Morgunblaðið - 17.03.2007, Blaðsíða 36

36 LAUGARDAGUR 17. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jón Tryggva-son, Ártúnum,
var fæddur í Finn-
stungu 28. mars
1917. Hann lést á
Heilbrigðisstofn-
uninni á Blönduósi
hinn 7. mars síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Tryggvi
Jónasson (1892–
1952) bóndi í Finn-
stungu í Blöndudal
og kona hans Guð-
rún Jóhanna Jóns-
dóttir (1880–1967).
Börn þeirra Tunguhjóna voru
Jónas (1916–1983), Jón, Guð-
mundur (1918) og Anna Margrét
(1919).
Í framhaldi af hefðbundnu
skólanámi þeirra tíma fór Jón
vetrarlangt til náms í Íþróttaskól-
anum í Haukadal 1935–36 og
1937 lauk hann búfræðinámi frá
Hólaskóla.
Jón kvæntist hinn 31. desember
1946 Sigríði Ólafsdóttur sem
fædd er 4. nóvember 1924 á Mörk
á Laxárdal. Sigríður er dóttir
Rakel (1972) frá fyrra hjóna-
bandi, Halla Ósk (1988) og Sigríð-
ur Embla (1992). II) Tryggvi Þór
(1948), kvæntur Jóhönnu Magn-
úsdóttur (1952), búsett í Ártúnum,
börn: Jón Sindri (1972), Guðný
Bergþóra (1976), Jónas (1978) og
Sigurdís Sandra (1993). III) Guð-
rún Þóranna (1950), gift Guð-
mundi Guðmundssyni (1945), bú-
sett á Selfossi, börn: Jónas Víðir
(1975), Anný Björk (1977), Sigríð-
ur Dögg (1981) og Magnús Fann-
ar (1989). IV) Klara Sólveig
(1952) gift Sigurði Friðrikssyni
(1949), búsett í Skagafirði, börn:
Unnur (1978), Signý (1980) og
Finnur (1988). V) Margrét (1954)
búsett í Reykjavík. VI) Ólöf Una
(1958) gift Þórarni Ólafssyni
(1954), búsett í Reykjavík, börn:
Sunna (1981), Tinna (1985) og
Ólafur Andri (1994). VII) Ásgeir
(1964) kvæntur Elínu Fjólu Þór-
arinsdóttur (1967), búsett á Rang-
árvöllum, börn: Eyþór (1999) og
Unnar Jón (2004).
Barnabarnabörn Jóns og Sig-
ríðar eru 11 talsins.
Útför Jóns Tryggvasonar verð-
ur gerð frá Blönduóskirkju í dag,
laugardaginn 17. mars, kl. 13.30.
Jarðsett verður í Bólstaðarhlíð-
arkirkjugarði.
Ólafs Björnssonar
(1890–1985) og Jós-
efínu Pálmadóttur
(1887–1986) síðast
búsett í Holti á Ás-
um. Jón og Sigríður
hófu búskap í Ártún-
um 1947 og hafa átt
þar heimili síðan.
Jón átti sæti í
hreppsnefnd Ból-
staðarhlíðarhrepps
frá 1946, var oddviti
hreppsins 1961–82
og sat í sýslunefnd
1961–88. Hann var
mikill áhugamaður um söng og
tónlistarmál, var söngstjóri
Karlakórs Bólstaðarhlíðarhrepps
1952–87 og organisti í Bólstað-
arhlíðarkirkju 1945–91. Þá sat
Jón í ýmsum stjórnum og nefnd-
um og hlaut viðurkenningar fyrir
þátt sinn að söng- og félagsmál-
um þ.á m. hina íslensku fálka-
orðu.
Börn Jóns og Sigríðar eru sjö: I
) Ingi Heiðmar (1947), kvæntur
Hörpu Ólafsdóttur (1962) búsett á
Selfossi, börn: Starri (1969) og
Hann pabbi minn er dáinn. Ég
óskaði þess að hann fengi að lifa
lengi hér í henni veröld. Lifa lengi –
svo léttur á fæti sem hann var, léttur
í lund, fróður um svo margt og minn-
ugur. Hann pabbi fékk að lifa lengi –
en ellin og fylgifiskar hennar fóru
ekki mjúkum höndum um hann,
hann missti smátt og smátt persónu
sína, en lengst hélt hann þó léttu
lundinni sinni, æðruleysinu og gat
rifjað upp vísur.
Já, minningarnar hrannast upp.
