Morgunblaðið - 08.12.2006, Blaðsíða 48

48 FÖSTUDAGUR 8. DESEMBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ ÞórarinnÖfjörð Pálsson
fæddist á Litlu-
Reykjum í Hraun-
gerðishreppi 27.
október 1922.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun Suð-
urlands 29. nóvem-
ber síðastliðinn.
Hann var sonur
hjónanna Páls
Árnasonar, f. 1889,
d. 1975, og Vil-
borgar Þórarins-
dóttur Öfjörð, f.
1892, d. 1975. Systkini Þórarins
eru Árni Gunnar, f. 1920, Guðný,
f. 1921, d. 1990, Guðrún, f. 1924,
d. 1983, Ingibjörg Guðrún, f.
1926, d. 1967, og Stefanía Ragn-
heiður, f. 1931.
Eiginkona Þórarins er Sigríð-
ur Gísladóttir, f. á Þorvalds-
stöðum í Hvítársíðu í Borgarfirði
4. maí 1931, dóttir hjónanna
Gísla Guðmundssonar, f. 1903, d.
1975, og Þóru Guðmundsdóttur,
f. 1907, d. 1998. Þórarinn og Sig-
ríður gengu í hjónaband 24. jan-
úar 1953. Börn þeirra eru: 1)
Þórir Lingdal, f. 1953, maki Ás-
dís Svala Guðjónsdóttir, f. 1955,
börn þeirra eru a) Guðjón Birgir,
sambýliskona Margrét Ósk Ingj-
aldsdóttir, dóttir þeirra Freyja
Kristín, b) Erla Fanney, sam-
býlismaður Bjarki Már Júlíusson,
og c) Gísli Örn. 2) Páll, f. 1954,
maki Sólrún Stefánsdóttir, f.
1960, börn þeirra eru a) Svandís
f. 1971, maki Úlfhéðinn Sigur-
mundsson, f. 1967, börn þeirra
Erna Dögg, Rakel Lind og Andr-
ea Ýr. 10) Ingibjörg, f. 1975,
sambýlismaður Jósef Geir Gunn-
arsson, f. 1972, synir þeirra
Gunnar Geir, Máni og Þórður
Breki. Uppeldissonur í níu ár er
Guðjón Helgi Axelsson, f. 1971.
Þórarinn var fæddur og uppal-
inn á Litlu-Reykjum og bjó þar
alla tíð. Hann gekk í skóla í
Þingborg í Hraungerðishreppi
og var hálfan vetur í Íþróttaskól-
anum í Haukadal hjá Sigurði
Greipssyni. Hann útskrifaðist
sem bifvélavirki 1947 frá Kaup-
félagssmiðjunum og öðlaðist síð-
ar meistararéttindi. Þau Þórar-
inn og Sigríður hófu búskap á
Litlu-Reykjum 1953. Hann kom
víða við í vinnu, t.d. hjá hernum í
Kaldaðarnesi, Agli Vilhjálmssyni
og við Sogsvirkjanirnar. Hann
rak bifvéla- og járnsmíðaverk-
stæði á Litlu-Reykjum samhliða
búskap og smíðaði meðal annars
fiskigogga og vegristar sem fóru
víða um land. Þórarinn útskrif-
aði einn nemanda í bifvélavirkj-
un, Þóri son sinn. Hann stundaði
skólaakstur í 30 ár, og vann ýmis
önnur störf fyrir Hraungerð-
ishrepp, var stjórnarmaður í
Búnaðarfélagi Hraungerðis-
hrepps til margra ára, einnig í
stjórn Skógræktarfélags Hraun-
gerðishrepps.
Útför Þórarins verður gerð
frá Hraungerðiskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Bára, sambýlis-
maður Jón Þór
Jóhannsson, dóttir
þeirra Brynja Líf, b)
Þórarinn, c) Val-
gerður, og d) Árni
Freyr. 3) Vilborg, f.
1955, maki Einar
Axelsson, f. 1950,
börn þeirra eru a)
Sigríður, maki Frið-
bert G. Gunnarsson,
börn þeirra Lilja
Ísey og Einar Ísak,
og b) Kristrún. 4)
Gísli, f. 1956, fyrr-
verandi eiginkona Svandís Guð-
mundsdóttir, f. 1961, synir
þeirra Guðmundur Þór og Sævar
Örn. 5) Þorvaldur Heiðar, f.
1959, maki Ragnheiður Elísabet
Jónsdóttir, f. 1963, dætur þeirra
Unnur, Linda Ósk, Edda og
Heiðrún Stella. 6) Gunnhildur, f.
