Tíminn - 19.11.1994, Blaðsíða 12

Tíminn - 19.11.1994, Blaðsíða 12
12 Laugardagur 19. nóvember 1994 Sveinn Guðmundsson Fæddur 5. september 1941 Dáinn 12. november 1994 í okkar stóra landi, þar sem náttúran heillar, er ekki óalgengt aö viö heyrum í útvarpinu aö maöur sé týndur og leit sé hafin. Viö hrökkvum öll viö og þá sér- staklega í litlum byggöarlögum, þar sem nálægöin er mikil og flestir þekkjast. kannig fór fyrir mörgum sl. laugardagskvöld þeg- ar byrjaö var aö leita aö Sveini Guömundssyni. En menn halda í vonina og þá er gott aö vita af því aö hundruö manna um allt land eru í viöbragösstööu til aö bregö- ast viö slíkum aöstæöum. Ekkert land getur státaö af öörum eins fjölda sjálfboöaliöa, sem eru til- búnir til að leggja sig fram viö hvaöa skilyröi sem er. í þetta skipti bárust sorgartíöindi og eins og oft áöur gerðist hið óvænta að maður á besta aldri fannst látinn. Það er orðið langt síöan ég kynntist Sveini. Hann vakti fyrst athygli mína þegar hann vann hjá Búnaöarbanka íslands á Egils- stööum og byrjaöi aö byggja upp nýbýli í Jökulsárhlíö í landi for- eldra sinna, sem bjuggu á Hrafna- björgum. Nýbýlið Selland blasti viö frá veginum í Heiöarendanum og stóð þar sem ljóslifandi dæmi ungs bjartsýns manns, sem haföi trú á íslenskum landbúnaði. Þarna byggöi hann upp myndar- legt heimili ásamt fjölskyldu sinni og vegnaöi þar veí. Sveinn var einn af þessum mönnum sem allir sóttust eftir til félagsstarfa og hann var boðinn og búinn til aö taka þátt í sameiginlegum viö- fangsefnum samfélagsins. Hann gegndi fjölda trúnaöarstarfa inn- an landbúnaðarins. Hann stund- aði kennslu og tók virkan þátt í störfum Framsóknarflokksins. Hann sat í miðstjórn og var á framboðslista flokksins til alþing- iskosninga og lagði sig mjög fram í kosningabaráttunni. Hann haföi yfirgripsmikla þekkingu á land- búnaöarmálum og þaö var engin hálfvelgja í máli hans þegar hann lýsti skoðunum sínum. Þaö hefur alltaf veriö góöur samgangur á milli fólks í Jökulsár- hlíö og Vopnafjaröar, þótt sam- göngumar hafi ekki alltaf verið upp á þaö besta. Vopnfiröingar sottust eftir Sveini til aö gegna sveitarstjórastarfi þar og þá kynntist ég Sveini best. Hann var t MINNING afskaplega þægilegur samstarfs- maöur, skapgóður og glettinn og setti mál sitt fram meö skýrum hætti. Það gat líka verið þungt í honum, ef honum fannst ekki ganga nægilega vel og lítill skiln- ingur vera fyrir hendi, þá fékk maður að heyra álit hans um- búðalaust og af mikilli hrein- skilni. Undir bjó góður hugur og umhyggja fyrir þeim sem hann var aö starfa fyrir. Ég vil fyrir hönd Framsóknar- flokksins þakka Sveini öll störfin og góöu stundirnar. Viö höfu'm misst góöan dreng sem viö sökn- um. Söknuöur ástvinanna er sár- astur og ég votta eiginkonu hans, börnum og öörum vandamönn- um mína dýpstu samúð og veit aö góöur Guö mun styrkja þau í harmi sínum. Halldór Ásgrímsson Þegar við skriöum uppí hjá mömmu á sunnudagsmorguninn, sagði hún okkur aö afi á