Morgunblaðið - 01.08.2007, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. ÁGÚST 2007 37
Alþjóðlegt
orgelsumar í
Hallgrímskirkju
2. ágúst kl. 12.00:
Jörg Sondermann, orgel
4. ágúst kl. 12.00:
Hannfried Lucke, orgel
5. ágúst kl. 20.00:
Hannfried Lucke, prófessor í orgelleik við
Mozarteum, leikur verk eftir Buxtehude,
Bach, Brahms, Mendelssohn, Duruflé og
Vierne.
www.listvinafelag.is
MR. SKALLAGRIMSSON
- höf. og leikari Benedikt Erlingsson
Sjá sýningadagatal á www.landnamssetur.is
Miðapantanir í síma: 437-1600
SÍMI 5 900 800
Ólafur B. Blöndal, löggiltur fasteignasali.
Sýnum í dag snyrtilega og vel skipulagða 4ra herb. 113 fm endaíbúð á efstu
hæð í lyftuhúsi auk stæðis í bílageymslu. Íbúð er: Forstofa, eldhús,
stofa/borðstofa, baðherb., 3 svefnherb., þvottaherb., stórar suðursvalir, sér-
geymsla og stæði í bílageymslu. Glæsilegt útsýni af svölum yfir Elliðavatn
o.fl. V. 29.900.000.
Sveinn Eyland, s. 6 900 820 frá Fasteign.is, verður á staðnum.
ÁLFKONUHVARF 23 – ÍBÚÐ 301
OPIÐ HÚS Í DAG KL. 17.30–18.00
ÞAÐ stafar ljóma af plötu semtil var á heimili foreldraminna – plötu í hvítu umslagi
með svörtu prenti. Hún bauð ekki af
sér neinn sérstakan þokka, og ætla
hefði mátt að innihaldið væri nauða-
ómerkilegt; svo illa var vandað til
umslagsins, og textans þar – allt
vaðandi í vitleysu.
En kannski sannaðist þar hvað
best að æ skal skoða innri mann því
enn hefur ekki nokkur einasta ís-
lensk hljómplata – geisladiskar
meðtaldir - hrifið mig jafn mikið og
þessi plata. Þarna voru að verki
þeir Kristinn Hallsson bassasöngv-
ari og Árni Kristjánsson píanóleik-
ari. Báðir voru þeir öndvegis lista-
menn og miklir brautryðjendur í
íslenskri tónlist. En augnablikin
sem tók þá að hljóðrita þessa plötu
voru sannkallaðar óskastundir. Fyr-
ir þremur árum var platan loks gef-
in út á geisladiski – tvöföldum
geisladiski með öllu því besta sem
Kristinn söng. Þessar upptökur
ættu að vera skylduhlustun fyrir
alla íslenska tónlistarnema, hvort
heldur er í söng eða hljóðfæraleik
og líka þá sem langar að njóta þess
sem hér hefur verið gert.
  
Nú er Kristinn Hallsson látinn,81 árs. Hvað ytri aðbúnað
söngvara áhrærir, og möguleika til
náms og frama, frá þeim tíma sem
Kristinn steig sín fyrstu skref í
söngnum og til dagsins í dag, er
óravegur á milli, jafnvel þótt í dag
þyki okkur mörgu ábótavant. Það
sem mest munar um er hin mennt-
aða sönghefð, sem var nánast engin
hér þá, en við höfum í dag. Í þá daga
þótti jafn fráleitt að karlmaður ætl-
aði að mennta sig og hafa atvinnu af
söng – jafnvel þótt það væri erlend-
is og það þætti í dag ef kunnáttulaus
Íslendingur teldi sig eiga möguleika
á að verða vínræktarséní á Ítalíu.
Hefðin var annars staðar og skiln-
ingur þjóðarinnar á söngmennt af
skornum skammti. Þó höfðu nokkr-
ir íslenskir ofurhugar stigið þessi
skref og eðlilega varð starfsvett-
vangur þeirra erlendis, að minnsta
kosti um tíma. Í þessum hópi voru
Ari Jónsson, Pétur Á. Jónsson, Egg-
ert Stefánsson, María Markan, Stef-
án Íslandi, Einar Kristjánsson og
Þorsteinn Hannesson.
Kristinn Hallsson var í hópi
þeirra sem töldu að betra væri að
beina kröftunum að þeirri uppbygg-
ingu sem hér bar brýna nauðsyn til
að sinna. Hann stóð þá plikt með
miklum sóma.