1961, maki Haraldur Sigur-
mundsson, f. 1959, börn þeirra
Sigurður Þór, Þórfríður Soffía
og Eyrún Halla. 7) Sigþór, f.
1963, maki Jóna Vigdís Evudótt-
ir, f. 1965, börn þeirra Hafþór
Smári, Þórarinn Jón og Þorri
Elí. Fóstursynir Björn Unnar
Valsson, Óskar Örn og Sigurður
Snær Guðmundssynir. 8) Steinn,
f. 1968, maki Jónína Hulda
Gunnlaugsdóttir, f. 1965, synir
þeirra Gunnlaugur Steinn og
Páll Árni. Fósturdætur Ruth
Margrét, maki Auðun Daníels-
son, Arnleif Margrét og Kristrún
Dagmar Friðriksdætur. 9) Þóra,
Elsku pabbi minn, mig langar til
að minnast þín hérna í nokkrum
orðum. Ég hef nú ekki þessa frá-
sagnarsnilli eins og þú hafðir, þú
hafðir alltaf svo gaman af að segja
sögur, hvort sem það var eitthvað
sem hafði gerst í gamla daga eða
að segja mér sögu fyrir svefninn,
þá voru það einhver ævintýri, Fóa
fettirófa, Búkolla og fleiri sögur og
svo voru oft þjóðsögurnar teknar
fram, ég man hvað mér fannst
þetta skemmtilegar stundir. Þú
lifðir þig mikið inn í sögurnar, ef
eitthvað var ógurlega fyndið þá
gast þú varla stundum sagt söguna
vegna hláturs og svo aftur ef eitt-
hvað var sorglegt þá brutust smát-
ár fram. Þú varst mikil tilfinn-
ingavera pabbi minn. Að spila á
spil var eitt sem þú hafðir alveg
yndi af, enda var oft spilað á heim-
ilinu, mér fannst nú ekki alltaf
gaman að tapa fyrir þér sökum
þess að þá varð svo ógurlega gam-
an hjá þér og maður þoldi það nú
kannski ekkert alltof vel, en ég
held líka að þér hafi nú heldur ekki
þótt gaman að tapa vegna þess að
þá sagðirðu kannski ekki orð. Í
dag held ég að ég hafi erft þessa
kátínu yfir því ef ég er að vinna í
spilum, allavega þolir maðurinn
minn frekar illa að tapa fyrir mér.
Eitt er mjög sterkt í minning-
unni, það var þegar þú malaðir
okkur Viðju í skautahlaupi. Við
vinkonurnar vorum sem oftar úti á
skautasvelli, okkur fannst við vera
svakalega klárar. Þú komst hlaup-
andi með gömlu hokkískautana
þína og spurðir okkur hvort við
værum til í smákapphlaup. Við
héldum það nú, það væri ekki mik-
ið mál að vinna þann gamla, vorum
mest hræddar um að þú færir þér
að voða og myndir kannski verða
tapsár. En svo hófst keppnin, þú
þaust fram úr okkur og við höfðum
ekki roð við þér, þú hreinlega
stakkst okkur af. Við áttum ekki
orð yfir þessu, en þú hafðir óg-
urlega gaman af þessu öllu saman.
Þetta lýsir því hvað þú varst
hraustur fram eftir öllu, hljópst
um eins og unglingur.
Þegar ég verð eitthvað lasin bið
ég manninn minn oft að strjúka á
mér bakið eins og þú gerðir, því
þegar ég var stelpa og eitthvað
lasin komst þú, pabbi minn, og
straukst bakið mitt og oft gat það
lagað heilmikið. Þú varst alveg
sérfræðingur í því, einnig geri ég
þetta alltaf við strákana mína þeg-
ar þeir verða lasnir og segi þeim
að svona hafi afi alltaf gert fyrir
mig. Nokkru áður en þú fékkst
áfallið sagðirðu við mig að þú hefð-
ir alltaf ætlað að fara með mig,
þegar ég var lítil stelpa, og sýna
mér einhvern veiðistað sem þú
vissir um, en það hefði aldrei orðið
neitt úr því og þú sæir svolítið eft-
ir því. Ég sagði að það væri ekkert
orðið of seint þótt ég væri orðin
fullorðin, þannig að það var ákveð-
ið að við færum saman næsta sum-
ar á veiðistaðinn góða. En því mið-
ur varð ekkert úr þessari veiðiferð
okkar sökum þess að þú fékkst
heilablóðfallið stuttu seinna.
