Tíminn - 20.09.1980, Blaðsíða 5

Tíminn - 20.09.1980, Blaðsíða 5
Laugardagur 20. september 1980. 5 EFNID 06 ANDINN Sýning Vilhjálms Bergssonar V'ilhjálmur Bcrgsson sýnir málverk og teikningar undir vöruheitinu LJÓS og VÍDDIR aö Kjarvalsstöðum dagana 13.-21. september, en um þaö bil tvö og hálft ár eru siöan hann sýndi seinast og þá á sama staö, ef ég man rétt. Þetta er stór sýning, þvi myndimar eru rúmlega sjötiu talsins, þar af 63 oliumálverk, en teikningar eru tiu. Einn á ferð. Vilhjálmur Bergsson er nokkurs konar einfari í Islenskri myndlist. Hann er þó ekki lista- stefnuhöfundur, þannig séö. Er- lendis eru menn til sem aðhyll- ast svipaða vinnu, þótt þeir séu á annarri leið, frá vissu sjónar- miðia.m.k.,ogmánefna nöfn ef þvi er að skipta. En innan þess ramma er Vilhjálmur þó furðu sjálfstæður, og myndir hans skera sig þvi úr islenskri mynd- list á mjög eindreginn hátt. Myndefni Vilhjálms Bergs- sonar er sérstök veröld. Dular- full og óræð i senn. Eru þetta fjarviddarmyndir úr óendan- legum geimnum, ellegar upp- stækkaðar örverur, veröld sem ekki sést nema i smásjá, eða hugsanir, eða dulskynjanir? Þvi er ekki auðvelt að svara. Lista- maðurinn hefur þó sagt frá þvi opinberlega, að hann hafi tals- verðan áhuga á þessu sviöi. önnur sérkenni eru siðan þau, að hann notar aðra málningar- tegund en hinir málararnir nota, gamlar miöaldauppskrift- ir, er gjöra litinn „sjálflýs- andi”, eða hlaða hann birtu, án þess að unnið sé að þvi að skerpa ljós. Jón bóndi i Möðrudal komst að ýmsu á Möörudalsöræfum, meðan hann reisti kirkju og málaði Hólsfjallakrist, sem rennir sér niöur brekkuna eftir Fjallræðuna. Hann komst aö þvi, að ekki væri hægt að mála almennilega fyrr en búið væri aðfinna upp liti er hlaðnir væru ljósi. Fyrr yröu málverk ekki góð, eöa samboðin fyrirmynd- inni aö teljandi marki. Ef til vill hefðu uppskriftir þær frá fyrri öldum, er Vil- hjálmur Bergsson notar, getað komið þessum fjallabónda, þvi þeir eru svo sannarlega ljósinu hlaðnir og skera sig frá orku- daufum efnum terpentinu- manna, er nota venjulegt efni, þurrkara og tinktúrur. Það er örðugt að meta þróun i veröld sem maöur ekki þekkir að marki. Þess vegna er ekki svo auðvelt fyrir áhorfandann að vita hvernig miðar hjá mál- ara er vinnur jafn skipulega og einhæft, eins og Vilhjálmur Bergsson gjörir, en með orðinu einhæft, er i hér átt viö hið þrönga svið er hann tileinkar sér. Það er helst að bera saman eldri myndir á sýningunni, myndir frá 1965 og 1966. Þá sér maður aö þróun hefur orðiö, einkum og sér i lagiá teikningu og myndrænni hugsun. Auðvelt er aö sjá þetta með þvi að skoða teikningar, þvi þá sést aö i þessum myndum skipt- irteikningin ekki minna málien liturinn og efnin. Efnið og andinn Einn af sterkustu eölisþáttum I vinnubrögöum Vilhjálms Bergssonar ef efnisnotkunin. Það er að segja þær ströngu kröfur er hann gerir til þeirra lita og bindiefna er hann notar i oliumálverkin. Þar gætu margir lslenskir myndlistarmenn tekið hann sér til fyrirmyndar. Ekki þaö að þeir noti endilega hinar sjálflýsandi miðaldauppskriftir, heldur noti meira af bindiefnum I litinn i' stað terpentinu. Það er mála sannast að gömul islensk oliumálverk eru iðulega illa leikin bara af þvi að hanga á vegg, jafnvel á góðum staö. Smám saman molnar liturinn og springur, þvi bindiefnin vantar. Málverk eiga aö geta enst um aldir — en þá verða réttar efnablöndur að vera i litnum. Annars er voðinn vis. Þá er rétt að vara við nýefnum ýmsum, er sumir eru býsna óragir við að nota i myndir, t.d. alls konar „syntetisk” lökk i þykkum lögum, sem enginn veit hvernig mun vegna i sambúð- inni við eillföina. Vilhjálmur Bergsson hefur lýst þvl hér I blaðinu (i viötali), hvernig hann undirvinnur sinar myndir, eða grunnar léreftin, en það er einnig eitt af grundvall- arboöorðum i varöveislu lista- verka. Jónas Guömundsson. Vilhjálmur við eina mynda sinna, Mögnun. (Timamynd Róbert). NÝJAR BÆKUR FRÁ IÐUNNI AB — Nú i ár, sem önnur ár, verður geysimikil útgáfustarf- semi hjá Bókaforlaginu Iðunni. Ekki eru samt öll kurl komin til grafar með það hvaða bækur veröa