Morgunblaðið - 04.04.2008, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 4. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
SOTHEBY’S-uppboðsfyrirtækið í
Lundúnum frestaði í fyrradag
áformum um sölu á gamalli ljós-
mynd, svokallaðri fótógenískri
teikningu, vegna þess að nokkrir
fræðimenn halda því nú fram að
myndin, sem sýnir laufblað, sé mun
eldri en áður var talið og geti þar
með verið elsta ljósmyndin sem
varðveist hefur.
Myndin hefur lengi verið eignuð
William Henry Fox Talbot, einum af
feðrum ljósmyndunar, og var hún
talin hafa verið gerð 1839. Larry J.
Schaaf, sérfræðingur í verkum
Talbots, dró það í efa, í grein í sýn-
ingarskrá Sotheby’s, að Talbot væri
höfundur myndarinnar. Uppboðið
verður haldið eins og áætlað var en
án myndarinnar af laufblaðinu. Í
grein sinni skrifaði Schaaf að vís-
bendingar væru nú um að laufið,
sem myndað var á þann hátt að lauf-
blað var lagt á ljósnæman pappír og
komið fyrir í birtu, væri eftir ein-
hvern af frumherjum tilrauna við
ljósmyndun, Thomas Wedgwood,
James Watt eða Humphry Davy.
Vitað er að þeir gerðu tilraunir með
ljósmyndun á þennan hátt, jafnvel
fyrir lok 18. aldar, þótt myndir
þeirra hafi verið taldar glataðar.
Denise Bethel, forstöðumaður
ljósmyndadeildar Sothebýs, sagði í
viðtölum við erlenda miðla á mið-
vikudag að uppboðsfyrirtækið og
eigandi myndarinnar, fjárfesting-
arfyrirtækið Quillan Company, hafi
ákveðið að fresta sölu myndarinnar
þar til nánari rannsóknir leiddu
sannleikann betur í ljós.
Laufið
elsta ljós-
myndin?
Vísbendingar um að
Talbot hafi ekki ver-
ið höfundur laufsins
Ómerkt Hver er höfundurinn?
MÁLÞING um stöðu íslenskrar
tungu í fjölmiðlum verður í Þing-
holti, Hótel Holti, Bergstaðastræti
37 í dag 16-18. Íslensk málnefnd og
Blaðamannafélag Íslands boða til
þingsins.
Meðal þess sem rætt verður á
málþinginu er eftirfarandi:
- Ábyrgð fjölmiðla gagnvart ís-
lensku máli.
- Umgengni fjölmiðlafólks við at-
vinnutæki sitt, tungumálið.
- Kröfur til þeirra sem ráðnir eru
til starfa á fjölmiðlum um færni í ís-
lensku.
- Sjónvarpsþýðingar og talsetning
sjónvarpsefnis.
Steinunn Stefánsdóttir, Íslenskri
málnefnd, setur þingið en frummæl-
endur verða Svanhildur Hólm Vals-
dóttir, Aðalsteinn Davíðsson, Þröst-
ur Helgason, og Silja Aðalsteins-
dóttir. Fyrirspurnir og umræður
verða að loknu hverju erindi. Fund-
arstjóri verður Arna Schram, for-
maður Blaðamannafélags Íslands.
Íslenska í
fjölmiðlum
MÓÐURÁST er yfirskrift tón-
leika í Hafnarborg í kvöld kl.
20. Anna Jónsdóttir sópran og
Sigríður Freyja Ingimars-
dóttir píanóleikari flytja, en til-
efnið er að þær hafa gefið út
plötu með sömu efnisskrá. Þær
flytja sönglög, sem eiga það öll
sameiginlegt að fjalla á ein-
hvern hátt um móðurina.
Þarna er að finna lög gamalla
ástsælla tónskálda, en einnig
nýrri verk. Tónleikunum og plötunni er ætlað að
vera óður til genginna, núlifandi og verðandi
mæðra, tjáning kærleika og þakklætis. Í flutn-
ingnum er lögð áhersla á einfaldleika sem hæfir
þessum hreinu tilfinningum.
Tónlist
Móðirin lofuð
í söng í Hafnarborg
Listakonurnar
Anna og Freyja.
Í DAG kl. 17 verða tónleikar í
verslun 12 tóna við Skólavörðu-
stíg, en þá kemur fram hljóm-
sveitin The Airelectric. Hún er
hugarfóstur fiðluleikarans
Karls Pestka en hann á sér
„skemmtilega tónlistarlega
fortíð“, að því er segir í frétt 12
tóna. Pestka spilaði í prógress-
ífu rokksveitinni Sexual Panta-
lons og einnig hefur hann spil-
að klassíska norðurindverska
hindustan-tónlist. Þá hefur tónlist Pestka, sem
gjarnan kemur fram með vídeóverkum, hljómað á
stöðum eins og í The Kennedy Center í Wash-
ington DC og Richard Rodgers Theatre í New
York. Allir velkomnir.