Egilsstöð- um væri dáinn. Viö skiljum ekki alveg hvað þaö þýöir. Mamma segir að hann sé farinn til Guðs. Hver á þá aö gefa hestunum, Þokka, Rauösokka og hinum? Viö skiljum ekki aö viö sjáum afa ekki aftur, þegar hann er búinn aö vera dáinn. Að hann kemur aldrei aft- ur frá Guöi. • Okkur langar til aö kveöja hann og þakka góöu stundirnar. Á Egils- stööum, í hesthúsinu, þaö var uppáhaldiö, þó að önnur okkar hafi verið dálítiö hrædd við hest- ana. Ásta Brá ætlar aö vera hesta- kona og eiga hesta eins og afi. Að sitja og spjalla í ró og næöi. Stundum fór samt allt í bál og brand, því Ylfa rís undir nafni, henni fannst svo gaman aö rífast viö afa, en afi þekkti litlu stjórn- unarstelpuna sína og allt var í góöu. En eitt vitum viö og það er aö þótt afi sé farinn til himins, þá veröur hann alltaf hjá okkur í minningunum og fylgir okkur í gegnum lífiö, líka ömmu, Stefáni Boga, Veig, Völlu, Stellu Rún, mömmu og öllum sem þekktu hann. Ylfa ogÁsta Brá Hafsteinsdœtur Hljóðnar í bekknum, hugurinn reikar, horfinn á braut er einn. Allt of fljótt yfir móðuna miklu mœttir þú elsku Sveinn. Drungi er í hjarta. Döpur hver öndin dvelur við brostinn streng. En minningin lifir, minningin bjarta, minning um góðan dreng. Um haustið 1959 kom þrjátíu og tveggja manna hópur í fyrsta bekk Samvinnuskólans að Bifröst. Fæst af þessu fólki hafði hist fyrr, en einhvern veginn átti það svo vel saman að eftir tveggja vetra samvist höfðu bundist vináttu- bönd sem halda. í þannig hóp eru menn meö margar skoðanir og mörg áhuga- mál og reynir á skilning og um- buröarlyndi gagnvart náungan- um, eins og verða vill í heimavist. í þessum hópi var piltur austan af Fijótsdalshéraði, sem fljótlega sýndi aö í honum bjuggu ýmsir hæfileikar. Hann var góður náms- maöur, mikill íþlóttamaður, eink- um þó í knattspyrnu, og söngvinn vel. Jafnan tilbúinn aö taka þátt í hverju sem var í félagslífi skólans. Lá þó hvergi á skoðunum sínum, en hlustaöi á rök annarra og virti. Hann var barn náttúrunnar og dró aldrei dul á aö landbúnaöur var draumur hans. Enda reisti hann ásamt konu sinni nokkru síöar nýbýliö Selland á bökkum Jökulsár í heimabyggð sinni, Jök- ulsárhlíð. Þar bjuggu þau um margra ára skeið uns önnur störf kölluöu, því félagsmálaáhugi var ríkur þáttur í gerö hans og hann oft til forystu fenginn. Undanfarin ár höfum viö bekkj- arfélagar farið í helgarferð snemmsumars og átt góðar stund- ir. Þar lét Sveinn Guðmundsson sig aldrei vanta og var sem jafnan hrókur alls fagnaðar. Aö í dag sé hann kvaddur hinstu kveðju er sárara en orö ná yfir. En viö get- um yljað okkur við síðustu sam- fundi, þegar við í sumar fórum um hans heimaslóöir og hann naut þess aö leiöbeina okkur um Fljótsdalshérað og Vopnafjörö, þar sem ævistarf hans lá. Hann þekkti hverja þúfu og kunni skil á mönnum og málefnum, sem urbu ljóslifandi í frásögn hans. Minningin yljar og Sveinn féll i faðmi íslenskrar náttúru þar sem útsýniö er best yfir Jökulsárhlíö- ina og góöbúiö