Réttur - 01.04.1969, Blaðsíða 32

INNLEND SlpBí 1
VÍÐSJÁ ■|h
í grein minni í Réttarhefti fyrir nokkru var
fjallað nokkuð um Alþýðusambandsþingið síð-
asta og því spáð að þeir atburðir sem þar áttu
sér stað ættu efdr að verða launafólki dýrir í
þeim kjaraátökum, sem þá voru framundan.
Þetta hefur nú komið á daginn, og verður hér í
þessum þætti Innlendrar víðsjár rætt um kjara-
deiluna, aðdraganda hennar, og niðurstöður.
AÐDRAGANDINN
Eins og margoft hefur verið bent á var það
ríkisstjórnin sjálf sem hóf stríðið við launafóík
í vetur með efnahagsaðgerðunum í nóvember
síðastliðnum, þ. e. gengisfellingu og um leið
þeirri ákvörðun að kaup skyldi lækka til þess
að gengisfellingin bæri „árangur". Þetta kom
strax í ljós gagnvart sjómönnum, en hiutur
þeirra var mjög freklega skertur af stjórninni
eins og bent var á með dæmum í síðasta hefti
Réttar í Innlendri víðsjá.
En það er fleira en efnahagsaðgerðir stjórn-
arinnar sem marka upphaf nýafstaðinnar kjara-
deilu. Alþýðusambandsþingið, flokkadrættir
þess og ný forusta þess, var allt á þá lund að
ríkisstjórnin gat gert sér nokkrar vonir um að
miðstjórn ASÍ, þ.e. sá meirihluti hennar, sem
stjórnarliðið og Framsókn studdu til valda á
þinginu yrði leiðitamur. Það var augljóst í byrj-
un janúar — að þessi nýji stjórnarmeirihluti
í ASÍ hugðist ganga braut þá sem ríkisstjórnin
hafði markað í átt til stórfelldrar kjaraskerðing-
ar. Það samkomulag sem gert var um atvinnu-
mál og 300 miljón króna framlag til atvinnu-
aukningar, bar þess merki að hinn nýi meiri-
hluti „sveigjanlegrar" (cit. Mbl.) ASÍ forustu
vildi ekki „spilla árangri'' (cit. Hannibal) geng-
isfellingarinnar, enda lýsti Hannibal því yfir að
kauphækkanir leystu engan vanda snemma á
þinginu í vetur.
Þing ASÍ hafði þó gert mjög eindregnar sam-
hljóða samþykktir í kjaramálum verkafólks og
það var býsna erfitt fyrir verkalýðsforustuna áð
skjóta sér undan þeim samþykktum, ekki sízt
þar sem hún var brýnd á þeim dag eftir dag í
Þjóðviljanum allan febrúarmánuð og fram í
marz.
En verkalýðshreyfingin virtist ekki tilbúin
til neinna aðgerða eftir áramótin enda þótt
mörg félög hefðu sagt upp samningum fyrir
áramót. Og til hvers segja verkalýðsfélög upp
samningum? Það er ekki minnsti vafi á því að
höfuðástæðurnar til þeirrar deyfðar sem forusta
stærstu verkalýð&félaganna fyrir deiluna voru
þessar:
1. Ný og flóknari valdahlutföll innan for-
ustuliðs verkalýðssamtakanna. 2. Atvinnuleysið
— sjötti til sjöundi hver félagsmaður alþýðu-
samtakanna var atvinnulaus um tíma. 3. Sjó-
mannadeilan, sem ríkisstjórnin dró á langinn í
sex vikur, en hún var aðili að deilunni frá upp-
hafi m.a. með því að gera fiskverðið að verzl-
unaratriði í samningunum, eða öllu heldur gerði
hún atkvæði formanns verðlagsráðs sjávarút-
vegsins að verzlunarvöru.
Með stefnu ríkisstjórnarinnar að meginvopni
lögðu svo atvinnurekendur og SÍS til atlögu
gegn launafólki. Atvinnurekendur lýstu því yfir
80