Tíminn - 09.04.1988, Blaðsíða 15

Laugardagur 9. apríl 1988
Tíminn 15
iiililllli
MINNING
lllllilllllllllllllllllllllllllllllill
lllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllll:
Páll G. Jónsson
Fæddur 12. október 1917
Dáinn 26. mars 1988
í>að mun hafa verið á árunum
1932-1936 að fjölskyldur tóku sig
upp til búferla úr Skagafirðinum og
fluttust til síldarbæjarins fræga Sigiu-
fjarðar. Má með sanni segja að silfri
hafsins hafi verið mokað þar upp í
þrær og síldarplön í bókstaflegri
merkingu. Ég minnist fólks af þrem-
ur samliggjandi bæjum á Höfða-
strönd sem flutti með stuttu millibili.
Þessar jarðir voru Þrastarstaðir,
Hólakot og Ljótsstaðir. Þessar jarðir
voru ekki stórar en hlunnindalausar
og eftirtekjan í samræmi við það.
Það var eftirsjá í þessu góða fólki
fyrir ekki stærri byggðarkjarna en
frá Ljótsstööum
Hofshreppur var þrátt fyrir að
kauptúnið Hofsós væri þá undir
sama hreppi. Þetta var músík- og
söngfólk og þarna flutti eini lærði
trésmiðurinn á stóru svæði, duglegur
og vandvirkur fagmaður, Jón
Björnsson á Ljótsstöðum ásamt
konu sinni Pálínu Pálsdóttur og
fimm börnum. Elstur bræðranna er
Páll Gísli vinur minn sem ég kveð
hér með fáum orðum. Páll fetaði í
fótspor föður síns í starfsvali og
gerðist byggingarmeistari. Nam
hann iðn sína í hinum nýja heimabæ
sínum og síðar í Danmörku. Hann
stundaði sjálfstæðan atvinnurekstur
á Siglufirði fyrst framan af starfsferli
sínum. En allt frá árinu 1952 var
hann byggingarmeistari hjá Síldar-
verksmiðjum ríkisins. Ég hef þetta í
fleirtölu jrar eð umdæmi Páls spann-
aði um Norðurland og Austfirði.
Ekki er að efa það að hér var á
ferðinni harðduglegur fagmaður
með mikla ábyrgðartilfinningu. Mér
var sagt af þeim sem til þekktu að
þau verkefni sem hann tók að sér
hafi verið í góðum höndum. Hann
var einn sinna systkina sem bjó allan
sinn aldur á Ljótsstöðum fyrst sem
ungur drengur á búi foreldra sinna
síðar í sínu húsi, Hvanneyrarbraut^
á Siglufirði, sem gekk jafnan undir
nafninu Ljótsstaðir.
Þegar Páll var við nám í Darv*~
mörku leit hann í kring um sig eins
og ungir og ólofaðir menn gera. Þar
hitti hann konuefnið sitt Eivor Jóns-
son sænskættaða myndarkonu. Það
var alltaf notalegt að koma á heimili
þeirra hjóna, þar sem gestrisni og
myndarskapur sat í fyrirrúmi. Þeim
Eivor og Páli varð sex barna auðið.
Þau eru: Víóla, gift á Siglufirði
Kristni Rögnvaldssyni byggingar-
meistara, Majbritt, gift Jóhannesi
Blöndal rafvirkjameistara, búsett í
Reykjavík, Jón Pálmi bæjarritari
Akranesi, kvæntur Katrínu Leifs-
dóttur, Karl kennari, kvæntur Jó-
hönnu Ragnarsdóttur, Björn Gunn-
ar sjómaður, kvæntur Jóhönnu
Sveinsdóttur og Erik ókvæntur, báð-
ir búsettir á Siglufirði. Þá átti Páll
eina dóttur fyrir, Þórhildi búsetta í
Stykkishólmi, gift Kristjáni skip-
stjóra Lárentinussyni.
Páll bar afar hlýjan hug til fæð-
ingarsveitar sinnar, enda fór vel á
því að vera kvaddur t' Siglufjarðar-
kirkju, laugardaginn fyrir páska,
með þessum ljóðlínum: Blessuð
sértu sveitin mín.
Ég minnist Páls frá Ljótsstöðum
sem eins af bestu og tryggustu
vinum, sem ég hef átt.
Blessuð veri minning hans.
Höskuldur Skagfjörð.
Einar Friðgeirsson
í Engihlíð
Fæddur 15. september 1903
Dáinn 25. mars 1988
Á síðari árum hafa gamlir sveit-
ungar mínir horfið af sjónarsviðinu
einn á fætur öðrum. Þeir voru f
blóma lífsins þegar ég man fyrst eftir
mér, ungir menn, fullir af lífsgleði
og fluttu með sér ferskan blæ sem
feykti á brott deyfð hvcrsdagsleik-
ans. Einn þessara ungu manna var
Einar Friðgeirsson bóndi í Engihlíð
sem mig langar til að minnast með
nokkrum orðum.