Tónlist
Fiðluleikari með
fortíð í 12 tónum
Fiðluleikarinn
Karl Pestka.
SJÖUND – ljóðaumslag er
sýning sem opnuð verður kl.
14 á morgun í Þjóðminjasafn-
inu. Verkið er eftir Gunnar
Hersvein rithöfund og Sóleyju
Stefánsdóttur hönnuð og felst
í ljóðaumslagi og sjö graf-
ískum ljóðamyndum. Með
SJÖUND er gerð tilraun til að
sleppa ljóðinu lausu úr ljóða-
bókinni og fólk fær tækifæri
til að senda ljóð hvert til ann-
ars. Móttakandi opnar umslagið, les nokkrar lín-
ur frá sendanda og ljóðabókina. Markmið Sól-
eyjar er meðal annars að sameina mynd og ljóð í
einu formi. SJÖUND er handsaumað ljóða-
umslag Sóleyjar, grafískt og hjartnæmt.
Ljóðlist og myndlist
Ljóði sleppt lausu
í Þjóðminjasafni
Gunnar Hersveinn
rithöfundur.
Eftir Helga Snæ Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
„FJÓRIR gítarleikarar, fyndin sam-
töl og falleg lög“ stendur m.a. á vef-
síðu Borgarleikhússins um verkið
Gítarleikararnir sem frumsýnt verð-
ur á litla sviði leikhússins annað
kvöld. Þar stendur reyndar líka að
höfundur verksins, hin danska Line
Knutzon, hafi „einstakt lag á að
gæða hversdagslegar samræður
persóna sinna fínlegri kímni, en
varpa um leið fram tilvistarlegum
spurningum með einfaldleika sín-
um“. Hilmir Snær Guðnason, leik-
stjóri verksins, tók sér smáhlé frá
hestunum sínum í fyrradag til að
ræða frekar um verkið.
„Þetta fjallar um fjórar mann-
eskjur, fjóra gítarleikara, sem eru
aðdáendur lagahöfundarins Johns
Hansen. Þau eru nýkomin úr jarð-
arförinni hans og hittast fyrir utan
húsið hans til að halda honum minn-
ingartónleika, ætla að setja saman
dagskrá með lögum eftir hann,“ seg-
ir Hilmir. Aragrúi aðdáenda hafi átt
að mæta og undirbúa tónleikana en
svo virðist sem gítarleikararnir fjór-
ir hafi verið stungnir af.
„Þau ákveða samt sem áður að
setja saman þetta prógramm og
verkið fjallar í raun og veru um
hvernig þeim tekst til með það.
Þetta er pínulítið öðruvísi fólk, dálít-
ið utangarðs og það er nú sennilega
ástæðan fyrir því að þau eru skilin
þarna eftir. Þau eru ekkert mjög
auðveld í samstarfi.“
– Nú las ég um höfund verksins,
Line Knutzon, að hún væri af X-
kynslóðinni og að þess gætti í verk-
um hennar, verður þú eitthvað var
við það, einhver X-áhrif?
„Hún er kannski að fjalla um það
barnalega í manneskjunni, mann-
eskjurnar sem hún skrifar um eru
allar svolítið „extreme-naive“,“ svar-
ar Hilmir. Að öðru leyti sé lítið hægt
að greina einhver áhrif X-kynslóðar
sem hann eigi víst að tilheyra.
Persónuleg
umfjöllunarefni
Lögin í verkinu eru samin af Birni
Jörundi Friðbjörnssyni, við texta úr
leikritinu eftir John heitinn Hansen.
– Hansen þessum er lýst sem „tólf
tóna listamanni“, veistu hvað það er?
„Þetta er víst þekkt hugtak úr tón-
listarheiminum, ég er ekki alveg
með þetta á hreinu,“ segir Hilmir og
hlær. Björn Jörundur hafi þó ekki
þurft að semja undir þeim for-
merkjum. „Hann þurfti aðallega
að laga sig að textanum, ná húm-
ornum í honum og það tekst mjög
vel.“
– Er Hansen jafneinlægur og
persónulegi trúbadorinn Helgi (úr
Fóstbræðrum)?
Hilmir hlær að þessu enda vel
kunnugur Fóstbræðrum. „Það
liggur við að stundum sé það
þannig, já. Þessi John Hansen
sem á að hafa samið þessi lög
skrifar voðalega mikið um það
sem komið hefur fyrir hann í líf-
inu; nágranna sinn sem hann þolir
ekki, tíu litlar vörtur á tá, eitthvað
sem er mjög nálægt honum […]
hann er greinilega ekki mjög djúpur,
maður sér það.“
Innrás frekar en útrás
Hilmir er sjálfstætt starfandi leik-
ari og leikstjóri, eins og flestir vita
sem fylgjast með íslensku leikhúsi.
