Tíminn - 02.04.1996, Qupperneq 6

6
MÍWáMVl
Þri&judagur 2. apríl 1996
Vélstjórafélag íslands andvígt frumvarpi um vinnu-
löggjöf:
Stuðlar að fjölgun
verkfalla og ófriði
Stjórn Vélstjórafélags íslands
lýsir yfir algjörri andstöbu vib
frumvarp til iaga um breyt-
ingar á iögum um vinnulög-
gjöfina. Verbi frumvarpib ab
lögum telur stjórn félagsins ab
þab muni ekki stubla ab fækk-
un verkfalla eba fribi á vinnu-
markabinum heldur hinu
gagnstæba.
Þetta kemur fram í samþykkt
stjórnarfundar Vélstjórafélags-
ins frá 25. mars sl. Abrar ástæb-
ur fyrir andstöbu stjórnar fé-
lagsins gegn frumvarpinu eru
m.a. þær ab meb því sé verib að
íhlutast í innri málefni verka-
lýðsfélaga sem í mörgum mikil-
vægum atriðum breyta lýðræð-
islegum samþykktum þeirra. Því
sé frumvarpið gróf íhlutun í
innri málefni frjálsra félagasam-
taka. Þá veikir frumvarpið al-
menn lýðréttindi félaga í verka-
lýðsfélögum með því aö þeim
verður ekki heimilt, eins og öðr-
um að velja sér fulltrúa til að
ráða eigin málum til lykta.
Ennfremur er í frumvarpinu
gert ráð fyrir að um afgreiðslu
kjarasamninga gildi annaö form
atkvæðagreiðslna en almennt
gilda um atkvæðagreiðslur í
samfélaginu, auk þess sem dreg-
ið er úr ábyrgð og þeirri frum-
skyldu aðila vinnumarkaðarins
til að ganga frá samningum og
tryggja vinnufrið. Síðast en ekki
síst byggir stjórn Vélstjórafé-
lagsins andstöðu sína viö frum-
varpiö á því er lýtur að vinnu-
staðafélögum.
í því sambandi er bent á að á
vinnustöðum með 250 starfs-
menn eða fleiri geti 75% starfs-
manna sameinast um stofnun
stéttarfélags sem öðlast sam-
ingsrétt fyrir viðkomandi starfs-
menn og hinum 25% gert skylt
ab vera þar félagsmenn. Vél-
stjórar telja að slík skylduaðild
sé í andstööu við grundvalla-
reglur um félagsfrelsi og lýð-
ræði. -grh
Útlendingur í íslensku málverki á leiö meö aö umbreytast í íslending.
Á Kjarvalsstööum sýnir nú Haraldur Jónsson sem segir vitsmunalegt
sifjaspell á kreiki í íslenskri þjóömálaumrœöu:
Hvenær missum við
Sameiginleg sendiráö Noröurlandanna í Berlín:
Vinningstillögur
í Norræna húsinu
sveindóminn í tjáskiptum?
Norrænar vinningstillögur í
keppni arktitekta um skipu-
lag lóðar norrænu sendiráb-
anna í Berlín, verba sýndar í
Norræna húsinu frá og meb
mibvikudeginum til 25. apríl.
Þar verba ennfremur sýndar
íslenskar tillögur sem bárust í
þá keppni.
íslensk samkeppni er í gangi
um endanlegt útlit íslensku
sendiráðsbyggingarinnar sem
rísa mun meðal húsa hinna
„Nú verb ég ab spyrja þig,
veist þú hver ástæban fýrir
þessu er. Sjálfur hef ég ekki
grænan grun um hvab þessi
deila fjallar.
Þeir viröast halda aö þarna sé
um skuld okkar að ræða. Svo er
ekki, þetta eru venjulegir samn-
ingar um skipaleigu, sem eru
alls staöar með sama hætti. Við
skuldum þeim ekki eina krónu,"
„Þótt íslenskur vinnumarkabur
sé öbruvísi saman settur en hjá
grónum ibnríkjum, eru ástæbur
atvinnuleysis sambærilegar.