Selland. Þau ævi- lok hafa verið honum aö skapi, þótt alltof snemma kæmu. Með söknuöi kveðjum við góð- an vin og félaga. Eiginkonu og börnum vottum við dýpstu sam- úð. Bekkjarfélagar að Bifröst 1959-1961 Þegar við Sveinn kvöddumst í sumar hafði ég á oröi aö ég væri hættur aö heimsækja hann. Ég hafði þá komið að húsi hans þrem sinnum og aldrei var neinn heima, hann hlyti aö skjótast út bakdyramegin þegar hann sæi til mín. Hann hló sínum dillandi hlátri og sagöi að ég skyldi reyna aftur næsta sumar. Það næsta sumar kemur ekki. Við hittumst fyrst á Samvinnu- skólanum aö Bifröst haustið 1959. Þá var þar búiö í vistum sem lokaö var yfir nóttina, sem siöur var í þann tíö til aö koma í veg fyrir oæskilega kynblöndun. Þaö voru átta félagar, sem komu þá í skólann, sem voru á sérvist innan við kvennagang á nebstu hæö, auðvitaö lokaöri með lélegu skil- rúmi. Þarna í kjallaranum varö mikill og náinn félagsskapur. Piltar stofnuöu eigið félag, sem m.a. gaf út blað, hélt kvöldvöku og höföu sitt eigið barmmerki sem notaö var á hátíðlegum stundum. Fyrir utan alla fundina, sem haldnir voru og skilmerkilega skráðir, og alls þess sem rætt var utan funda um allt milli himins og jarðar. Þau voru fá vandamálin sem ekki voru tekin föstum tökum. Síöan dreiföist hópurinn, en samt var eitthvaö sem alltaf hefur bundiö þennan kjarna saman, jafnvel frekar en viö abra bekkjar- félaga þótt góöir væru. Þegar ég kom austur í Egilsstaöi til starfa, varð mér því fyrst fyrir aö hringja í Svein, sem var eini maöur sem ég þekkti á öllu Héraöi. Hann brá við skjótt og kom í heimsókn og sagði að hann skyldi taka mig meö á ball á Rauöalæk um næstu helgi. Þangaö fórum við á austan- tjalds-eðalvagni og varla var Sveinn kominn innfyrir dyr fyrr en hann sveif um gólfiö með fal- legri stúlku. Einn af hans mörgu hæfileikum var dansmennt ágæt og konum fannst ekki verra aö hafa hann í nánd. Svo fór Sveinn að venja komur sínar á símstöðina, sem í þann tíð var stýrt af ungum stúlkum en ekki af sálarlausum tölvum. Viö félagar hans geröum okkur mat úr því hvaö hann þyrfti oft að hringja, jafnvel utan símatíma, og þau Sæunn fengu marga pilluna frá okkur. Allt samt í goöu og Sveinn kunni líka aö svara fyrir sig. Og árin liðu. Draumur þeirra um eigið býli rættist þegar Sveinn og Sæunn byggðu nýbýliö Selland noröur í Hlíð, skammt frá bernskustöövum hans. Þegar hann varö sveitarstjóri á Vopna- firði, ætluðu þau aö hverfa að því aftur aö þeim tíma liðnum, en þá voru aðstæður í landbúnaöi-ekki orönar fýsilegar. Nú er Sveinn horfinn á besta aldri og hefði átt svo margt ógert. En hann hefur líka átt fjölbreytta ævi og lifaö ríku lífi og fjögur mannvænleg börn eiga framtíð- ina fyrir sér. Minningin lifir um góöan dreng og ekki skyggir á síö- asta samvera okkar bekkarfélag- anna frá Bifröst, þegar við í sumar fórum í helgarferð um Héraðið og allt til Vopnafjaröar undir öruggri leiðsögn Sveins, sem þar var öll- um hnútum kunnugur. Það voru góðir sólardagar