útgefnar, A meöal frumsamdra skáld- sagna verða bækur eins og „Ljós- tollur”, eftir Ólaf Gunnarsson, (höfund „Milljón prósent menn”), „Læknamafían”, eftir Auði Haralds, og bók númer tvö um Margeir rannsóknarlögreglu- mann, eftir Gunnar Gunnarsson, og nefnist hún „Margeir og spaugarinn”. Nýtt bindi i ritverkinu „Aldir- nar” er væntanlegt. Það er „öldin 16. fyrrihluti (1501-1550),” oghefur Jón Helgason tekið hana saman. Heildarútgáfa á ljóðum Sigfúsar Daðasonar kemur út nú i ár, með myndskreytingum Sverris Haraldssonar. Einnig kemur út 2. bindi I safni endur- minninga, valið af Gils Guð- mundssyni, er „Mánasilfur” nefnist. Nýlega er komin út bók eftir Stefán Unnsteinsson er ber titil- inn „Stattu þig drengur. Þættir af Sævari Ciesielski”. „Heimkynni við sjó”, ný ljóða- bók eftir Hannes Pétursson kemur út nú I vetur. Iöunn gefur einnig út „Greinasafn”, eftir As- geir Hjartarson og hefur Ólafur Jónsson séö um efnisval. Iöunn mun einnig gefa út nokkrar frumsamdar barna- bækur, og er um fjölgun að ræöa hjá fyrirtækinu á þvi sviöi. Meðal barnabókanna verður bók eftir Ragnheiði Jónsdóttur, „Dóra i Alfheimum”, (endurútgáfa), Ragnheiður Gestsdóttir mynd- skreytti. Ný bók frá Guðrúnu Helgadóttur um þá kumpána Jón Odd og Jón Bjama kemur nú út, með myndskreytingu Sigrúnar Eldjárn. Sigrún Eldjárn sendir einnig frá sér bók þar sem hún bæði semur texta og gerir myndir. Bókin heitir „Allt i plati”. „Krakkarnir i Krumma- vlk” nefnist barnabók eftir Magneu frá Kleifum. Ný saga eftir HreiðarStefánssonsem sem nefnist „Grösin I Glugghúsinu”, kemur út nú I ár. Auk áður nefndra barnabóka kemur út fjöldi þýddra barna- bóka, þ.á.m. sex bækur um „Herramenn”, eftir Roger Har- greaves, en bækur þessar eru nú mest seldu barnabækurnar á Bretlandseyjum, i Noregi og i Sviþjóð. Þrándur Thoroddsen hefur þýtt þessar bækur. Ekki verða unglingarnir út- undan hjá Iðunni. Sjö þýddar unglingabækur koma út hjá for- laginu I ár, þ.á.m. bók eftir E.W. Hildick, og nefnist hún „Liðið hans Lúlla”, en bók þessi fékk H.C. Andersen-verðlaunin. A meðal annarra þýddra bóka má nefna „Kvennaklósettið”, eftir Marlyn French, I þýöingu Elisabetar Gunnarsdóttur „Rancas-, þorp á heljarþröm”, eftir Perúmanninn Manuel Scoraz, i þýðingu Ingibjargar Haraldsdóttur, og þá má geta afar sérstæðrar bókar er nefnist „Grænlensk dagbókarblöð”, sem er um daglegt lif grænlensks veiðimanns i máli og myndum. Þetta er dagbók sem Thomas Frederiksen hélt um nokkurra ára skeið og Gyldendal uppgötv- aði siöan. Þessi bók er gefin út nú hjá Iðunni um leið og hún kemur út hjá Gyldendal i Kaupmanna- höfn og þýðingu annaðist Hjálmar Clafsson. ^ J.R.J. Bifreiðasmiðjan Varmahllð, Skagafirði. 4 Simi 95-6119. Yfirbyggingar á Toyota 4x4 picup. Við bjóðum upp á 4 gerðir yfirbygginga á þennan bil. Hagstætt verð. Yfir- byggingar og réttingar, klæðningar, sprautun, skreyting- ar, bilagler. Sérhæfð bifreiðasmiðja I þjóöleiö. Laus staða Staða skattstjóra Norðurlandsumdæmis vestra er laus til umsóknar. Umsækj- endur þurfa að fullnægja skilyrðum 86. gr. laga nr. 40/1978 um tekjuskatt og eignar- skatt. Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt- un og fyrri störf sendist fjármálaráðu- neytinu fyrir 20. október n.k. Fjármálaráðuneytið, 17. september 1980. Laus staða Laus er til umsóknar staða á Skattstofu Suðurlandsumdæmis. Umsækjandi þarf að hafa próf i viðskipta- fræði eða lögfræði eða haldgóða þekkingu i bókhaldi og reikningsskilum. Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt- un og fyrri störf sendist skattstjóra Suður- landsumdæmis, Hellu fyrir 24. október n.k. Fjármálaráðuneytið, 17. sept. 1980. BUKKVEft 200Kópavogur - Sími: 44040. BIIKKVER SELFOSSI Hrismýri 2A - 802 Selfoss - Sími: 99-2040. Skeiiobrekka 4 - Deildarverkfræðingur Rafmagnsveita Reykjavikur vill ráða raf- orkuverkfræðing til að veita verkfræði- deild forstöðu. Umsóknareyðublöð og nánari upplýsingar fást hjá starfsmannastjóra, Hafnarhúsinu v/Tryggvagötu 4 hæð simi 18222. Umsóknarfrestur er til 30. september 1980. RAFMAGNSVEITA REYKJAVÍKUR

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.