Ísafold - 10.08.1918, Blaðsíða 2

2
IS AFOLD
Ami Eiríksson
Heildsala. Tals. 265 ob 554. Pósth. 277. Smásala.
Vefnaðarvörur, Prjónavörur mjög fjölbreyttar.

Saumavélar með hraðhjólí
°g
uo ára verksmiðjuábyrgð

Smétvörur er snerta saumavinnu og hannyrðir.
þvotta- og hreinlætisvörur, beztar og ódýrastar.
gögr* Tækifærisgjafir.
og lærisveinum. Svo innilegar skiln-
aðarkveðjur, sem honum voru goldn-
ar, er hann lét af kennarastörfum
við Gagnfræðaskólann, eru fágætar.
Er hér því á bak að sjá bæði
merkum rithöfundi á íslenzka tungu
og ágætismanni.
Lík síra Jónasar var flutt norður til
Atíureyrar með s.s. Wiliemoes í gær
til greftrunar þar. Fór fram sorgar-
athöfn i dómkirkjunni í gær kl. 6
síðd. að viðstöddu fjölmenni. Flutti
síra Magnús Helgason minningar-
ræðu og birtist hún í næsta blaði.
Norðurlandablöðin
Ofl
sambandsmálið.
Forsætisráðherrann sendi um dag-
inn símleiðis fyrirspurn til Jóns
Krabbe skrifstofustjóra um það,
hveruig blöðin á Norðurlöndum
tækju hinum nýja sambandssáttmála.
Barst honum svofelt svarskeyti:
Khöfn 3. ágúst.
Norsk blöð birta frumvarpið í heild.
»Tidens Tegn< óskar báðum þjóð-
unum til hamingju með það, hve
giftusamlega hefir tekist og segir að
framkoma dönsku fulltrúanna hafi
verið sú, að vegur Danmerkur hafi
eflít við það. »Aftenposten« segir
að samningarnir hafi vakið almenna
gleði bæði í Noregi og Svíþjóð.
»Handels og Söfartstidende® óska
báðum þjóðum til hamingju og segja,
að hin framúrskarandi heppilegu
málalok hafi vakið mikinn fögnuð í
Noregi. »Morgenb]adet« segir, að
það verði fagnaðardagur, þegar samn-
ingarnir verða staðfestir, einnig fyrir
hin önnur Norðurlönd.
»Göteborgposten« flytur grein með
fyrirsögninni »Fjórða ríki Norður-
l tnda« og lætur í ljós ánægju sína
út aí því, að fjórða ríkið á Norður-
löndum skuli nú vera orðið fullveðja.
» Göteborg Handels og Söfartstidende*
segir að Danmörk muni tæplega
biða nokkurn halla við samninginn,
en hann sé íslandi og Norðurlönd-
um til stórgagns. Bendir blaðið sér-
staklega á það, að þetta sé hinn
fyrsti sambandssamningur, sem ann-
ar málsaðili getur sagt upp og telur
blaðið að samningurinn geti að mörgu
leyti yrðið fyrirmynd samninga milli
annara þjóða.
Mikilsmetin sænsk blöð, svo sem
»Dagens Nyheter* og »Sydsvenska
Dagblad« flytja langar ritstjórnar-
greinar um málið og benda sérstak-
lega á hversu gleðilegt það sé fyrir
norræna menningu, að ísland sé tekið
i tölu Norðurlanda, sem sjálfstætt og
hlutlaust ríki í frjálsu bandalagi við
Danmörk.
»Stokkholmstidningen« bendir á
það, að sambandið sé enn sem kom-
ið er eigi hreint konungssamband, en
; ð það sé þó aðallega frábrugðið
sambandi Norðmanna og svía í því,
að fundnar séu sérstakar leiðir til
þess að vemda hagsmuni íslands i
sambandinu.
»Göteborg Morgenpost* segir -að
fyrirkomulagið sé íhugunarvert vegna
þess að það muni leiða til þess, að
losa um tengslin við Danmörk.
K r a b b e.
Þessar undirtektir Norðurlanda-
blaða fara að líkindum og rná oss
vel líka hversu sæmilega bræðra-
þjóðir vorar biðja oss íslendinga
vera velkomna i hóp hinna full-
valda rikja.