með sól í sinni og gleði í hjarta. Ég þakka Sveini Guömundssyni fyrir viðkynninguna. Viö Sæunni og börnin hafa orö lítið aö segja á þessaii stundu, en hugur minn og samúð er hjá þeim. Guðmundur R. Jóhannsson Gréta Gunnhildur Sigurðardóttir Fædd 1. september 1907 Dáin 7. nóvember 1994 Gréta Gunnhildur Sigurðardóttir var fœdd í Ytri-Skógum í Kolbeins- staðahreppi þann 1. september 1907. Hún lést á Akranesspítala að morgni 7. nóvember síðastliðinn. Gréta var dóttir hjónanna Guðrúnar Guðjónsdóttur og Sigurðar Þórðar- sonar, síðar bónda í Skálanesi. Börn þeirra hjóna voru Þórður, Guðný, Ólöf Sigríður, sem ung lést úr berkl- um, Gréta Gunnhildur og Lilja, sem nú er ein lifandi afsystkinahópnum. Hálfsystkjni í fóðurœtt eru Eiríkur, sem er látinn fyrir nokkmm árum, Anna Guðríin, Olafur, Jósefog Ölöf Sigríður. Afar kœrt var alltaf milli Grétu og hálfsystkina hennar. Guðnin lést árið 1912 og leystist þá heimilið upp. Börnunum var komið í fóstur hjá vinum og vanda- mönnum. Þórður og Ólöf fóni til El- ínar Þórðardóttur, fóðursystur þeirra, og manns hennar, Guðlaugs Jónssonar, að Seljum í Hraunhreppi á Mýmm. Þá var Gréta búin að vera þar um eins árs skeið. Hjá þeitn El- ínu og Guðlaugi að Seljum ólst Gréta upp og var þar allt þar til hún gekk að eiga eftirlifandi mann sinn, Guðmund Óskar Helgason í Hólma- t MINNING koti þar sem þau bjuggu. Böm þeirra em Sigrún og Helgi. Sigríin býr í Grindavík með sambýlismanni sín- um, Karli Júlíussyni, og eiga þau þrjá syni. Helgi býr í Hólmakoti ásamt konu sinni, Sjöfn Ingu Krist- insdóttur, og eiga þau jfimm böm. Þá á Sjöfn þrjú böm frá fyrra hjóna- bandi. Gréta var jarðsungin ftá Akra- kirkju laugardaginn 12. nóvember síðastliðinn. Mig langar að minnast hennar Grétu frænku minnar, sem nú er horfin frá okkur. Fæstir þekktu þann stórbrotna persónuleika sem þessi kona bjó yfir. Hún flík- aöi ekki tilfinningum sínum eða þeim hæfileikum sem hún bjó yf- ir. Hún var hæglát kona, sást aldr- ei flýta sér, en hvergi voru þó óunnin verk í hennar nánasta umhverfi. Áður en heyvinnuvél- arnar komu var allur heyskapur unninn meö orfi og ljá, snúið og rakað meö hrífum. A þessum tíma vann Gréta jafnt inni sem úti á túni og öll störf leysti hún jafn vel af hendi. Þaö var eins og ekkert gæti haggað þessari vinnusömu konu. Gréta var mjög skemmtileg kona. Hún bjó yfir sérstakri kímnigáfu og hló svo dillandi hlátri aö þeir, sem í návist hennar voru, smituðust ósjálfrátt af. Hún bjó líka yfir mikilli alvöru, var mjög tilfinninganæm og fann til meö þeim sem áttu um sárt að binda á einn eöa annan hátt, hvort sem um var aö ræða menn eöa málleysingja. Gréta var sönn bóndakona. Hún fylgdist vel meö veðurfari í öllum landshlutum og haföi mikla samúb mcð þeim bændum sem áttu í erfiðleikum meö aö ná inn heyi vegna óþurrka, hvar á landinu sem þeir bjuggu. Gréta var snillingur aö elda góöan mat og þótt ekki væri mik- iö til af kryddi og ýmsu ööru, sem við notum til matargeröar í dag, var