Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1952, Blaðsíða 25

*
i
Árni Gíslason, yfirfiskimatsmaður
Árni Gíslason, fyrrverandi yfirfiskimatsmaður, and-
aðist hinn 9. júlí s.l. í Sjúkrahúsi ísafjarðar. Jarðar-
för hans fór fram 19. júlí að viðstöddu fjölmenni.
Árni Gíslason var fæddur 14. maí 1868 að Eiði
í Hestfirði. Foreldrar hans voru hjónin Gísli Jónsson
og Solveig Þorleifsdóttir, Benediktssonar frá Sandeyri.
— Gísli var ættaður frá Breiðafirði (af ætt Eggerts
Ólafssonar í Hergilsey en fluttist vestur að Djúpi.
Fór snemma orð af frábærri sjómennsku Gísla, og var
hann eftirsóttur formaður, m. a. fyrir Þorstein Þor-
steinsson í Æðey. Eftir að Gísli kvæntist var hann
jafnan formaður á eigin útveg, og mun fyrstur hafa
tekið sér fast aðsetur í Ögurnesi, og oftast við það
kenndur. Má því telja Gísla brautryðjanda að þeirri
aflasælu veiðistöð, þar sem oft var fjöldi báta, er sóttu
afla sinn í Mið-Djúpið, að mestu leyti.
Margir er leið áttu um Djúpið, nutu fyrirgreiðslu
og gestrisni þeirra hjóna, Gísla og Solveigar, sem veitt
var af ást og umhyggju hvernig sem á stóð og hvort
heldur var að nótt eða degi.
Árni ólst upp hjá foreldrum sínum við venjuleg
störf til sveita og sjávar, en uppfræðslu litla, sem þá
var títt. Sjómennsku lærði Árni af föður sínum, og
18 ára gamall var hann sjálfur kominn í formanns-
sætið, sem hann skipaði með heiðri í 24 ár, og varð
brautryðjandi vélbátaútgerðar á Islandi í nóvember
1902, er hann og sameigandi hans S. J. Nielsen verzl-
unarstjóri létu setja mótorvél í sexæringinn Stanley.
Við þá nýjung komu strax í Ijós eðliskostir Árna, sem
voru mikil samvizkusemi og vandvirkni. Hann varð
svo fyrirmynd margra þeirra, sem í slóð hans runnu
og breyttu áraskipunum í vélknúin fley; vandvirkni og
hirðusemi hans varð því einskonar skóli. Árni var líka
jafnan reiðubúinn að leiðbeina þeim, er til hans leit-
uðu viðvíkjandi meðferð og hirðingu mótorvéla og
annað, er sjómennsku snerti.
Við fráfall Bjarna H. Kristjánssonar skipstjóra 1905
var Árni kosinn sem bæjarfulltrúi á Isafirði og sat í
bæjarstjórn til 1917. Samtímis gerðist Árni mikill þátt-
takandi í almennum málum þar í kaupstaðnum. Var
einn af stofnendum og í stjórn Vélbátaábyrgðarfélags
ísfirðinga, einn af fjórum brautryðjendum um rek-
netaveiðar á vélskipum, einn af stofnendum Kaup-
félags Isfirðinga, með Helga Sveinsson sem kaup-
félagsstjóra, einn af stofnendum Bökunarfélags Isfirð-
inga, og einn af stofnendum og í stjórn Ishúsfélags
ísfirðinga.
Hinn 1. desember 1912 var Árni skipaður yfirfiski-
matsmaður i Vesturlandsumdæmi. Var það umfangs-
mikill starfi, sem Árni rækti vel og kappsamlega. Hann
ferðaðist oftsinnis um umdæmið til leiðbeininga og
eftirlits, og fór tvívegis til Spánar og ítaliu til þess
að kynnast þar kröfum og óskum þeirra, sem keyptu
saltfisk frá íslandi, og ritaði eftir heimkomu sína
skýrslu til ríkisstjómarinnar og fræðslupistla fyrir al-
menning, því að Árni taldi það með réttu höfuðnauð-
syn fyrir góðu fiskimati, að ná sem beztri samvinnu
við sjómenn og útgerðarmenn. Hann var yfirfiskimats-
maður til ársloka 1938, að hann lét af störfum fyrir
aldurs sakir.
Árni Gíslason var ágætur félagsmaður, áhugasam-
ur og skyldurækinn. Hinn 18. október 1898 gerðist
hann einn af stofnendum st. Nönnu nr. 52 og var
templar alla æfi síðan. Ámi var einn af brautryðjendum
ísfirzkra templara og gegndi mörgum trúnðarstörfum.
Hann var fomstumaður um stofnun st. Hörpu nr. 59
í Bolungarvík og einn af stofnendum st. Vöku nr. 223.
Hann var heiðursfélagi st. Vöku og Stórstúku íslands.
Árið 1916 gerðist Árni félagi I.O.O.F. reglunnar,
og gegndi einnig þar mörgum störfum með hinni mestu
prýði. —
Árni Gíslason var sjálfmenntaður maður. í uppvext-
inum naut hann einungis nauðsynlegrar fræðslu til
fermingar. Alla æfi var hann að þroskast og nema.
Hann las mikið og fylgdist vel með. Árin 1943—’44
ritaði hann endurminningar sínar um fiskiveiðar við
ísafjarðardjúp 1880—1905, og komu þær út í bókinni
Gullkistan 1944. En á því tímabili, er bókin tekur til,
var ísafjarðardjúp almennt nefnt Gullkistan, vegna
V I K I N □ U R
2D3