„Ég er bara að skoða næsta ár, lesa
verk og velja úr og svona, athuga
hvað mig langar að gera,“ svarar
Hilmir spurningu þess efnis hvað sé
framundan hjá honum. Hann sé ekki
á leið til útlanda í bili, kominn meira
í innrás en útrás með aldrinum.
– Það er líka þægilegra upp á að
geta farið í reiðtúra, ekki satt?
„Nákvæmlega,“ segir Hilmir,
hann reyni að ríða út eins oft og
hægt sé, burt frá amstri dagsins.
Gamanleikurinn Gítarleikararnir verður frumsýndur á morgun í Borgarleikhúsinu
Pínulítið öðruvísi fólk
LEIKRITIÐ er eftir danska leik-
skáldið Line Knutzon. Hún hlaut
Reumert-leiklistarverðlaunin fyrir
það árið 2006. Sigurður Hróarsson
þýddi verkið.
Leikstjóri er Hilmir Snær Guðna-
son og með hlutverk gítarleik-
aranna fara Aðalbjörg Þóra Árna-
dóttir, Halldór Gylfason, Hanna
María Karlsdóttir og Jóhann Sig-
urðarson. Um hljóð sá Guðmundur
H. Viðarsson og leikgervi Elín
Gísladóttir.
Lýsing er í höndum Halldórs
Arnar Óskarssonar, um leikmynd
og búninga sá Helga I. Stef-
ánsdóttir og tónlist samdi Björn
Jörundur Friðbjörnsson.
Gítarleik-
ararnir
Eftir Ásgeir Ingvarsson
asgeiri@mbl.is
DANSINN mun duna og von er á einstakri
stemningu á færeyskri menningarhátíð sem hald-
in verður á Kjarvalsstöðum á laugardag.
Soffía Karlsdóttir er kynningarstjóri safnsins:
„Við ætlum að bjóða upp á fjölskylduvæna
skemmtun sem sýnir Færeyjar frá ólíkum hliðum;
jafnt tónlist, myndlist, dans og mat,“ segir Soffía
en safnið hefur m.a. fengið til liðs við sig Fær-
eyingafélagið í Reykjavík, Sendiskrifstofu Fær-
eyja og Vestnorræna ráðið við skipulagningu við-
burðarins.
Menningarhátíðin er haldin í tengslum við sýn-
ingu á verkum færeyska listmálarans Mikinesar
sem iðulega er nefndur faðir færeyskrar málara-
listar og staða hans borin saman við stöðu Kjar-
vals á Íslandi. Samhliða sýningunni á Kjarvals-
stöðum eru verk Kjarvals sýnd á listasafninu í
Færeyjum.
Soffía segist hafa orðið vör við mikinn áhuga á
Færeyjum við undirbúning hátíðarinnar: „Góð
tengsl hafa myndast milli landanna á mörgum
sviðum. Mikil gróska hefur verið í færeyskri list,
sérstaklega í tónlist, og hefur Ísland átt töluverð-
an þátt í þeirri þróun.“ segir hún og bætir við að
sérlega spennandi sé að fá að upplifa færeyska
dansinn: „Þetta er dans sem tíðkaðist um alla
Norður- og Vestur-Evrópu en var síðan bannaður
af kirkjunnar mönnum. Færeyingar hundsuðu
bönn kirkjunnar og hafa viðhaldið hefðinni einir
þjóða. Færeyingafélagið er frægt fyrir dans-
samkomur sínar þar sem allt verður vitlaust þeg-
ar dansinn byrjar að duna, hvað þá þegar áhuga-
samir Íslendingar fá að slást í hópinn. Það verður
örugglega einstakt þegar dansinn verður stiginn á
Kjarvalsstöðum með Mikines allt um kring.“
Færeysk hátíð fyrir fjölskylduna
♦♦♦
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Slegið á létta strengi Gítarleikararnir Aðalbjörg, Hanna, Halldór og Jó-
hann með leikstjóranum Hilmi Snæ fyrir forsýningu í fyrrakvöld.
14.00 Færeysk menningarveisla sett
14.10 Aðalsteinn Ingólfsson veitir leiðsögn um
sýningu Mikines
15.00 Leikbrúðuland Helgu Steffensen sýnir
leikritið Vináttu
15.30 Fjölskylduleiðsögn um sýningu Mikines
16.00 Tríó Katrínar Petersen leikur færeysk
lög
16.30 Stiginn færeyskur dans og gestir sem
taka vilja þátt fá leiðsögn
17.00 Kynning á þjóðlegum færeyskum mat
18.00 Veislulok
Á meðan á hátíðinni stendur verða Smyril Line,
Atlantic Airways og Flugfélag Ísland með ferða-
kynningar.
DAGSKRÁ
Mikines Hús á Mykineseyju heitir þessi mynd
málarans, frá 1950.