Tíminn - 15.09.1992, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 15. september 1992
Tíminn 5
„Oft má af máli þekkja“
Opið bréf til sóknarprestsins í Digranessókn, séra Þorbergs Kristjánssonar
eftir Olaf Þ. Jónsson vitavörð á Hombjargsvita
Herra sóknarprestur!
Hingað norður í Hombjargsvita
berst stundum með vörusending-
um alls kyns Iesmál af höfuðborg-
arsvæðinu syðra, sem notað er til
að verja viðkvæma hluti hnjaski í
flutningum. Fyrir skömmu fékk ég
í hendur með þessum hætti „safn-
aðarbréf Digranessóknar", sem
sóknamefnd og sóknarprestur
sendu út til safhaðarins í síðast-
liðnum mánuði. Eins og nærri má
geta fjallar safnaðarbréf þetta mest-
an part um fyrirhugaða kirkju-
byggingu á svæði því í Kópavogi,
sem almennt er kallað Víghóla-
svæði, og fræg er orðin a endem-
um, sbr. nýjustu tíðindi af málinu.
„01nbogaiými“
Það, sem einkum vakti athygli
mína í nefhdu bréfi og er raunar
tilefni þessara skrifa, er örstutt
grein eftir þig, eða öllu heldur fá-
einar málsgreinar í ritsmíðinni. Þú
ritar meðal annars: „Sóknamefnd
hófst nú handa um undirbúning
kirkjubyggingar og vænti þess að
hún gæti hafist sl. vor. Vegna at-
hugasemda svokallaðra Víghóla-
samtaka varð þó að endurtaka ferl-
ið um hið opinbera stjómsýslu-
kerfi.“ „Það virðist nokkuð ljóst að
þeir sem einkum hafa staðið fyrir
andmælum vilja einfaldlega halda
óskertu því olnbogarými sem þeir
hafa búið við og reyna enn að ýta
eigin viðhorfum fram undir yfir-
skini áhuga á náttúruvemd.“ Og
það var meira blóð í kúnni: „Með
hálfsannleik og hreinum rang-
færslum er fólk fengið til að skrifa
undir furðulegustu plögg til hindr-
unar því að Digraneskirkja rísi.“ Ja,
mikill er nú hrokinn og ekki er
hann kræsilegri en ella þegar hann
er hempuklæddur.
„Oft má af máli þekkja
marminn hver helst hann er.
Sig mun fyrst sjálfan blekkja
sá með lastmoelgi fer. “
(Passíus. UJS.)
Víghólasamtökiii
Hver skyldu þau nú vera þessi
„svonefndu" Víghólasamtök? Skoð-
um það nánar. Víghólasamtökin,
sem stofnuð vom 18. maí sl., em
náttúmvemdarsamtök og hafa á
stefnuskrá sinni almenna náttúm-
og umhverfisvemd í landi Kópa-
vogsbæjar. Það er því í fullu sam-
ræmi við þessa stefnuskrá að sam-
tökin standi vörð um Víghólasvæð-
ið og reyni að koma í veg fyrir að á
það verði gengið.
Af Víghólnum sér vítt til allra átta
og árið um kring kemur fólk á hól-
inn „til að njóta útsýnisins". Á síð-
ari ámm hefúr færst í vöxt að farið
sé með hópa erlendra ferðamanna
á staðinn, enda víðsýnast þaðan í
þéttbýli á íslandi. Afleiðingar þess
að byggja stórhýsi í 35-40 metra
fjarlægð frá Víghólnum ættu því að
vera hverjum manni ljósar. Og það
er einmitt til að koma í veg fýrir
skipulagsslys á borð við það, sem
„svokölluð Víghólasamtök" vom
stofnuð. Þótt náttúruvemdarsjón-
armið vorra daga hafi ekki hlotið
náð fyrir skilningarvitum þínum,
né annarra forystumanna Digra-
nessafnaðar, þá finnst mér ekki til
of mikils mælst að þú látir það fólk,
sem heilshugar hefur tileinkað sér
þau, njóta sannmælis í skrifum
þínum.
