Réttur - 01.04.1984, Blaðsíða 5

^Svo aldrei framar
Islands byggð sé öðrum
þjóðum háð.“
Vér minntumst 40 ára afmælis lýðveldisins 17. júní 1984. Þjóðin minntist þessa
atburðar: lokasigursins í 700 ára sjálfstæðisbaráttu okkar gegn yfirdrottnun
norsks og dansk konungs-, aðals- og eiokunarvalds á íslandi. Því raunhæfar sem
litið er á þann atburð og sú þjóðareining og hrifning metin rétt, er einkenndi lýð-
vcldisstofnunina á ÞingvöIIum við Öxará 17. júní 1944, því eðlilegra virðist að
skipa þeim atburði við hlið hinna tveggja hápunkta, er sjálfstæðisbaráttan við
danska valdið áður náði: Einhuga mótmælunum á þjóðfundinum 9. ágúst 1851
°g þjóðarsigrinum ylir „uppkastinu“ í þingkosningunum 1908, er meirihluti
þeirra þingmanna, er samþykktu undanhaldið og „uppkastið“, féll.
En það var vissulega ekki neitt gert af
hálfu yfirvalda vorra til þess að endur-
vekja þá þjóðernistilfinningu, er gagntók
þjóðina 17. júní 1944. Þess var heldur
ekki von. Jón Sigurðsson forseti varaði
við því forðum að vænta nokkurrar for-
ustu frá yfirvöldunum.1 Og þeir valdhafar
er nú drottna yfir landi voru og þrengja
Lýðveldinu fagnað í Reykjavík 18. júní