Ég, lítil stelpa í fjósinu með pabba að
hlusta á Búkollu eða Grámann í
Garðshorni á meðan mjólkurbogarn-
ir streyma í fötuna, svo var stansað á
hlaðinu á leiðinni inn og horft upp í
himininn þar sem stjörnurnar tindr-
uðu og ég fékk að vita hvað þessi og
þessi stjarna hét og hvar Karlsvagn-
inn blikaði. Við útivinnuna sagði
hann mér frá jurtum, dýrum og fugl-
um sem við sáum – mér þótti sem
hann pabbi vissi allt. Svo sé ég hann
fyrir mér koma heim utan af Blöndu-
ósi á gráa jeppanum með gesti sem
setið var með og spjallað við, hlegið
og stundum var sungið. Best man ég
eftir Guðmundi Jósafatssyni, sem
kom oft og hann og pabbi sátu við
eldhúsborðið og töluðu mikið, sögðu
sögur, ræddu þjóðmálin. Oft voru
söngæfingar heima, þá ómaði allt
húsið af söng og pabbi sagði stund-
um „jæja piltar, takið þið þetta nú
mjúklega“ og karlarnir sungu svo
fallega, lag eftir lag. Ég get enn
heyrt fyrir mér „Kotið er lokað“ þar
sem sr. Birgir söng einsöng. Svo
voru alvarlegri fundir, hreppsnefnd-
arfundir sem líka voru haldnir heima
og af því að svo fáir áttu bíla – þá
byrjaði pabbi oft á að sækja einstaka
fundarmenn svo þeir kæmust á
fundinn.
Tíminn leið og við systkinin urðum
fullorðin og fórum að koma með
börnin okkar heim til pabba og
mömmu. Hann hafði alltaf tíma fyrir
börnin, ekki bara sín börn og barna-
börn, hann lét sig varða öll börn.
Pabbi var mikill náttúruunnandi og
las mikið og sinnti mörgum málum á
þeim sviðum. Hann hafði tilfinningu
fyrir fegurð og mikilleik landsins og
því að sérhver lífvera er háð
ákveðnum lífsskilyrðum í nátt-
úrunni. Pabbi tók mjög nærri sér að
missa allt það land sem fór undir
vatn þegar Blanda var virkjuð – og
að hægt væri að borga peninga fyrir
það – nei, það þótti honum ekki mik-
ils virði.
Pabbi þekkti heiðarnar fram af
Húnvatnssýslum mjög vel, mundi
mjög vel örnefni, stundum fylgdu
vísur örnefninu, en hann átti létt
með að setja saman vísu þó hann
flíkaði því ekki mikið. Það var gaman
að ferðast með honum um heiðarnar,
Eyvindarstaða- og Auðkúluheiði og
hlusta á hann segja frá – þjóðsögum
og sönnum sögum. Fyrir nokkrum
árum gekk ég frá Hveravöllum í
Hvítárnes á þrem dögum þá var mér
hugsað til þess sem pabbi hafði sagt
mér þegar hann og Leifi í Hvammi
voru að fara á Haukadal og gengu í
einni lotu frá Hveravöllum í Hvít-
árnes í leiðindaveðri, en þar kom
Sigurður Greipsson á móti þeim.
Á síðastliðnum 90 árum hafa ótrú-
lega miklar breytingar gengið yfir
samfélagið. Pabbi upplifði að sjá
landið og þjóðina breytast úr kyrr-
stöðuþjóðfélagi í mikið breytinga-
samfélag sem einkennist af hraða og
framkvæmdum, sumt þótti honum
miður, en flest var hann þó ánægður
með.
Ég óska sveitinni okkar, þar sem
pabbi lagði sitt lóð á vogarskálina
með störfum sínum að félags- og
söngmálum, velfarnaðar um ókomna
tíð.
Guðrún Þóranna.
Jón Tryggvason, tengdafaðir
minn er látinn.
Síðan ég kom í Ártúnsfjölskyld-
una hefur Jón hugsað fyrst og
fremst um fjölskylduna sína, ekki
síst barnabörnin.
Þau vildu hvergi frekar vera en
hjá afa. Hann talaði við þau, lék við
þau, fór með vísur fyrir þau. Þau
fóru með honum út að gefa heima-
lingunum eða raka dreif. Allt var
spennandi sem afi var að gera.
Hann fór fyrstur að sofa og var
löngu kominn á fætur þegar aðrir
vöknuðu. Þá var hann búin að fara
út, njóta kyrrðarinnar með sjálfum
sér og hundinum, njóta vorilmsins
og fara í húsin.