Manni finnst óréttlátt að fólki sé
kippt svona úr sambandi einn dag-
inn, maðurinn sem hafði svo mikið
yndi af því að tala og segja sögur
gat það varla lengur. Mér þótti al-
veg óskaplega sárt hvernig þetta
þurfti að vera allt saman. En ég
minnist þín eins og þú varst áður.
Sonur minn sagði við mig rétt áður
en þú fórst frá okkur: „Mamma, ef
ég ætti tímavél þá myndi ég fara
aftur í tímann og bjarga afa Dodda
frá því að verða svona lasinn.“ Já,
ég held að við hefðum mörg viljað
það, en ég trúi því að núna hafir
þú það miklu betra þarna á hinum
staðnum og hlaupir um og segir
sögur. Þú munt alltaf búa í hjarta
okkar. Og þegar við hin komum til
þín tekur þú á móti okkur opnum
örmum og kannski tökum við eitt
skautahlaup eða förum að veiða
saman. Ég kveð þig með miklum
söknuði pabbi minn. Þín
Ingibjörg.
Þegar ég rifja upp minningar
um tengdaföður minn Þórarin
Pálsson koma okkar fyrstu kynni
fram í huga minn. Þar er ég í
heimsókn í hlýlegu eldhúsinu á
Litlu-Reykjum fyrir um það bil
sautján árum. Þórarinn var ekkert
að tvínóna við hlutina heldur rakti
strax úr mér garnirnar og vildi
vita allt um ættir mínar og upp-
runa. Brennandi áhugi hans á ætt-
fræði og á fólki almennt var ein-
kennandi fyrir hann. Hann hafði
einnig mjög gaman að því að segja
sögur og lifði sig gjarna inn í þær
svo unun var á að hlýða. Frásagn-
argleði hans var einstök og hreif
áheyrendur með sér, hvort sem
hann var að segja börnum þjóðsög-
urnar eða samtímafólki sögur frá
líðandi stundu.
Hann keyrði lengi vel skólabíl-
inn í hreppnum og átti því oft leið
á Selfoss. Stundum kom hann þá
til okkar á Heiðarveginn og heim-
sóknir hans voru kærkomnar, sér-
staklega fannst strákunum varið í
þegar afi kom með eitthvert góð-
gæti handa þeim og það klikkaði
ekki, því venjulega kom hann fær-
andi hendi. Hann vissi sem var að
á stóru heimili var marga munna
að metta og hann hafði ánægju af
því að rétta fram hjálparhönd því
gjafmildi hans og góðmennska
voru sönn.
Stundum tók hann sig til og
sýndi listir, eða brögð, því hann
var kattliðugur og sterkur.
Reyndu þá allir að leika það eftir
og þóttust góðir ef það tókst. Þetta
var oft hin mesta skemmtun og
hláturinn ekki langt undan.
En þessar ferðir hans féllu niður
og samband okkar rofnaði með ár-
unum. En hann fylgdist með fjöl-
skyldu okkar og hafði alltaf áhuga
á að heyra hvað við værum að
braska hverju sinni.
Þórarinn tengdafaðir minn er
farinn en minningin um góðan
mann lifir áfram í hjörtum okkar
allra sem fengum að kynnast hon-
um.
Elsku Stella, og allir aðrir að-
standendur, megi guð styrkja ykk-
ur í sorginni.
Jóna Vigdís Evudóttir.
Elsku afi Doddi.
Þegar við kveðjum þig koma upp
margar minningar sem tengjast
þér. Það er ekki skrítið því við
systurnar erum svo heppnar að
búa á sama hlaði og þið amma og
ferðirnar ófáar sem farnar hafa
verið yfir til ykkar. Við settumst
nánast að og oft var erfitt að koma
okkur aftur heim í mat á réttum
tíma og í einhverju tilfelli þóttumst
við veðurtepptar hjá ykkur og þá
fengum við að gista eins og oft áð-
ur. Amma las þá alltaf fyrir okkur
og þú sagðir okkur ævintýri sem
okkur fannst mjög skemmtilegt því
pabbi kunni svo fá en þú svo mörg
og þurftum við helst að heyra þau
öll og gat það því tekið langan
tíma að koma okkur í rúmið.
Við vorum líka vel settar þegar
kom að fyrsta skóladeginum og
fyrstu ferðinni með skólabílnum
því þú keyrðir skólabílinn og það
var miklu minna mál að fara með
þér í skólann en einhverjum
ókunnugum manni, þegar maður
var sex ára. Og hver man ekki eft-
ir Gylfa Ægis og súkkulaðinu i
skólabílnum hjá „Tóta“ eins og
krakkarnir kölluðu þig, en við köll-
uðum þig aldrei annað en afa
Dodda. Með aldrinum lærum við
betur og betur að meta hvað við
vorum heppnar að hafa þig á
hlaðinu hjá okkur og erum heppn-
ar að hafa ömmu þar enn, því
manni fannst það svo sjálfsagður
hlutur og eitthvað sem myndi aldr-
ei breytast.