Kristinn Hallsson fæddist 4. júní
1926 í Reykjavík. Foreldrar hans
voru Hallur Þorleifsson skrif-
stofumaður og Guðrún Ágústsdóttir
söngkona. Kristinn lauk versl-
unarskólaprófi 1945, en það var
tónlistin sem togaði í hann. Það var
mikil músík á æskuheimili hans og
hann fékk tilsögn í söng. Það var
sjálfsagt og sjálfgefið að Kristinn
færi ungur að syngja hjá pabba sín-
um í sönghópnum Kátum félögum,
og fyrr en varði var hann farinn að
syngja einsöng með þeim. Hann var
þá enn innan við tvítugt. Kristinn
fékk tilsögn í söng hjá Guðmundi
Jónssyni, sem var sjálfur nýkominn
heim úr námi, og hæfileikarnir
leyndu sér ekki. Tæpast verður sagt
að hann hafi verið orðinn hámennt-
aður í sönglistinni þegar hann var
beðinn að syngja einsöngsbassa-
hlutverkið í Sálumessu Mozarts,
þegar hún var flutt á vegum Tón-
listarfélagsins í Reykjavík 1949.
Hann var góður söngvari; – það
góður að hann var valinn til að
syngja í fyrstu óperuuppfærslu
Þjóðleikhússins, Rigoletto, árið
1951. Eftir það lá leiðin beint til
Lundúna í alvörusöngnám við Royal
Academy of Music. Þaðan lauk hann
prófum árið 1954. Eftir heimkom-
una vann hann skrifstofustörf en
kenndi jafnframt söng og söng sjálf-
ur við þau tækifæri sem gáfust og
góðu heilli áttu þau eftir að verða
mörg.
  
Í viðtali sem ég átti við Kristin fyr-ir nokkrum árum spurði ég
hann hvort honum hefði aldrei þótt
það eftirsóknarvert að spreyta sig
erlendis. Kristinn svaraði:
„Mér var boðið að syngja bæði í
Covent Garden og í Saddlers Wells,
en ég var bara svo óheppinn að ég
fékk ekki atvinnuleyfi. Það eina
sem hægt var að gera var að koma
heim.“
Það hefur þá ekki hvarflað að þér
að fara til Þýskalands eða Ameríku?
„Elskan mín góða, ég fór til allra
þessara landa og söng, en ekki til að
fastráða mig. Rétt eftir að ég lauk
náminu söng ég á Edinborgarhátíð-
inni, og fór þaðan til Þýskalands og
svo til Norðurlandanna – þræddi
þau tvisvar sinnum. Ég fór til Hol-
lands, Frakklands og aftur til Eng-
lands – það var alltaf einhver helvít-
is fart á manni. Nú, svo fór ég nú í
söngferðalag til Sovétríkjanna með
Láru Rafnsdóttur. Ég fékk tilboð
frá hinum og þessum óperuhúsum
en ég sá að það þýddi ekkert fyrir
mig að eltast við það. Fór bara að
vinna eins og hver annar skrif-
stofumaður hjá tryggingafyrirtæki
sem ég var hluthafi í. Ég var líka
orðinn fjölskyldumaður en það réð
engum úrslitum. Það er engum að
kenna um þetta nema sjálfum mér.
Við Guðmundur [Jónsson, söngvari]
vorum eitt sinn að horfa hvor fram-
an í annan, báðir búnir að fá tilboð
hingað og þangað. Þá sagði hann:
„Veistu það, Kiddi, ef við verðum
ekki hér heima þá verður bara ekk-
ert úr músíklífinu hérna!““
  
Þeir Kristinn og Guðmundurvoru iðulega söngfélagar og
fleiri söngvarar, af þeirra kynslóð,
einkum þau Þuríður Pálsdóttir,
Guðmunda Elíasdóttir, Guðrún Á.
Símonar og Magnús Jónsson skip-
uðu þann hóp sem varð hinn eig-
inlegi fyrsti hópur íslenskra óp-
erusöngvara. Þetta er líka kynslóð
Síðasta lags fyrir fréttir, söngv-
aranna sem gáfu íslenska einsöngs-
laginu líf í vitund þjóðarinnar í nú-
tímanum. Þáttur Kristins í að skapa
þessa menningu okkar var stór.
Nú þegar hann er fallinn frá er
geisladiskurinn sem inniheldur
gömlu góðu plötuna enn dreginn
fram og settur í spilarann.
Ég spurði hann um árið nánar um
samstarf hans og Árna, og hann
svaraði:
„Það var sérstök uppákoma að ég
fór svo að vinna með Árna Krist-
jánssyni. En mikið lifandis ósköp
var gott að vinna með honum. Það
var verið að bjóða Árna og ein-
hverjum Íslendingi að taka þátt í
tónleikahaldi í Stokkhólmi. Allt í
einu kom beiðni til mín frá Árna um
það hvort ég vildi vera með honum í
þessu. Ég sagðist mjög gjarnan vilja
gera það og við fórum út. Við feng-
um alveg ofsalega, helvíti góða krí-
tík. […] Það var alveg sérstakt að
vinna með Árna. Hann var svo lif-
andi í músíkinni að það var alveg
ótrúlegt. Ég hef alveg minn eigin
smekk á því hvernig eigi að fara
með tónlist, en við vorum alltaf sam-
mála um þessa hluti.“
Kanntu skýringu á því?