Gefa fyrstu gjöf eða finna nýfætt
lamb. Ég held að þessar morgun-
stundir hans með náttúrunni hafi
verið honum dýrmætar.
Hann hafði gaman af því að
ferðast, var fljótur að slá til ef hon-
um var boðið í ferð. Hvort sem ferðin
var á fjöll, sjó eða í byggð. Hann
hafði einstaklega gaman af að hitta
fólk, kynnast fólki og ekki var verra
ef lagið var tekið í góðum hópi.
Minningarnar um Jón eru dýr-
mætar, hann var einstakur.
Blessuð sé minning hans.
Harpa Ólafsdóttir.
Hinn 7. mars síðastliðinn kvaddi
ástkær tengdafaðir minn Jón
Tryggvason í hinsta sinn, eftir hart-
nær níutíu ára búsetu hér í Blöndu-
dal. Hann var fæddur í Finnstungu
og þar ólst hann upp í foreldrahús-
um.
Árið 1946 hóf Jón að reisa nýbýlið
Ártún á hálfri föðurleifð sinni. Það
byggði hann upp af myndarbrag
ásamt eftirlifandi eiginkonu sinni
Sigríði Ólafsdóttur. Heimilið í Ár-
túnum var ætíð mannmargt og gest-
kvæmt, enda Jón afar gestrisinn og
skemmtilegur heim að sækja.
Jón var vel gefinn, fjölhæfur og
sanngjarn, alinn upp með hugsjónir
ungmennafélagsins og samvinnu-
andans að leiðarljósi og mótuðu þær
lífsskoðanir hans alla tíð. Hann var
víðlesinn og fróður og kunni ógrynni
af ljóðum og vísum og átti auðvelt
með að kasta fram stöku, þó hann
flíkaði því ekki mikið.
Þó ætíð væru nóg verkefni heima í
Ártúnum, tók Jón virkan þátt í fé-
lagsmálum mestan hluta ævi sinnar.
Hann var kjörinn í sveitarstjórn árið
1947 og var oddviti frá 1961 til 1982.
Þar vann hann samfélagi sínu af
samviskusemi og dugnaði og kom að
mörgum framfaramálum. Jón var
mjög músíkalskur að eðlisfari, hann
stundaði á sínum yngri árum nokk-
urra vikna nám í orgelleik hjá Páli
Ísólfssyni. Hann stjórnaði Karlakór
Bólstaðarhlíðarhrepps í tugi ára, en
faðir hans Tryggvi Jónasson í Finn-
stungu var einn af stofnfélögum
kórsins. Einnig var Jón organisti í
sinni sóknarkirkju í Bólstaðarhlíð í
meira en 40 ár. Jón hafði alla tíð mik-
inn áhuga á uppbyggingu tónlistar-
lífs í héraðinu og kom að stofnun tón-
listarskóla Austur-Húnavatnssýslu.
Tengdafaðir minn var sannur
landverndarsinni og náttúruunnandi
og umgekkst landið af alúð. Hann
þekkti ógrynni af örnefnum bæði
hér heima og á heiðum upp þar sem
hann var þaulkunnugur. Því gefur
augaleið að hann var alfarið á móti
þeirri stóriðjustefnu er nú litar þjóð-
félagið. Hann lifði eftir því lífslög-
máli að Guð hefði afhent okkur
mönnunum jörðina til að rækta,
gæta og nærast á en ekki til að
græða á. Hann barðist af heilum hug
fyrir því sem oddviti sinnar sveitar,
þegar ráðist var í virkjun Blöndu, að
það yrði gert með þeim hætti að sem
minnstum landverðmætum yrði
spillt. Þar voru því miður hans skoð-
anir og margra annarra heima-
manna ofurliði bornar.
Leiðir okkar tengdaföður míns
lágu saman fyrir um þrjátíu og fimm
árum er ég giftist Tryggva syni
hans. Við hjónin reistum okkur íbúð-
arhús í Ártúnum árið 1976 og höfum
búið þar síðan svo samfylgdin er orð-
in æðilöng. Jón tók mér vel frá fyrsta
degi og sýndi mér nærgætni og um-
hyggju. Börnum mínum var hann
kærleiksríkur afi og fræðari. Hann
átti alltaf stund fyrir afabörnin, söng
fyrir þau og sagði sögur og ævintýri.
Er þau uxu úr grasi fylgdu þau hon-
um eftir við störfin, þar sem hann
kenndi þeim að virða menn og mál-
leysingja, þekkja blóm, grös, fugla,
örnefni og margt fleira úr ríki nátt-
úrunnar. Þannig varð vinnan aldrei
kvöð heldur ógleymanlegar sam-
verustundir.