Eftlrspurn eftir og nýting fram-
leibsluþáttarins vinnunnar
dregst stöbugt saman, meban
nýtlng annarra þátta, þ.e. fjár-
magns og aublinda eykst. í upp-
hafi upplýsinga- og tölvualdar
er vinnan orbin víkjandi fram-
leibsluþáttur", sagbi Þröstur Ól-
Norðurlandanna í Dýragarös-
hverfinu í Berlín.
Um 40 tillögur hafa þegar
borist til Framkvæmdasýslunn-
ar sem annast framkvæmdina.
Sérstök dómnefnd mun senn
hefjast handa um aö dæma
milli þeirra tillagna sem borist
hafa.
Sendiráðin fimm í Berlín
munu opna skrifstofur sínar
snemma árs 1999.
sagði Sigurður Grétarsson hjá
Úthafsafurðum hf. í Fellabæ í
gær.
Sigurður sagði að um væri að
ræða tap á afla og peningum.
Litháíski togarinn hefur undan-
farin ár aflaö á Irmingerhafi,
sem er milli íslands, Kanada og
Grænlands og gengið býsna vel
að sögn Sigurðar.
afsson bankarábsformabur
Seblabankans á ársfundi hans.
Atvinnuleysið, sem virtist hafa
fest sig í sessi, ásamt viðvarandi
halla á ríkissjóði sagði Þröstur
helstu undantekningarnar frá já-
kvæbri þróun í efnahagsmálum á
undanförnum misserum. Þótt at-
vinnuleysi væri hér ekki mikiö í
alþjóölegum samanburði beri til-
vist þess engu ab síður vott um
efnahagslega meinsemd, sem
Búiö er ab setja upp sýningu
meö nýjum verkum eftir Har-
ald Jónsson á Kjarvalsstöö-
um. Eftir því sem blaðamab-
ur Tímans komst næst eftir
ab hafa veriö lóbsabur um
sýninguna eru þarna á ferö
þögul verk um tungumálið
sem þröskuld yfir í nýtt þjóö-
ferði, þjóbarvitundina og
einangrunarstefnu hennar
og sitthvab fleira.
Haraldur telst skúlptúristi á
fagmáli myndlistarinnar og er
verk hans að þessu sinni fjór-
þætt. I fyrsta lagi er einn vegg-
urinn undirlagður beinni röð
ljósmynda af útlendingum í ís-
lensku málveri þar sem í eyru
þeirra tifa líklega íslensk beyg-
ingardæmi sem ætlab er að sí-
ast í vitund þeirra. Aðspurður
um hvaba erindi útlendingar í
íslenskunámi eiga á sýningu
hans kvaðst Haraldur hafa ver-
ið lengi að vinna með hljóð og
hljóðeinangrun i sinni list.
„Svo fór ég að víkka þetta út og
koma meb fólk inná sýning-
una. Þetta er í fyrsta skipti sem
ég sýni fólk." Haraldur fannst
þetta fólk viðeigandi bæði
vegna þess að við, eins og aðrar
þjóðir, skilgreinum okkur út
frá tungumálinu, þaö sé okkar
landhelgi, og vegna þess aö um
leið erum við að skilgreina okk-
ur útfrá sjónarhorni útlend-
engin ráð hafi dugað gegn. Enda
um fátt meira rætt í efnahagsum-
ræðu meginlandsins.
Hallann á ríkissjóði sagði Þröst-
ur skipulagslegs eðlis. Hann virð-
ist ekki tengdur þeim hagsveifl-
um sem hér hafi gengið yfir, held-
ur vera þeim óháður. Úr þessum
kerfisgalla verði því trauðla bætt
nema með skipulagsumbótum í
ríkisrekstrinum.
mga.
Þannig virbist sem útlend-
ingar eigi svarréttinn við
spurningum um sjálfsmynd ís-
lendinga. „Alltaf þegar umræð-
an byrjar þá er hún kæfð aftur,
eins og í biskupsmálinu. Það er
eins og við rétt náum að kom-
ast á gelgjuskeið, missa svein-
dóminn eða meydóminn í tjá-
skiptum en þá um leið er öll
umræða kæfð."
-Öll umrœda setn tengist okkar
sjálfsímynd áttu við?
„Já. Eg held bara ab þab sé
svo mikið svona vitsmunalegt
sifjaspell í gangi. Við viljum
ekki taka inn voba mikið af
nýjum hugmyndum. Við vilj-
um vera með í alþjóðlegu sam-
starfi en við viljum í raun og
veru ekki taka á móti neinu.
