Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.2005, Blaðsíða 42
„Sóminn er báturinn“
Bátasmiðja Guðmundar
er í Hafnarfirði, ekki
langt frá sjónum. Karl-
arnir eru nýbúnir að sjó-
setja nýjasta bát smiðj-
unnar, Önnu GK 540, en
útgerðarfyrirtœkið Festi
hefur keypt bátinn.
Óskar Guðmundsson er kampakátur,
reyndar hef ég hann grunaðan um að
vera í eðli sínu glaðsinna, en óneitanlega
hefur hann sérstaka ástæðu til að brosa
hringinn. Trefjabátar hafa átt hug Óskars
allan síðan hann byrjaði fyrst að snúast i
kringum Guðmund föður sinn og bátana
hans. Árið 1979 stofnaði Guðmundur
Bátasmiðjuna en tuttugu árum síðar
keypti Óskar fyrirtækið sem hann hafði
þá verið viðloða allar götur síðan 1983.
Og núna hefur Óskar smíðað og hleypt
af stokkunum 401. Sómabátnum og þeint
stærsta til þessa, Sóma 1200, öðru nafni
Önnu GK 540.
*
„Þetta er fimmtán tonna bátur, tæpir
tólf metrar á lengdina, 3,7 metrar þar
sem hann er breiðastur og tekur tólf 660
lítra kör í lest,“ lýsir Óskar bátnum.
„Skrúfan er stór, 36 tommur, frá Clem-
ents á Englandi. Stærðin tryggir meira
tog þannig að lítið á að draga úr hraða
bátsins þótt aflinn fylli lestina. Sóminn á
alltaf að vera snar í snúningum, það er
aðalsmerki hans.
Jói Steins og Rúnar sonur hans, en þeir
feðgar gera út frá Ólafsvík, keyptu sum-
arið 2003 Sóma 865 og voru fljótir að
gefa honum nafnið ofurbátur því að það
var alveg sama hvernig þeir hlóðu bát-
inn, aldrei þurfti að slá af sökum þyngd-
ar niður fyrir 20 sjómilurnar.
Vélin í Sómanum 1200 er svakaleg,
Volvo D12, 650 hestöfl. Anna er þvi með
hraðskreiðari fiskibátum íslands. Ætli
hraðskreiðasti báturinn sé þó ekki frændi
Önnu, Sómi 960. Að minnsta kosti
stendur það ennþá siglingametið sem við
þrír félagarnir settum í maí 2001 þegar
við snöruðum okkur á sjávarútvegssýn-
ingu í Færeyjum og vorutn aðeins 15
klukkustundir á leiðinni. Menn hafa
reynt að fara þetta á skemmri tíma en
ekki tekist enda sigldum við til jafnaðar
25 sjómílur á klukkustund og vorum þó
með helmingi meira eldsneyti um borð
en við þurftum.
Á bakaleiðinni lentum við í vonsku-
veðri og vorum þó ekki nema rúma 14
tíma til Neskaupstaðar. Eftir siglinguna
fór báturinn beint til Grímseyjar en eyj-
arskeggjar hafa tekið miklu ástfóstri við
Sóma. Það má reyndar ýkjulaust segja að
margir sjómenn hafi nánast orðið eins og
áskrifendur að Sómum. Um leið og þeir
komast á bragðið verður ekki aftur snúið
- enda ekki aðrir bátar lil í mínum aug-
um. „
*
Trillukarlinn Gestur Hólin, sem er
sestur hjá okkur, tekur óðara undir þetta:
„Ég hef átt Sóma síðan '91 og fékk
þriðja bátinn í fyrra, Sóma 960. Báturinn
er léttur og þægilegur í meðförum en þar
sem ég er einn á þá gerir þetta gæfumun-
inn fyrir mig. Það er lítið mál að möndla
bátinn að bryggju og auðvelt að eiga við
veiðarfærin. Hann er sparneytinn en þó
fljótur í förum og fer afskaplega þægilega
með mig á 20 til 25 mílna hraða. Svo
getur rnaður gefið í og náð 30 sjómílum.
Hann situr vel í sjónurn og tiltölulega
djúpt þegar maður er stopp. Rekið á
honum er því alls ekki til óþæginda og
það er auðvelt að andæfa á línunni."
*
„Báturinn hans Gests er gott dæmi um
sjóhæfni Sómanna," segir Óskar. „Ég tek
venjulega hrollinn úr nýju bátunum okk-
ar, líkt og ég gerði þegar við fórum til
Færeyja forðum, og sigli þeim þá eitt-
hvað hér i kring eða út á hafið. Báturinn
hans Gests fór til Grænlands en þangað
fórum við þrír félagar að hitta sjálfan ís-
manninn, Sigurð Pétursson, sem við
landar hans þekkjum helst fyrir að drepa
hákarla með berum höndum.
Á útleiðinni sáum við fljótlega að 23
Anna áfullriferð. „Við seljum Sóma 1200 tilbúinn til veiða, með Raymarine siglingagrœjum frá R Sigmunds, þar sem radat; dýptarmœlir og plott-
er cru í sambyggt í einu tœlti, og siglingaforritinu Turbo 3000. Sjóvélar leggja til fisltveiðibúnaðinn, sem er línuspil og renna, cn Anna mun fara á
balaveiðat;" segir Óskai: „1 híkar er svefnpláss fyrir fjóra. Reyndar má geta þess að við ráðum nú við að smíða enn stærri báta, allt að 14 metra
langa og 24 tonn.“
42 - Sjómannablaðið Víkingur