Kæri tengdafaðir, ég og fjölskylda
mín viljum að leiðarlokum þakka þér
öll samferðarárin hér í Ártúnum er
aldrei bar skugga á og þökkum Guði
fyrir hve mörg þau urðu.
Jóhanna Magnúsdóttir.
Jón afi í Ártúnum hefur nú kvatt
þennan heim næstum níræður að
aldri. Afi var búinn fjölþættum hæfi-
leikum og hafði stórt og hlýtt hjarta.
Hann var mikill dugnaðarbóndi og
sinnti jafnframt starfi oddvita um
árabil með miklum ágætum. Hann
var auk þess mikill selskapsmaður
og í tíðum heimsóknum mínum til
afa og ömmu á æskuárunum virtist
húsið þeirra alltaf vera fullt af gest-
um sem amma og afi tóku ætíð á
móti af höfðinglegri gestrisni. Afi
var jafnframt músíkalskur og stýrði
kór Bólstaðarhlíðarhrepps í fjölda
ára og tók svo þátt í kórstarfinu eftir
að hann lét af kórstjórn. En það sem
lifir e.t.v. sterkast með mér og öðr-
um barnabörnum hans, og svo
barnabarnabörnum hans þegar þau
komu til sögunnar, var hve sérstak-
lega barngóður afi var og flinkur að
ná til barna á öllum aldri og þá ekki
síst til ungra barna. Ómálga börn
horfðu aðdáunaraugum á afa sem
gat spjallað við þau tímunum saman
og fengið þau til að skríkja. Ég kveð
afa með söknuði. Eftir sitja ótal ynd-
islegar minningar tengdar samveru
með honum og ömmu. Ég votta
ömmu og börnum þeirra samúð
mína.
Rakel Heiðmarsdóttir.
Ég man þig afi sem lítill stubbur
er fékk að sitja í fangi þér meðan
fréttirnar voru í sjónvarpinu. Leikur
að steinum við Svartagil meðan þú
dyttaðir að merkjagirðingunni og
þrátt fyrir óþolimæði barnsins tókst
þér að finna upp nýja leiki handa
mér þannig að girðingarvinnunni
laukstu. Samverustundir um jól,
stórfjölskyldan leggur púsluspil
saman, þú skilar þínum drjúga
skerfi milli þess sem myndagátur og
skákþrautir eru leystar. Heyskapur
í gamla Willys sem virtist hafa enda-
laust pláss fyrir barnabörn og ekki
síður var hann ómissandi ferðafélagi
í smalamennsku. Ég man ófáar ferð-
ir fram í Rugludal eða inn á heiði.
Heiðin var þér kær og þú kenndir
virðingu fyrir landinu. Þá voru ekki
margir sem vildu veita lið land-
verndarmönnum í baráttu gegn
virkjunum. Nú er hljómur þjóð-
félagsins annar og má það, ásamt
öðru, þakka einarðri baráttu ykkar.
Nú skilja leiðir en minning þín lif-
ir.
Starri Heiðmarsson.
Tíminn sem það tók rútuna að
keyra frá Reykjavík að Svartárbrú
silaðist hægt áfram að mati lítillar
stelpu sem beið með eftirvæntingu
eftir að komast í sauðburðinn til afa.
„Komdu sæl stubba litla“ var kveðj-
an sem hljómaði þegar hún smellti
kossi á kinnina á afa sínum, rétt áður
en hún smeygði sér í framsætið á
litla bílnum og þau keyrðu heim að
bænum til ömmu. Að komast í sveit-
ina var merkileg lífreynsla fyrir mig
sem að öðru leyti ólst upp á mölinni.
Þótt ég hafi vissulega haft gaman af
sveitastörfunum þá er óhætt að
segja að mesta ánægjan hafi falist í
því að fá að fylgja afa eftir, hvert fót-
mál. Að vakna fyrir allar aldir, helst
fyrir kl. fimm svo ég kæmist í fjár-
húsin með honum, varð kappsmál
sem og að fá að sitja næst honum við
matarborðið. Afi hafði ótrúlegt lag á
krökkum, hann fór með vísur, sagði
sögur og gerði góðlátlegt grín. Börn-
in löðuðust ósjálfrátt að þessum káta
manni.
Fyrir utan það að vera bóndi
sinnti afi ýmsum störfum og hlut-
verkum um ævina. Fyrir mér er
hann þó eftirminnilegastur í hlut-
verki afans, hlutverki sem má með
sanni segja að honum hafi farist afar
vel úr hendi.
