aptur, þegar þeir væru orðnir
f'ullþroskaðir; og má geta nærri, hvort allur
sá fjenaður kemur aptur í leitirnar.
I reglugjörð fyrir Strandasýslu um refaeyð-
ingu, fjallskil o. fl., er svo ákveðið, að sá, sem
elur yrðling, skuli gjalda 50 kr. sekt f'yrir
hvern yrðling, sem sleppur, en setja hlutað-
eigandi hreppsnefnd veð fyrir sektinni eða út-
vega sjer ábyrgðarmann. Sje þetta vanrækt,
eru yrðlingarnir rjettdræpir, og sá, sem þá
elur, sekur eins og þeir hefðu sloppið.
Þessi ákvæði eru að vísu góð. og það er
alveg nauðsynlegt að yrðlingaeldi sje takmörk-
um bundið fyrir þá, sem það stunda, en rjett-
ast álít jeg, að hannað væri með lögum, að
ala yrðlinga, því þó nokkrir menn kunni að
hafa ávinning af því, hljóta þeir að vera því
háðir, að missa af þeirri atvinnu, sem skað-
leg er fyrir almenning. K. G.
Vesturheims-lokleysa „Þjóðólfs“.
Eitt með því fyrsta, sem fyrir mjer varð,
þegar jeg sá íslenzk blöð á leiðinni hing-
að til lands, var grein í Þjóðólfl um vest-
urflutninga. Þar er gert allmikið númer
út af því, að »Lögberg« hatt látið vel af
lífl íslendinga vestra og »tekið drjúgum
upp 1 sig« gegn þeim, er andstæðir hafa
verið vesturfiutningum. 0g síðar f grein-
ínni kemst ritstjórinn að orði meðal ann-
ars á þessa leið:
»Meðal annara kvað nú vera von á rit-
stjóra Lögbergs, Einari Hjörleifssyni, al-
komnum hingað, og áttum yjer þó sízt
von á honum. En heimkoma hans er hin
bezta sönnun fyrir því, að Þjóðólfur heflr
haft rjett fyrir sjer í því, að ekki sje það
allt af hjarta talað eða mikið að marka,
sem sagt hefir verið nm dýrðina þar vestra.
Það ætti E. H. fyrstur manna að kann
ast við . . .«•
Jeg trúi því naumast, að ekki verði fleiri
en jeg, sein þyki þetta allfnrðuleg lokleysa.
Og þeirri lokleysu leyfi jeg mjer afdrátt
arlaust að mótmæla.
Jeg minnist þess ekki, að bafa nokknrn
tíma heyrt, þess getið, að það, að einn ein-
stakur maður flytnr úr einu landi í annað,
sje talið sönnun fyrir því, að ekki sje líft
í því landi, sem hann hefir flutt frá. Og jeg
skal taka það fram, eitt skipti fyrir öll,
að þvi fer svo fjarri, að jeg verði »fyrst-
ur ma,nna« til að kannast við, að jeg hafl
sagt ósannindi i Lögbergi um ástand manna
í Ameríku, eins og «Þjóðólfur« dróttar að
mjer, að jeg þori óhræddur að standa við
hvert einasta orð, sem jeg hefi sagt um
það efni.
Væri annars ekki ástæða fyrir »Þjóðólf«
til þess að fara að hægja á sjer með rugl-
ið um ástand íslendinga vestra? Sjálfur
veit ritstjórinn ekki lifandi vitund um
það mál. Og honum hefir tekizt svo að
velja sjer frjettaritara vestra, að Vestnr-
íslendingar — sem óneitanlega eru sínum
hnútum kunnugastir— hlæja dátt að heimsk-
unni, sem blaðið er allt af við og við að
flytja um þá — það er að segja, þeir sem
ekki stórhneykslast á illgirninni.
Einar Hjörleifsson.