Sögustund
Og nú er komið að örstuttri sögu-
stund:
Allar götur frá því að Kópavogur
fékk kaupstaðarréttindi á vordög-
um árið 1955 hefur sú verið stefna
bæjaryfirvalda þar að Víghólasvæð-
ið skyldi fríðað fyrir öllum bygg-
ingum og gert ákjósanlegra til úti-
vistar með ýmsum hætti, svo sem
auknum gróðri, lagningu gang-
stíga, leikaðstöðu fyrir böm og
fleira í þeim dúr. Fyrir nokkmm ár-
um lét svo þáverandi bæjarstjóm
friðlýsa vestari hluta svæðisins á
gmndvelli náttúruvemdarlaga og
knattspymuvöllur var gerður á
eystri hlutanum. Skipulag svæðis-
ins var svo endanlega staðfest þeg-
ar bæjarstjóm Kópavogs — og
taktu nú eftir — samþykkti eln-
róma aðalskipulag Kópavogs, sem
gilda skal til 2008. Aðalskipulagið
var svo staðfest af umhverfisráð-
herra 23. apríl 1990.
Strax á árinu 1971, þegar Kópa-
vogi var skipt í tvær kirkjusóknir,
kom fram áhugi forystumanna
Digranessafhaðar á að reisa kirkju
á Víghólasvæðinu þrátt fyrir
stefnumörkun bæjaryfirvalda og
hug almennings til málsins. Síðan
hefur safnaðarforystan æ ofan í æ
sótt um byggingarleyfi á svæðinu,
en umsóknum hennar ætíð verið
hafnað og henni jaftiframt boðnir
aðrir kostir.
25. dag júnímánaðar árið 1991
gerðust svo þeir dapurlegu atburð-
ir að bæjarstjórn Kópavogs sam-
þykkti fyrir sitt leyti kirkjubygg-
ingu á umræddu svæði með sex at-
kvæðum gegn fimm.
Þessa ákvörðun tók hinn nýi bæj-
arstjómarmeirihluti íhalds og
Framsóknar þrátt fyrir harkaleg
mótmæli 95% fasteignaeigenda á
svæðinu og aðvaranir náttúm-
vemdarmanna. Þetta ættu kjós-
endur f Kópavogi að leggja á minn-
ið, því aftur verða kosningar í
Kópavogi að tæpum tveimur ámm
liðnum.
Bréf Þorbjargar
Þessar staðreyndir, sem hér hafa
verið raktar, virðast þér ekki hafa
verið kunnar þegar þú ritaðir í
safnaðarbréfið. Ég væni ekki vígð-
an manninn um annað verra en
vanþekkingu, en hún er Iíka mikið
böl. Þá skoðun þína að andmæl-
endur kirkjubyggingarinnar við
Víghól séu fyrst og fremst nokkrir
menn sem „vilja einfaldlega halda
óskertu því olnbogarými sem þeir
hafa búið við“ þarf svo ekki að
fjalla ítarlega um, enda fæ ég
henni sjálfsagt ekki breytt. Aftur á
móti langar mig að vekja athygli
þína á bréfi sem Þorbjörg Daníels-
dóttir, sóknamefndarformaður í
Digranessókn og náinn samherji
þinn í kirkjubyggingarmálinu, rit-
aði fyrir hönd sóknamefndar til
dómprófastsins Guðmundar Þor-
steinssonar í Reykjavíkurprófasts-
dæmi eystra.
Bréfið er dagsett í Kópavogi 19.
maí 1992 og hefst á þessum orð-
um:
„Virðulegi dómprófastur
Fyrir hönd sóknamefndar Digra-
nessóknar leyfi ég mér hér með að
sækja um frest þangað til í septem-
ber til að halda safnaðarfund.
Ástæðan fyrir þessari beiðni er sú
að eins og mál standa varðandi
umsókn sóknamefndar um leyfi til
kirkjubyggingar væri það afar
óhentugt að halda aðalsafnaðar-
fund fyrir 1. júní. Það er nær víst
að ef aðalsafnaðarfundur yrði hald-
inn nú fyrir mánaðamót, myndu
andstæðingar kirkjubyggingarinn-
ar fjölmenna á fúndinn og jafnvel
ná þar fram samþykkt í krafti
meirihluta fundarmanna, sem yrði
til þess að ónýta alla þá vinnu og
alla þá alúð, sem lögð hefur verið f
að gera að veruleika nær eins og
hálfs áratugar samþykkt aðalsafn-
aðarfúndar um að leita eftir heim-
ild bæjaryfirvalda til kirkjubygg-
ingar.“
Hér kveður heldur betur við ann-
an tón en í skrifum þínum, þótt
ekki verði með sanni sagt að lýð-
ræðisástin ríði húsum sóknar-
nefndar Digranessóknar. Hér er
greinilega ekki litið á þá „olnboga-
rýmismenn" sem fámenna klíku
sérhagsmunamanna, heldur það
fjölmennan hóp að bráð hætta er á
að þeir verði í meirihluta á aðal-
saftiaðarfúndi og samþykki eitt-
hvað í krafti þess sem passar ekki í
kramið hjá sóknamefnd. Og því er
leitað aðstoðar í þessum vanda hjá
virðulegum dómprófastinum í
Reykjavíkurprófastsdæmi eystra.