Við kveðjum þig með söknuði
elsku afi en vitum að þú ert á góð-
um stað eftir langa og góða ævi.
Systurnar á Litlu-Reykjum;
Unnur, Linda,
Edda og Stella.
Þegar ég svaraði í símann að-
faranótt miðvikudags var það það
eina sem ég heyrði að hann afi
væri dáinn. Það sem ég hugsaði
þegar síminn hringdi var þá rétt.
Það sem eftir lifði nætur liðu um
huga minn ljúfar minningar um
góðan mann. Það fyrsta sem kem-
ur upp í huga minn um afa þegar
ég hugsa til baka er þegar við sát-
um við eldhúsborðið á Litlu-Reykj-
um að spila. Við spiluðum ólsen ól-
sen og afi teygði höfuðið yfir til að
reyna að kíkja á spilin mín. Ég var
fljót að læra að passa upp á þau og
af þessu lærði ég að vera ekkert að
flagga þeim eins og sumir gera.
Það var ósjaldan þegar ég kom
upp í sveit að það lá gestaþraut á
eldhúsborðinu, heimatilbúin af afa
og varð maður að glíma við hana
tímunum saman.
Afi var skólabílstjóri til fjölda
ára og man ég eftir því að krakk-
arnir töluðu um að hann keyrði
alltaf svo hægt, hann væri alltaf að
skoða svo mikið. Ég varði hann
alltaf með því að spyrja þann er
hlut átti að máli: „Komstu of
seint?“ svarið var „nei“ og þar með
var málið útrætt. Afi og amma
buðu mér að koma með sér hring-
inn í nokkur skipti, en úr þeim
ferðalögum á ég margar skemmti-
legar minningar enda var hann
sérlega fróður um náttúruna og
landið. Einnig er mér minnisstætt
hvað hann þekkti marga, það var
alveg sama í hvaða sveitarfélag við
komum, alltaf gat hann stoppað á
bæ og fengið sér kaffisopa. Eitt
skipti stoppuðum við á Akureyri til
að taka olíu og þá sáum við, ég og
Imba dóttir hans, hjólabáta. Lang-
aði okkur ógurlega að prófa, en
hann sagði að við hefðum engan
tíma í það, við yrðum að halda
áætlun. Þrátt fyrir þennan stífa
tímaramma höfðum við vart ekið í
klukkutíma þegar við keyrðum
framhjá einhverjum bæ, sem hann
þekkti til á en vildi hann þá ólmur
koma við og fá sér kaffisopa. Eitt
af hans áhugamálum var einmitt
að spjalla við áhugavert fólk ásamt
því að skrá niður minningar um
aðra og segja skemmtilegar sögur,
enda var hann frábær sögumaður.
Á þessum ferðalögum okkar gist-
um við mikið á farfuglaheimilum
og var það lífsreynsla út af fyrir
sig. Til dæmis man ég að á einu
gistiheimilinu voru kojurnar mjög
háar og bað afi mig um að sofa í
neðri kojunni. Ég tók það nátt-
úrlega ekki í mál, og vildi gera
eins og fyrirmyndin mín hún Imba
og svaf eins og steinn í efri kojunni
alla nóttina. Afi bannaði mér ekki
að sofa í efri kojunni, en hinsvegar
kom honum ekki dúr á auga þar
sem ég svaf á blábrúninni með
aðra hönd niður. Hann hafði svo
miklar áhyggjur að hann sleppti
því frekar að sofa til þess að vera
viðbúinn að grípa mig ef ég dytti.
Árið 2000 veiktist hann alvar-
lega og hafði það mikil áhrif á
hann, ömmu og okkur öll.
Ég vona að honum líði betur
þarna hinum megin og mun ég
kenna börnunum mínum það sem
hann kenndi mér. Sem dæmi þá
fékk Brynja Líf, dóttir mín, hita
daginn eftir að hann kvaddi þenn-
an heim og ég sagði við hana „Afi
minn sagði alltaf að maður ætti að
vera í sokkum þegar maður væri
með hita.“
Elsku afi, þú skilur mikið eftir
þig og mátt vera stoltur af þér og
ömmu að koma tíu börnum til
manns og enn fleiri barnabörnum.