Vib erum voöalega lengi að
taka eitthvaö inn nema sykur
og tyggjó og svoleiðis alls kon-
ar. Æöislega æst í það, bara eins
og dýr. En um leiö viljum við
ekki neinar umræður um að-
skilnað ríkis og kirkju og spyrja
okkur hvert sé hlutverk forset-
ans, er hann drottning eða
sendiherra eða hvað?"
Ef einhver hefur týnt þræð-
inum þá er hann nú tekinn
upp aftur og Haraldur útskýrir
að útlendingarnir á myndun-
um séu að koma inn á okkar
málsvæði og þar meb inn á
okkar yfirráðasvæði og vígjast
inn í þjóðfélagið.
Þ og Ð skipa sérstakan sess á
sýningunni og mynda hornrétt
tengsl við Ijósmyndirnar. Þess-
ir bókstafir eru séreign íslensku
þjóðarinnar og undirstrikar
Haraldur það enn frekar með
því útbúa þá úr brúnu einangr-
unarefni þannig að þeir mynda
tvo hlemma á gólfinu og ásamt
litnum hafa þeir beina skír-
skotun til moldarkofanna þar
sem torfið einangraði fólk frá
óreibunni úti. Því næst ganga
gestir framhjá vegg klæddum
löngu svörtu breiðtjaldi sem
virðist hálf marklaust við
fyrstu sýn en það er geysilega
mikilvægur hlekkur í verkinu:
„Þetta er stærsta verkið á sýn-
ingunni að rúmmáli. Það gefur
í rauninni tóninn fyrir sýning-
una alla."
-Sem á þá að skella á (sagði
blaðamaður og hnykkti til höfði
til útskýringar á skellinutn sem
kcemi á heilann við svarta teppið)
skynjun fólks og ná um leið at-
hygli þeirra?
„Já. Fólk er svo fljótt að
skoða sýningar að það er mikill
metnaður hjá mér að það hægi
gönguna. Teppið er svo langt
að það verður lengi aö ganga
framhjá því."
-En það er ákkúrat ekkert setn
grípur augað íþessu verki?
„Nei. En um leið einhvern
veginn kannski allt..."
-Heldurðu að það sé svo svart
að fólk hcegi sjálfkrafa á sér?
,Já."
Fjórði þáttur verksins er stafli
af kössum meö loftgöt sem
minnti samstundis á eina
mestu ógn ónáttúrulegs borg-
arbúa — Nagdýrin.
-Til hvers eru þeir?
„Svona pappakassar eru eitt-
hvab sem fólk getur tengt beint
við hversdaginn sinn. Fólk
geymir hluti í þessu, þeir eru
notaðir í flutningum. Þarna er
eitthvað samankomið..."
-Setur líf sitt ofan í kassa?
„Já. ísland er jú líka einn
heljarstór og lokaður súrefni-
skassi."
Er þab þá eitthvaö svipað því
sem fólk gerir þegar það setur
líf sitt inn í nýtt þjóðarform
eða eðli með því að læra nýtt
tungumál, spurði blaðamaður
kokhraustur yfir að hafa nú
náð að tengja þessa fjóra, áður
óskiljanlegu, þætti saman í
eina fína rökræna heild og geta
þá gengiö út af Kjarvalsstöðum
með þessi ágætu hugtök eins
og þjóðarvitund, þjóðtunga,
einangrun og vitsmunalegt
sifjaspell hringlandi í kollinum
og fengið margra sólarhringa
fóður fyrir heilastarfsemina.
Haraldur játti reyndar spurn-
ingunni en hrundi þessari heil-
drænu mynd sem tekin var að
virka á kerfisbundinn þanka-
ganginn með einni af gullvæg-
um kennisetningum lista-
manna:
„Það má nú lesa þetta í mörg-
um lögum og þetta er bara eitt
þeirra."
-LÓA
-JBP
Siguröur Crétarsson hjá Úthafsafuröum hf.:
Skuldum þeim ekki krónu
-JBP
Þröstur Ólafsson, bankaráösformaöur Seölabankans:
Vinnan orðin víkjandi
framleiðsluþáttur