Gefur það vonir um góða og
giftusamlega samvinnu i framtíð.
.............--------------------
Hjúkrunarfélögin
i Reykjavík.
Ein af þeim allra nauðsynlegustu
félögum, sem til eru hér i bænum,
eru hjúkrunarfélögin. Og þótt upd-
arlegt megi heita, eiga þau örðugt
uppdráttar. Það sýnir meðal annars
það, hve fáar hjúkrunarkonur þau
hafa (hjúkrunarkonur þær, er félögin
bæði hafa nú yfir að ráða, eru 3,
auk vökukonu).
Ef að eins er litið til þeirra landa,
sem næst oss liggja, og við höfum
mestan samgang við, þá sjáum við,
að þ a r er áherzla lögð á næga og
góða hjúkrun. En oss íslendingum
hefir enn ekki skilist til fulls þörfin
á henni hér á landi, því hefði svo
verið, væru nú hjúkrunarkonur í
hverri sveit á landinu.
Enginn vafi er á þv’, að mikil
þörf er á hjúkrunarkonum fullkomn-
um á sínu sviði, í hverja sveit á
landinu, og vel mætti það mál kom-
ast inn í löggjafarþingið, væru þá
nokkur eyru til að heyra eða höfuð
til að skilja það mál þar, og skal
það ekki fjölyrt frekar að sinni, en
ekki er þá síður þörf á hjúkrunar-
konum hér í Reykjayík.
Ekki veit eg með vissu, hve marg-
ar þær eru, lærðu hjúkrunarkonurn-
ar hér í Rvik, en víst eru þær ekki
mikið fleiri en 8—10, nái þær þá
þeirri tölu.
Ekki get eg skilið, að nokkrum,
sem verulega hugsar þetta mál, þyki
þær of margar. Því er spurningin
þessi: Hvernig á að fjölga þeim?
Mér finst fyrst liggja fyrir, að
hvetja menn til þess að gerast með-
limir hjúkrunarfélaganna; með því
aukast tekjur þeirra, einkum þó ef
þeir, sem mega sin betur fjárhags-
lega, legðu meira að mörkum en
hið lögákveðna árgjald (2 kr.). Með
þvi styrkja menn gott fyrirtæki og
bæjarfélaginu bráðnauðsynlegt. Mega
menn þó ekki vera of heimtufrekir
í byrjun, t. d. með því, að heitast
við félagið, geti það ekki þegar látið
þeim hjúkrun i té. Er það svo
næstum í hverju máli, að þeir sem
hugmyndina eiga eða mest hafa á
sig iagt til þess, að koma henni í
framkvæmd, njóta minst hagnaðins,
heldur eftirkomendurnir. Getur svo
farið hér sem annarstaðar, það verða
menn að hafa hugfast.
Annað atriðið, til þess að efla fé-
lagið er það, að bærinn styrki þau
betur en hingað til. Þessar 1200
kr., sem þau hafa bæði, er ekki stór
upphæð, og ætti bærinn heldur að
hvetja en letja í þessu efrii. Hann
ætti að láta minst 12—1500 kr. til
hvers um sig á ári, til þess nú að
taka ekki dýp a í árinni; mætti það
vel vera meira; slíkt væri bænum
til sóma, og alt sem fram yfir þá
upphæð væri. Þetta ætti hann að
gera, að minsta kosti meðan hann
sér ekki fært að taka þetta mál að
öllu leyti á sína arma, enjslíkt ætti
að vera, þá er honum vex fiskur
um hrygg. * »
Heyrt hefi eg þá mótbáru úr bæj-
arstjórn, að helzt ætti þessi styrkur
enginn að vera, og byggist hún á
þvl, að félagið þykist ekki hafa hjúkr-
unarkonum á að skipa þegar um þær
sé beðið af hálfu bæjarstjórnar. Mér
finst svarið við þessu ofur auðsýnt.
Það er ekkert annað en að hjúkrun-
arkonurnar eru of fáar. Það hlýtur
eins að lenda á þurfalingum bæjar-
arins. Þetta hefði bæjarstjórnin átt
að geta séð, og hefði átt að verða
hvöt fyrir hana til þess að efla fé-
lögin enn betur fjárhagslega; á þann
hátt yrði bezt ráðið fram úr þeim
ágalla, sem hér þykir að. Að félög-
in hafa ekki fleiri hjúkrunarkonum
á að skipa, og geta því ekki fullnægt
þörfinni, er ekki öðru að kenna en
féleysi.