„Ætli við höfum ekki bara verið
með sömu músíksálina á þessu sviði.
Það var bara aldrei neitt sem fór af
sporinu í þessari samvinnu.“
Ég hlusta á Kristin syngja Säf,
säf, susa, og Þei, þei og ró; Árni
skapar stemningu angurværðar, og
í mögnuðum söng sínum leysir
Kristinn vitundina úr viðjum hvers-
dagsins inn í frelsi næturkyrrð-
arinnar.
Hann var góður söngvari
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
» Í mögnuðum söngsínum leysir Kristinn
vitundina úr viðjum
hversdagsins inn í frelsi
næturkyrrðarinnar.
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
Bassinn Kristinn Hallsson syngur við athöfn er stytta af Tómasi Guðmunssyni er afhjúpuð í Austurstræti árið
1974. Það er Ólafur Vignir Albertsson, meðleikari Kristins til margra ára, sem er við píanóið.
begga@mbl.is
Sverrir Norland
sverrirn@mbl.is
MIÐASALA á tónleika hins ítalska
Andrea Bocelli í Egilshöll hefst í dag
á midi.is. Egilshöllin verður fjór-
skipt á tónleikunum; miðar á A-
svæði eru dýrastir og kosta 22.900
krónur, en ódýrustu miðarnir, á svo-
kallað D-svæði, kosta 8.900 krónur.
Frekari upplýsingar má nálgast á
midi.is.
Missti aldrei móðinn
Tónlistarferill Bocellis er um
margt merkilegur. Hann hóf píanó-
nám sex ára gamall, en vegna mikils
tónlistaráhuga bætti hann fljótlega
flautu og saxófóni í vopnabúrið.
Hann fæddist með vonda sjón en
glataði henni síðar algjörlega eftir
knattspyrnuslys, þá einungis tólf
ára. Seigla Bocellis og eljusemi urðu
þó til þess að hann lét ekki deigan
síga; eftir að hafa lokið doktorsnámi
í lögfræði við Háskólann í Písa
komst hann í læri hjá hinum þekkta
tenór Franco Corelli, og söng á pí-
anóbörum hér og hvar.
Gullbarkinn fékk sitt fyrsta alvöru
tækifæri á söngsviðinu árið 1992. Þá
auglýsti „Björgvin Halldórsson
þeirra Ítala,“ hjartaknúsarinn og
rokkarinn Fornaciari (kannski betur
þekktur sem Zucchero - „Sykur“),
eftir tenórum sem syngja áttu
prufuútgáfu af lagi sínu „Miserere.“
Lagið hafði hann smíðað ásamt írska
rokktröllinu Bono. Fjölmargir lærð-
ir söngvarar þöndu barka sína í
hæfnisprufunum en sama var hvern-
ig þeir rembdust og reigðu sig, eng-
um þeirra tókst að syngja popp-
músík á sannfærandi hátt. Var að
endingu stungið upp á lítt þekktum
óperuunnanda sem bjó þar í grennd-
inni. Skemmst er frá að segja að Bo-
celli rúllaði upp áheyrnarprófinu og
kyrjaði loks dúettinn ásamt öðrum
söngguði, sjálfum Pavarotti. Þótti
vel til takast og Bocelli skaust upp á
stjörnuhimininn.
Fyrsta plata Bocellis, Bocelli, var
gefin út árið 1995, en í dag liggja eft-
ir hann heilar 14 hljómplötur auk
fjögurra ópera. Hann hefur unnið
með stórstjörnum á borð við Pav-
arotti, Stevie Wonder, Céline Dion
og Christinu Aquilera. Hljómskífur
hans seljast í bílförmum, en hann er
þó óneitanlega æði umdeildur. Ýms-
ir klassískir sérfræðingar fussa og
sveia og þykir kappinn alltof mjúkur
og poppaður; svo eru aðrir sem
fagna því hversu aðgengilegur og
„vinsældavænn“ söngur kappans er.
Til að mynda lét sönggyðjan Celine
Dion hafa þessi orð eftir sér: „Ef
Guð hefði söngrödd myndi hún
hljóma eins og rödd Andrea Bocelli.“
Fjórði tenórinn
Bocelli Kemur til landsins ásamt
hundrað manna fylgdarliði.