Einar Þórhallur Friðgeirsson, eins
og hann hét fullu nafni, var fæddur
15. september 1903 að Landamóts-
seli í Ljósavatnshreppi. Hann var
sjötta barn hjónanna Kristbjargar
Einarsdóttur og Friðgeirs Kristjáns-
sonar. Eldri voru fjórar systur og
einn bróðir, en yngri tveir bræður.
Systurnar hétu, Helga, Hildur,
Hólmfríður sem dó á barnsaldri, og
Karitas, en bræðurnir voru, auk
Einars, Þórir, Ingimar og Árni.
Systurnar eru allar látnar, en bræð-
urnir þrír eru á lífi. Einar Friðgeirs-
son var heitinn eftir móðurafa sínum
Einari Grímssyni frá Krossi. Hann
andaðist frá 7 börnum árið 1871.
Nokkrum árum seinna fluttist ekkja
hans, Agata Magnúsdóttir frá Sandi
í Aðaldal, til Vesturheims með þrjú
barna sinna, en fjögur urðu eftir þar
á meðan Kristbjörg, yngsta barnið.
Hún ólst upp á Finnsstöðum hjá
frændfólki sínu, Bóthildi Grímsdótt-
ur og Kristjáni Kristjánssyni frá Hóli
í Kinn. Hinn 25. apríl 1889 voru þau
Friðgeir Kristjánsson gefin saman í
hjónaband. Þau hófu búskap á hálf-
um Finnsstöðum í tvíbýli við Árna,
bróður Friðgeirs, og Bóthildi, systur
Kristbjargar. Friðgeir var ötull bú-
maður og smiður góður. Þeir bræður
gerðu nýjan bæ á Finnsstöðum og
lögðu rækt við búskapinn. Brátt fór
svo með vaxandi ómegð að Friðgeiri
þótti þröngt um sig og fluttist að
Landamótsseli sama árið og Einar
fæddist. Þar bjó hann um þrettán ára
skeið og þar sleit Einar Friðgeirsson
barnsskónum. Friðgeirreisti þarnýj-
an bæ og bætti jörðina, en tók sig
samt upp árið 1916 og fluttist að
Þóroddsstað í Kinn, þar sem hann
bjó alla ævi og var jafnan kenndur
við þann bæ. Friðgeir andaðist 8.
nóvember 1933, en Kristbjörg 17.
ágúst 1950.
Einar Friðgeirsson ólst upp í stór-
um systkinahóp. Það kom brátt í ljós
að hann var fjölhæfur og listfengur,
góður smiður og hugvitssamur.
Hann hafði yndi af tónlist og lék
bæði á orgel og fiðlu svo sem títt var
í héraði í upphafi aldarinnar. Hér
var að vísu eingöngu um sjálfsnám
að ræða, en samsöngur á mannamót-
um og hljóðfæraleikur á heimilum
var kærkomin tilbreyting frá erfiði
dagsins. Einar Friðgeirsson vargóð-
ur liðsmaður í sönglífi sveitarinnar
og mér ber að minnast þess að hann
lék á orgelið í Ljósavatnskirkju
þegar ég var fermdur. Ekki var síður
gott til hans að leita þegar menn
stóðu í byggingaframkvæmdum eða
kunnáttumann þurfti til að fást við
leyndardóma raforkunnar. Einnig
átti Einar létt með að setja saman
ferskeytlu, en hún varð honum lítið
annað en dægradvöl sem hann hélt
lítt á loft. Guðmundur Friðbjarnar-
son bóndi á Ytri-Skál kallaði það að
yrkja til heimilisþarfa.
Flinn 8. júlí 1934 var haldið systra-
brúðkaup í Þóroddsstaðakirkju. Þar
voru gefin saman í hjónaband Erl-
ingur Jóhannsson frá Birgi í Keldu-
hverfi og Sigrún Baldvinsdóttir frá
Ófeigsstöðum og Hulda systir henn-
ar og Einar Friðgeirsson. Mér er það
minnisstætt þegar þau Hulda og
Einar komu á þessum árum hvað
mikil glaðværð og hlýja fylgdi þeim
og hvað þau voru ung og hamingju-
söm. Þegar ég var gestur þeirra í
síðasta skipti meðan Hulda var enn
á lífi voru þau enn eins og nýtrúlofuð
og jafn hrifin hvort af öðru eins og
í æsku. Þau Hulda og Einar byggðu
sér nýbýli f landi Þóroddsstaðar sem
þau nefndu Engihlíð. Þau eignuðust
einn son, Baldvin að nafni, sem býr
þar nú með konu og börnum. Þannig
leið ævi Einars Friðgeirssonar við
þrotlausa önn einyrkjans. Hann
hefði ef til vill fremur kosið sér
annað hlutskipti sem betur hefði
Pétur Þórisson
Fæddur 18. mars 1933
Dáinn 27. mars 1988
Að leiðarlokum langar mig að
þakka föðurbróður mínum alla þá
alúð og vinsemd sem hann sýndi
mér. Þetta verða bara nokkrar per-
sónulegar myndir frá liðnum árum
og fáein þakkarorð.