Reykjavíkurbæ er það nauðsynlegt
að fá góðar hjúkrunarkonur, einkum
meðan sjúkrahús eru eins fá og lé-
leg eins og nú, og meðan húsa-
kynnin ekki batna.
Og þó að úr þessu hvorutveggja
rakni, þá verður ávalt þörf á hjúkr-
un í þessum bæ í heimahúsum.
Vona eg, að á meðan ekki annað
heppilegra ráð verður upp tekið i
þessu máli, að bæjarstjórnin styrki
þessi félög eftir ítrasta megni, og
það getur ekki verið talið eftir »itr-
asta megni«, þó að bæjarstjórnin
legði félögum þessum þá upphæð,
sem hér hefir nefnd verið.
Bæjarfulltrúarnir segja, að okkur,
sem ávalt séum að tala um nánas-
arháttinn í bæjarstjórninni eða fram-
kvæmdum hennar, láist að benda á
það, hvar taka skuli féð til hins og
þessa. Vel má svo vera, en mér
finst að ekki þurfi að benda á tekju-
lind til þess að auka styrk til hjúkr-
unarfélaganna um 1800 kr. Það
skakkar annað eins á áætlun bæjar-
ins árlega eins og þessari upphæð,
eða að útsvörin hafa verið hækkuð
annað eins til þess að fylla skörðin.
Þetta er mál sem vaiðar alla borg-
ara bæjarins. Því á bæjarstjórnin
að gera sitt ítrasta til þess að koma
þvi á sem tryggastar fætur.
Þór.
Laus embætti og sýslanir.
Þessi prestaköll eru auglýst laus
og veitasi frá fardögum 1919, en
umsóknarfrestur er til 10. sept.:
Staðarhólsþing í Dalaprófastsdæmi.
Heimatekjur eru eftirgjald eftir Litla-
Múla (50 kr.) og prestsmata, samt.
416 kr. Erfiðleikauppbót 150 kr.
Bjarnarnessprestakall í Austur-
Skaftafellsprófastsdæmi. Heimatekjur
eru eftirgjald eftir prestssetrið með
hjáleigum, Akurey og Hrappsey á-
samt reks, 207 kr. Embættislán úr
kirkjujarðasjóðí, tekið 1916, hvílir á
prestakallinu, upphafl. 1500 kr., er
endurborgast á 12 árum með 125
kr. og 4llz°lo-
Mosfellsprestakall i Árnessprófasts-
dæmi. Heimatekjur eru eftirgjalc
eftir prestssetrið ásamt J/s hjáleig-
unnar Minna-Mosfell og prestsmata,
samtals 200 kr. Tvö lán hvila á
pfestakallinu, tekin 1. ág. 1893 (upp-
hafl. 750 kr., eftir 135 kr., sem afb.
með 6°/o, 45 kr. á ári) og 20. nóv.
1903 (npphafl. 1068 kr., eftir 686
kr., sem afb. með 6%, 64 kr. á ári).
Sýslumannseœbættið í Húnavatns-
sýslu er augl. laust og umsóknar-
frestur til 10. sept. næstk. Arslaun
3300 kr.
Landsféhirðisstarfið er auglýst laust
'iá x. sept. næstk. og umsóknar-
frestur til 23. þ. m. Arslaun eru
3000 kr.
Fimta Ijósmóðurumdæmi Norður-
Þingeyjarsýslu —Hólsfjöll og Möðru-
dalur — er augl. laust og snúi um-
sækjendur sér tii oddvita sýslunefnd-
ar eða oddvlta Fjallahrepps. Arslaun
70 kr.
Veitt embætti.
Sýslumannsembættið í Barðastrand-
arsýslu hefir verið veitt Einari M.
Jónassyni aðstoðarmanni í stjórnar-
ráðinu og mun hann ásamt fjöl-
skyldu sinni flytjast vestur með
Sterling næst.