maturinn hjá Grétu sérstak- lega bragðgóður. Það muna vel þeir unglingar sem voru hjá þeim hjónum á sumrin. Ég hef oft feng- iö aö heyra þaö hjá Steina syni mínum, sem var þar í mörg sum- ur, aö ég geti ekki búiö til eins góðan mat og Gréta, svo ekki sé talað um brauðiö hennar Grétu. Þau hjónin, Gréta og Mundi, höföu mikla ánægju af aö taka á móti gestum og fá í leiöinni frétt- ir úr sveitinni eða af ættingjum og vinum í Reykjavík. Mikill sam- gangur var milli bæjanna Hólma- kots og Skálaness. Þær systur, Gréta og Anna móöir mín, voru mjög samrýndar og oft hlegið dátt þegar þær heimsóttu hvor aöra. Fólkiö á þessum bæjum var eins og ein stór fjölskylda, enda skyldleikinn mikill, þar sem Þor- steinn faöir minn og Mundi voru bræður. Eftir aö við fluttum til Reykja- víkur voru ekki ófáar feröirnar upp í Hólmakot og alltaf voru þær jafn spennandi. Það var alltaf eins og að koma heim. Gréta var mjög tónelsk og hafði sérstakt yndi af fallegri harmon- íkutónlist. Hún átti litla harmon- íku þegar hún var ung stúlka á Seljum og spilaði þá gjarnan fyrir feröafólk sem beiö eftir aö komast yfir í Hjörsey. Gréta var mikill dýravinur og kom þaö sér oft vel viö sauöburö- inn, þar sem hún haföi gott lag á aö hjálpa þeim ám sem áttu í erf- iðleikum með aö bera. Eins aö koma lífi í lömb sem höfðu of- kælst, þá sást það vel hvaö hún gladdist þegar vel tókst til. Fyrir um þrem árum var ég um vikutíma í Hólmakoti hjá Grétu og Munda. Ég er afar þakklát fyrir þennan tíma. Þegar Gréta var bú- in að fá sér miödegisblund, tók hún upp öskju meö gömlum söngtextum og söng fyrir mig bæöi af blaði og eins þab sem hún kallaöi Skógarlögin. Þótt ótrúlegt kunni aö viröast, eru það lög og textar sem hún læröi í Skógum fyrir fjögurra ára aldur, þegar for- eldrar þeirra systkina sungu fyrir þau í rökkrinu. Þessari viku mun ég aldrei gleyma og er ég afar þakklát fyrir allt sem hún sagöi mér þessa da§a og þaö traust sem hún sýndi mer. Gréta var búin aö vera mikill sjúklingur síðustu ár og lagðist inn á Akranesspítala í sumar. Ég efa ekki aö það hefur verið hugsaö vel um hana þar af því öndvegis- fólki sem þar vinnur. Hún gaf upp andann að morgni 7. nóvember, eins hægt og hljótt og allt hennar líf var. Nú er hún horfin á vit feöra sinna og systur, sem hún syrgöi svo sárt þegar hún var ung- lingur og gleymdi aldrei. Elsku Gréta mín, viö sem þekkt- um þig svo vel geymum minn- ingu þína í hjörtum okkar. Á kveðjustund fœr huggað heilög trú, þitt himinljós nú aftur skín í heiði. í bústað Drottins björt þú skartar nú sem blómguð grein á lífsins ceðsta meiði. Helga María Þorsteinsdóttir frá Skálanesi Aðsendar greinar, afmælis- og minningargreinar sem birtast eiga í blaðinu þufa að hafa borist ritstjóm blaðsins, Stakkholti 4, gengið inn frá Brautaholti, tveimur dögum fyrir birtingardag, á disklingum vistað í hinum ýmsu ritvinnsluforritum sem texti, eða vélritaðar. síM, (91) 63160o

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.