Það er miður vetur og allt á kafi í
snjó. Ég á að fara til Húsavíkur á
sjúkrahús. Ég hef aldrei komið á
sjúkrahús og ég hef ekki heldur
verið á Húsavik. Pétur frændi minn
fer með mér. Ég verð sjö ára á
sjúkrahúsinu og fæ bók í afmælis-
gjöf. Pétur situr hjá mér á daginn og
talar við mig, les fyrir mig. Bókin
heitir Vinir vorsins. Þetta var gaman
- ég þakka fyrir það.
Það er sumarkvöld í Baldurs-
heimi. Það hlýtur að vera framorðið
því að Baldar eru hættir að vinna.
Pétur er búinn að útbúa sér lang-
stökksgryfju austur á barði. Hann er
að stökkva langstökk. Mér finnst
gaman að fylgjast með.
Það er vetur. Pétur er hjá okkur
því að hann hefur fengið eitthvað í
bakið. Hann er við rúmið og er í
miðherberginu. Nú get ég að vísu
vel lesið sjálfur en samt les hann enn
fyrir mig. Hann les aðallega kvæði
eftir Einar Ben. Sumt af þessu man
ég ennþá: „í skotsilfri bruðla ég
hjarta míns auði“, „paðreimur",
„Hans þroski er skuldaður
bernskunnar byggð“...
En annars er Pétur yfirleitt manna
hressastur og hraustastur. Þá kemur
hann stundum og fer í skollablindu
með okkur skólastrákunum eða
glímir við okkur. Það er ekki ónýtt.
Við erum að setja hey upp á vagn
upp við Geitakofa. Pétur hefur verið
fyrir sunnan og séð Mýs og menn.
Þeir eru að tala um leikrit-
ið. Seinna ætla ég að lesa bókina og
sjá leikritið.
Ég er í Baldursheimi að vetrarlagi.
Það er komið kvöld - stóra klukkan
í stofunni segir „eilíbbð, eilíbbð"
eins og klukkan í Brekkukotsannál.
Pétur er að tefla við mig. Þetta er
notalegt.
Ég kem í Baldursheim á sumrin.
Oftast reyni ég að gera eitthvað til
gagns í heyi. Pétur dregur ekki af sér
- ekki heldur eftir að óvinurinn er
byrjaðuraðherjaáhann. Þaðergóð
tilbreyting að koma á svona stað.
Hér er líka einhvers staðar „gamalt
spor eftir lítinn fót“ í grasrótinni.
Það er vetur og ég er búinn að
vera í útlöndum. Nú er það Pétur
sem er á sjúkrahúsinu. Ég finn að ég
get ekki launað honum það sem
hann á inni hjá mér. Það er orðið of
seint. En ég get þakkað fyrir mig. Ég
geri það núna.
Tóta, þú sem alltaf stendur eins og
klettur hvað sem á dynur. Við Sigga
og krakkarnir sendum þér og börn-
unum innilegar samúðarkveðjur.
Höskuldur Þráinsson.
Hjónin Einar Friðgeirsson og Hulda Baldvinsdóttir.
samrýmst hæfileikum hans og áhuga-
málum, en hann var mjög tengdur
heimabyggð sinni og gerði aldrei
víðreist um dagana. Síðustu árin
sótti ellin fastar að honum, hcyrn og
sjón dapraðist, en þyngsta áfallið
var missir eiginkonunnar. Hún
andaðist 25. apríl ’84. Hann mun því
hafa kvatt þetta líf sáttur í von um
endurfundi við hana. Á leiði hennar
uxu jafnan hin fegurstu blóm sem
báru þess vott að um þau var hirt af
umhyggju og ástúð. Mér virtust þau
jafnan eins og nývökvuð.
Aðalgeir Kristjánsson
Útboð
Innkaupstofnun Reykjavíkurborgar f.h. Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur óskar eftir tilboðum í
2 sett tannlækningatæki (stóll + UNIT).
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri að
Fríkirkjuvegi 3, Reykjavík.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn
5. maí kl.11.00
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frfkirkjgv^gi 3 — Sími 25800
Vesturlandsvegur
í Norðurárdal 1988
i
VEGAGERÐIN
Vegagerð ríkisins óskar eftirtilboðum
í ofangreint verk. Lengd vegarkafla
3,6 km, fyllingar 75.000 m3, skeringar
17.500 m3.
Verki skal lokið 1. október 1988.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vega-
gerð ríkisins í Reykjavík (aðalgjald-
kera) og í Borgarnesi frá og með 11.
apríl 1988. Skila skal tilboðum á
sömu stöðum fyrir kl. 14:00 þann 2.
maí 1988.
Vegamálastjóri