Óveitt prestakall. Garðar á Alptanesi:
Oarða- og Bessastaðasóknir. A prestakallinu
hvílir kirkjubyggingarlán, tekið 1880, upphaf-
lega 10,000 kr., er aiborgast með 6°/o árlega á
28 árum. Metið 2522 kr. 72 au. Augl. 14. maí
Veitist frá næstu fardögum.
Prestvígsla. Sunnudag 12. þ. m. vígði
biskup landsins, herra Hallgrímur Sveinsson,
þá prestaskólakennara Jón Helgason, «ertekið
hefir á móti skipun til að haldauppi fastri auka-
guðsþjónustu í Reykjavíkur dómkirkju ann-
anhvorn sunnudag*, án nokkurra launa og án
nokkurrar'skuldbindingar til þess að gegna
öðrum prestsverkum; og prestaskólakandidat
Svein Guðmundsson að Ríp í Skagaflrði.
HJálpræðislierinn. Samkoma sú. er þeir
fjelagar Eriokson og Þ. Davíðsson, yfirliðar
úr «Hjálpræðishernum», hjeldu hjer í 1. sinn
sunnudagskveldið að var, var heldur en ekki
vel sótt; stærsti samkomusalur hæjarins troð-
fullur, og urðu margir frá að hverta. Það
sem þar gerðist, var, að þeir fjelagar fluttu
lítils háttar fyrirlestur um «herinn», háðust
fyrir og sungu nokkra sálma úr nýju islenzku
sálmakveri, er «herinn» hefir gefið út í Khöíh,
en annar ljek undir á fíólín við og við.
Fáir sem engir af áheyrendum munu hafa
hneykslazt hót á guðsþjónustuathöfn þessari,
þótt nýstárleg væri; enda hverjum mannisýni-
legurhinn einlægiáhugiþeirrafjelaga fyrirgóðu
málefni og alvara með trúna, auk þess sem
mennvita hve ágætan orðstír «herinn>hefir get-
ið sjer mjög víða um lönd fyrir framkvæmd-
arsama mannást við bágstadda.
Sjónleikirnir dönsku. Enn ijeku þeir
þrennt nýtt annað kveldið, 12. þ. m., hinir
dönsku leikendur, dágott, og ennfremurgamla
leikinn »Hun vil spille Komedie», sem allt af
þykir og er mikið gaman að. — Það árar
ekki til þess hjer um þessar mundir, að eyða
fje í sjónleiki, fremur en aðrar skemrntanir;
enda er ekki hætt við því, að alþýða eyði
miklu til að skemmta sjer við danska sjón-
leiki; hún freistaststórum mun fremur af þeim
íslenzku. En fyrir þá, sem hafa efni á að
eyða aurum í skemmtanir og gera það hvort
sem er, er hjer fráleitt kostur á öðrum betri,
vegna þess, að leikið erylirleitt af góðri list og
kunnáttu.
Gufuskipið »Á. Ásgeirsson» kom hing-
að f’yrir fám dögum á leið til Vestfjarða(Isa-
fjarðar); hafði komið við á Eskifirði með kol
handa herskipinu danska og almenna vöru
þangað. Fór í gær áleiðis vestur.
Holdsveikismynciir. Eptir ráðstöfun Dr.
Ehlers eru nokkrar myndir af hoidsveikum
og limafallssjúkutn til sýnis almenningi 4
landsbókasafninu.
Slysför. Hinn 21. marz þessa árs vildi
það hörmulega slys til, að snjóflóð fjell í
Vattarnes skribum á milli Reyðartjarðar og
Fáskrúðstjaröar og lentu i því fimm menn,
sem voru á ferð þar á milli, fjórirkarlmenn og
einn kvenntnaður, sem allt harst fram á sjó;
en þn'r karlmennirnir komust upp í tjöruna
við illan leik en tvenut týndist: merkiskonan
Margrjet Richarðardóttir yfirsetukona i Fá-