Það myndast undarlegt tómarúm
þegar þeir sem hafa verið til staðar
frá því maður fyrst man eftir sér
kveðja þennan heim. Nú er afi lagð-
ur upp í langferð, rétt eins og Brima-
borgarsöngvararnir sem hann sagði
okkur barnabörnunum sínum svo oft
söguna af. Minningarnar eru margar
og góðar, við sem eftir stöndum get-
um yljað okkur við þær.
Sunna Þórarinsdóttir.
Jón Tryggvason bóndi og söng-
stjóri í Ártúnum hefur lokið dags-
verki sínu. Þar ber hvergi skugga á
farsælan og glæsilegan feril og hann
var mikill heillamaður í sínu sam-
félagi.
Jón var fæddur og alinn upp í
Finnstungu í Blöndudal, sonur heið-
urshjónanna Guðrúnar Jónsdóttur
og Tryggva Jónassonar er þar
bjuggu.
Næsti bær við Finnstungu var
Ytra Tungukot. Þar reistu Jón og
Sigríður Ólafsdóttir kona hans,
ásamt með Jónasi bróður Jóns,
glæsilegt býli og nefndu Ártún. Jón-
as var skáld og tónskáld en hann var
blindur og þar af leiðandi létu mörg
sveitastörf honum ekki. Hann hvarf
frá búskap, flutti til Blönduóss og
rak þar verslun og verkstæði af
myndarskap til dauðadags.
Þegar fram liðu stundir reistu
Tryggvi sonur þeirra hjóna og Jó-
hanna Magnúsdóttir kona hans ann-
að íbúðarhús í Ártúnum og er þar ein
fallegasta bújörð þar í sveitum.
Jón var einstaklega vel af Guði
gerður, bráðgreindur fjör- og fríð-
leiksmaður. Hann var félagslyndur
og hafði yndi af að blanda geði við
aðra og fólk laðaðist að þeim hjónum
og heimili þeirra og var þar löngum
gestkvæmt. Jón var valinn til lang-
flestra þeirra trúnaðarstarfa sem
samfélag okkar þarfnaðist. Rækti
hann öll störf af kostgæfni og ósér-
hlífni.
Jón var einlægur samvinnu og fé-
lagshyggjumaður og í forystusveit
framsóknarmanna.
Hann var listrænn og unni tónlist
eins og Jónas bróðir hans. Hann tók
við söngstjórn Karlakórs Bólstaðar-
hlíðarhrepps af Jónasi haustið 1951
og gegndi því starfi einn eða með
öðrum í á fjórða áratug. Karlakórinn
er merkilegur félagsskapur og hefur
starfað óslitið síðan 1925. Hann hef-
ur verið söngmönnum gleðigjafi og
upplyfting í önn dagsins og þegar vel
hefur tekist til menningarauki og
víkkað okkar þröngu dali. Kórinn
hefur gefið út plötur og geisladiska,
m.a. einn eingöngu með vel fram-
bærilegum lögum eftir kórfélaga.
Jón var lengi aðaldriffjöður kórsins
og var sæmdur Hinni íslensku fálka-
orðu fyrir störf að tónlistar- og fé-
lagsmálum.
Jón var bóndi og unni náttúru
landsins. Þegar virkjun Blöndu var á
döfinni var Jón í forystu þeirra
heimamanna er vildu hlífa heiða-
löndum okkar eftir því sem unnt
væri og takmarka það land sem
sökkt væri undir miðlunarlón. Það
var mjög vel framkvæmanlegt og
með litlum kostnaðarauka. Þrátt fyr-
ir tiltölulega góða samstöðu heima-
manna um þessa tilhögun í upphafi,
máttu stjórnvöld ekki til þess hugsa
að fara þá leið, en knúðu fram vilja
sinn með ófyrirleitnum hætti. Nið-
urstaðan varð mesta inngrip í nátt-
úru Íslands af mannavöldum á ein-
um stað frá upphafi. Sökkt var milli
60 og 70 ferkílómetrum af algrónu
landi sem er talsvert meira en það
Jón Tryggvason
✝
Ástkær eiginmaður minn, sonur, faðir okkar,
fósturfaðir, tengdafaðir, afi og tengdasonur,
JÓN MAGNÚS STEINGRÍMSSON
pípulagningameistari,
Skagaseli 2,
Reykjavík,
lést á heimili sínu þriðjudaginn 13. mars.
Guðrún Hugborg Marinósdóttir,
Margrét Hjartardóttir,
börn, afabörn, tengdaforeldrar
og aðrir aðstandendur.