Virðulegur dómprófasturinn, sem
er að sjálfsögðu „einn sérdeilis
frómur herra“ lét ekki standa upp
á sig, þegar sýna þurfti málstað
sóknarnefndar Digranessafnaðar
þann stuðning að veita henni um-
beðinn frest. Með bréfi dagsettu
25. maí 1992 veitti dómprófastur
„á grundvelli þess rökstuðnings
sóknarnefndar Digranessafnaðar
er með frestunarbeiðninni fylgir er
hér með veittur umbeðinn frest-
ur“, eins og segir orðrétt í bréfinu
því!!! Já, hann var ekki slakur rök-
stuðningurinn.
í hinu furðulega bréfi sóknar-
nefndar Digranessóknar til virðu-
legs dómprófastsins felst raunar
meira en beiðni um að fresta aðal-
safnaðarfúndi fram í september.
Það er einnig staðfesting á því að á
þeim aðalsafnaðarfundi sé það á
valdi safnaðarins að taka endan-
lega ákvörðun um hvort byggt
verði á hinum umdeilda stað eður
ei.
Samt mkuð þið til og hófuð ffarn-
kvæmdir við Víghólinn, þótt fund-
urinn hafi enn ekki verið haldinn.
Og þá er komið að skóflustunguat-
höíninni 28. ágúst síðastliðinn og
hvemig að henni var staðið. I
fréttatilkynningu frá Víghólasam-
tökunum frá 26. ágúst 1992 segir
svo meðal annars: „Kynlegt er að
við guðsþjónustu í Kópavogskirkju
sl. sunnudag getur séra Þorbergur
Kristjánsson prestur Digranes-
sóknar um væntanlegan aðalsafn-
aðarfúnd, en minnist hvergi á
skóflustunguathöfnina sem þá var
fyrirhuguð, enda hefúr komið í
ljós að boðskort voru prentuð á
föstudegi. Því spyrja safnaðar-
menn hvað olli þessu skyndilega
minnisleysi klerks og enn fremur
hvers vegna er efnt til þessarar at-
hafriar á virkum degi, þ.e. kl. 15
þegar safnaðarmenn eru almennt í
vinnu."
Þessi tilvitnun segir nokkum veg-
inn allt sem þarf. Sakbitið fólk,
logandi hrætt við almenning,
reynir í örvæntingu sinni með lög-
leysu og valdníðslu að breyta þró-
un mála sér í hag. Ef til vill munu
einhverjar veikgeðja sálir falla frá
andstöðu sinni við skipulagsslysið
mikla, þegar þær standa frammi
fyrir því að andstaða þýðir ekki
lengur, það er byrjað að byggja.
En það er gömul og ný saga að
sök bítur sekan. Kannske sannast
það á aðalsafnaðarfundinum í dag
— þriðjudag. Ég sá til ykkar á
sjónvarpsskjánum, 29. ágúst held
ég að það hafi verið. Það var
hryggileg sjón. Þama stóðuð þið
báðir, þú og herra biskupinn yfir
íslandi, í strekkingsvindi við Víg-
hólinn og „gæfuleysið féll að síð-
um.“ Hann, maðurinn sem getur
ekki grátið nema í rigningu að eig-
in sögn, að bögglast við að moka
með stirðbusalegum tilburðum
menntamannsins og þú honum til
hægri handar með himneskan frið
í hverjum andlitsdrætti og auðvit-
að með lokuð augun. Arfur ald-
anna trúlega, því eins og þú veist
hafa kollegar þínir flestir mætt
stormum sinnar tíðar með lokuð
augu og freðið fyrir öll vit. Ekki að
undra þótt kunningja mínum ein-
um, sem vitni varð að athöfninni,
yrði á munni:
„Sá ég hokinn svartan hroka
síst harm okar verkurinn;
er að lokum einn að moka
aeðsti pokaklerkurirm. “
Þú ert hálfgerður hallærismaður,
séra minn, og átt ekki einu sinni
iðrun vísa. Ekkert er nefnilega
sjálfgefið f heimi hér, eins og
skáldið í Saurbæ á Hvalfjarðar-
strönd vakti athygli á á sínum
tíma:
Jtiendi þig hrösun bráð
sem helgan Pétur,
undir guðs áttu náð
hvort iðrast getur.“
(Passíus. 1221)
Með náttúru- og umhverfisvemd-
arkveðju
Hcrnbjargsvlta í september 1992
Ólafur Þ. Jónsson