Þín verður sárt saknað og veit ég
það vel að mikið verður talað um
þig.
Margir gráta bliknuð blóm.
Beygja sorgir flesta.
Án þess nokkur heyri hljóm,
hjartans strengir bresta.
Valta fleyið vaggan sér
votum hafs á bárum.
Einatt mæna eftir þér
augun, stokkin tárum.
Enginn getur meinað mér
minning þína’ að geyma.
Kring um höll, sem hrunin er,
hugann læt ég sveima. –
(Erla.)
Elsku amma, Þórir, pabbi, Vil-
borg, Gísli, Gunnhildur, Þorvaldur,
Sigþór, Steinn, Þóra, Imba og fjöl-
skyldur ykkar, ég votta ykkur
mína dýpstu samúð.
Svandís Bára Pálsdóttir.
Kæri afi, það er undarlegt að
hugsa að þú hafir kvatt okkur í
hinsta sinn. Þegar við minnumst
þín þá er það hinn glaði og spengi-
legi afi sem kemur upp í hugann.
Alltaf svo stutt í hláturinn og sér-
staklega þegar þú varst að vinna í
spilum. Þú hafðir alltaf eitthvað
fyrir stafni og sast aldrei iðjulaus,
varst t.d. að smíða gogga í smiðj-
unni þinni eða gera við.
Í hvert skipti sem við komum í
heimsókn var okkur tekið opnum
örmum og fundum við ávallt fyrir
miklum kærleik hjá þér og ömmu.
Síðan biðu okkar hinar ýmsu sögur
af liðnum atburðum. Það var alltaf
mjög gaman að hlusta á þig og
lærði maður fullt af lýsingarorðum
sem komu fyrir í sögunum sem
ekki eru lengur notuð í dag. Síðan
hlóstu heil ósköp og allir í kring
tóku undir. Þú varst líka duglegur
að koma þessum sögum niður á
blað svo að þær gleymdust nú
örugglega ekki. Einnig varstu
mjög fróður um gamla verkhætti
og var mjög gaman að hlusta á þig
lýsa fyrir manni hvernig hlutirnir
voru gerðir í gamla daga. Þar að
auki var ættfræði þér hugleikin og
gastu rakið ættir langt aftur.
Elsku afi, er við kveðjum þig
með söknuði erum við þakklát fyr-
ir þær stundir sem við áttum með
þér.
Blessuð sé minning þín.
Eyrún, Sigurður og Þórfríður.
Mikill áhuga- og áhlaupamaður
er fallinn. Stóð við aflinn meðan
stætt var. Þórarinn Pálsson fædd-
ist á Litlu-Reykjum í þeim gamla
Hraungerðishreppi þar sem for-
eldrar hans, Vilborg og Páll,
bjuggu langa ævi. Og þar bjó hann
ásamt komu sinni, Stellu, þar til
yfir lauk eftir meira en hálfrar ald-
ar sambúð. Ævistarfið orðið langt
og ávöxtur þess mikill. Tíu mann-
vænleg börn sem öll komust til
manns og hafa aukið kyn sitt.
Það var gróandi í hugum manna
um það leyti sem þau Sigríður
Gísladóttir og Þórarinn Pálsson
settu saman heimili sitt á Litlu-
Reykjum. Innréttuðu risið á bæj-
arhúsinu og fluttu upp í sitt hosiló.
Jörðin var ekki mikil flutningsjörð
á þess tíma mælikvarða og nam
Þórarinn bifvélavirkjun hjá Kaup-
félagi Árnesinga, ákveðinn að gera
búskap ekki að meginævistarfi.
Það sagði hann þeim sem þessar
línur setur á blað. Á þeirri tíð var
Flóaáveitan enn starfrækt og bæ-
irnir í Flóanum rétt stóðu upp úr
hafinu. Eftirminnileg sjón dreng
úr Reykjavík sem kom til sveitad-
valar austur þar árið 1957. Flóð-
gátt var opnuð úr Hvítá í landi
Brúnastaða og frjósöm jökulleðjan
barst með vatninu yfir engjaland
Flóans eins og í Mesópótamíu til
forna. Það var heyjað í víðáttu-
miklum Sortanum milli Reykja-
hverfis og Langholtshverfis. Odd-
geirshólasorti var líka hluti af
slægjulandinu. Þegar jökulvatnið
hafði legið á landinu og veitt því
áburð í hæfilegan tíma var skrúfað
fyrir lokurnar á flóðgáttinni upp
frá og landið tók að rísa á ný. Þá
urðu víða eftir tjarnir, sem kall-
Þórarinn Öfjörð Pálsson