Kappsláttar
var háður á íþróttamóti, sem hald-
ið var á Hvítárbakka síðastliðinn
sunnudag. Tiu menn tóku þátt í
kappslættinum. \ Stærð teigsins sem
hver keppandi sló var 625 fermetr-
ar eða rúmur fimtungur túnadag-
sláttu. Slingasti sláttumaðurinn reynd-
ist Guðmundur Tómasson frá Haug-
um (26 ára gamall), sló hann blett-
inn á 29 min. og 5 sek., næstur
honum varð Tómas Jóhannsson f á
Hvanneyri (22 ára) á 29 mín. og
53 sek. og þriðji Þorsteinn Þor-
steinsson bóndi á Húsafelli (29 ára)
á 32 min. Og 9 sek. Túnið er þeir
slógu kvað vera haiðslægt, en nokk-
urn vegin slétt. Til verðlauna hafði
Halldór skólastjóri á Hvanneyri gefið
300 kr., 1. verðlaun 130 kr., önn-
ur 100 kr. og þriðju 50 ki. Auk
þess höfðu Ungmennafélögin gefið
3 gripi eftir Stefán oddhaga, sem
vinna þarf þrisvar, áður en eign
verði.
Með Iíkum hraða og hér getur
mundi dagsláttan svonefoda slegin á
2V2—3 klukkustundum.
Kappslátturinn hafði þótt bezta
skemtunin á mótinu og ætti hann
að verða víðar upptekinn um landið.
f Pétur Sigurðsson
bóndi i Hrólfskála á Sehjarnar-
nesi lézt þ. 6. ág. eftir þriggja vikna
legu, en langa vanheilsu undanfarið.
Var hann bróðir Ingjalds heit. á
Lambastöðum og þeirra systkina, en
faðir Sigurðar skipstjóra á Gullfossi.
Pétur heit. var einstakur sómamað-
ur, góður bóndi og snyrtimenni í
allri framkomu. — Með Pétri mun
i val bniginn einhver síðasti merk-
isbóndi hinnar eldri Seltjarnarness-
kynslóðar, er garðinn og sveitina
gerðu fræga á síðustu áratugum 19.
aldarinnar. Er nú yngri kynslóðar-
innar að taka við og halda vel í
horfinu.
Verzlunartíðindi,
mánaðarrit það, er Verzlunarráð
Islands gefur út, hefir þegar unnið
sér hylli víðsvegar um land, eins og
það á skilið. Hafa i blaðinu birzt
ágætar hugvekjur um hagfræðileg
Innnilegt þakklæti til allra þeirra
mörgu sem auðsýndu samúð, hjálp
og hluttekningu við veikindi, andlát
og burtflutningu sira Jónasar Jónas-
sonar frá Hrafnagili.
Ættingjar hins látna.
efni aðallega eftir ritstjórann, cand.
polit. Georg Ólafsson, og ennfrem-
ur eru þar greinagóðar og glöggar
fréttir og yfirlit um þau efni, er
íslerzka verzlunarstétt varðar.
Verzlunartíðindi eiga erindi til
allra þeirra, er sig láta skifta hag-
fræðimál landsins.
Haraldur Sigurðsson,
pianóleikarinn frægi, frá Kallaðar-
nesi, er nýkvongaður þýzkri stúlku,
njngfr. Döcker.
Bein Jóns Arasonar
Hölabiskups hyggur Guðbr. Jóns-
son sig ef til vill hafa fundið norð-
ur á Hólum í nýafstaðinni ferð til
að rannsaka forna kirkjustaði.
Hafði hann beinin með sér suðar
og eru þau geymd til bráðabirgða i
Þjóðmenjasafninu og verða J>au þar
rannsökuð af lækni. Vill Guðbr.
ekkert fullyrða um beinin fyr en
rannsókn þeirri er lokið.
Grasbresturitm
um land alt er vágesturinn mesti,
sem nú kreppir þjóðina köldum
tökum.
Eina bjargráðið að aflr sem allra
mestra birgða af fóðurbæti: síld, sild-
armjöli og sildarolíu.
Mundi landsstjórnin vera vakandi
i þessu alvarlega máli?
Spyr sá, er ekki veit.
Mannalát.
Nýlega er látinn að Bjarnastöðum
í Dölum Magnús Guðlögsson smá-
skamtalæknir, kominn um sjötugt.
Magnús þótti mjög heppinn læknir
og fór orð af honum um nágranna-
sveitir hans og var hann mikið
sóttur.