Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2006, Blaðsíða 44

Björn Ingólfsson
Að lokinni Sjafnarútgerð
alleg skip eru augnayndi.
Sjómenn, og jafnvel rótgrón-
ir landkrabbar, hafa löngum líkt
skipum við fagrar konur. Ótald-
ir eru þeir ferðamenn sem láta
aldrei hjá líða að skoða höfnina
þar sem þeir eiga leið um sjáv-
arpláss til að njóta þess að horfa
á skip og báta sem þar kunna að
Kggja-
í höfninni á Grenivík hafa allt frá 1972
átt samastað skip með nafninu Sjöfn ÞH
eða EA. Fyrir daga hafnarinnar lágu þar
við stjóra aðrar Sjafnir minni. Nú eru þeir
dagar liðnir, síðasta Sjöfnin var seld í vor.
Nær átta áratuga samfelldri útgerð þriggja
ættliða er lokið á Grenivík. Þar hafa
komið við sögu níu bátar og skip, sex
þeirra með nafni gyðjunnar Sjafnar.
Hlutverk svona útgerðar er stórt í litlu
sjávarplássi eins og Grenivík og snertir
beint eða óbeint hvert einasta heimili.
Þeir verða ekki taldir sem Sjafnarútgerðin
hefur útvegað vinnu í tímans rás;
sjómenn og landmenn, fólk i aðgerð og
línubeitingu. Iðnaðarmenn hafa fengið
vinnu við viðhald og viðgerðir á skipi og
veiðarfærum, flutningafyrirtæki og versl-
un hafa notið góðs af.
Hvergi öruggt var
Upphafið má rekja til ársins 1930
þegar Vilhjálmur Grímsson á Svalbarði
keypti, ásarnt sonum sínum ísak og
Steingrími, 7 tonna bát, Sjöfn EA 423 af
Ingvari Guðjónssyni á Akureyri en hann
gerði út frá Siglufirði. Vilhjálnrur reri á
þessum bát i 13 ár og seldi hann þá til
Hólmavíkur og hætti útgerð enda orðinn
hálfsjötugur.
Á þeim árum voru nokkrir vélbátar
af svipaðri stærð gerðir út frá Grenivík.
Höfn var engin, hver útgerð var út af
fyrir sig, hafði skúr frammi á bakkanum
til að beita í, gera að og salta, og bryggju
þar framan við. Þetta voru mjóar staura-
bryggjur sem hægt var að leggjast upp að
til að landa en bátarnir gátu ekki legið við
þær. Þeir lágu við stjóra frammi á legunni
þegar ekki var róið. Yfir veturinn, þegar
allra veðra var von, var hvergi öruggt var.
Vélbátar voru því yfirleitt settir upp á
land í september og ekki fram aftur fyrr
en kom fram í maí. Tíminn, sem róið var,
var því ekki nema 4-5 mánuðir. Frá
hausti til vors skruppu menn á árabát-
um með færi eða línustubb til að fá sér í
soðið ef gaf á sjó.
Númer tvö í röðinni var tæplega fjög-
urra tonna trilla, Sjöfn TH 90 sem ísak
Vilhjálmsson keypti 1957. Hann hafði þá
síðan fyrsta Sjöfnin var seld átt litla trillu,
Kóp TH 142. ísak fór í fótspor föður síns
og reri þessari Sjöfn frá Grenivík í 13 ár
eins og gert var með þá fyrstu, hætti þá
að gera út og seldi hana 1970.
Þreinenningar í útgerð
Tveimur árum áður en ísak reri síðasta
Síðasta áhöjnin á Sjöfn, taliðfrá vinstri. Efri röð: ísak Oddgeirsson, Sigurvin Hauksson, Gísli Gunnar
Oddgeirsson, Birgir Már Birgisson, Vignir Hauksson, Sigurður Þorstcinsson.
Neðrí röð: Gunnar Sigurðsson, Erhard Joensen, Oddgeir Isaksson, Sœmundur Guðmundsson, Glsli
Jóhannsson, Vilhjálmur ísaksson.
róður á sinni Sjöfn hafði sú umbylting
orðið á Grenivík að komið var frystihús
og höfn þar sem bátar gátu legið örugg-
ir í hér um bil hvaða veðri sem var. Og
þriðja kynslóð Sjafnarmanna hafði þá
þegar tekið upp merkið.
Oddgeir og Vilhjálmur ísakssynir ásamt
Daða Eiðssyni og Erni Árnasyni keyptu
35 tonna bát, Harald ÞH 20 árið 1967.
Af honum lönduðu þeir fyrsta afla sem
Oddgeir, 60 ár á sjó og reiðubúinn að halda
áfram.
lagður var upp hjá frystihúsi Kaldbaks hf.
17. janúar 1968. Og þar lögðu þeir upp
næstu árin en 1971 var báturinn seldur
og útgerðinni slitið.
Röðin var komin að Sjöfn númer þrjú.
Árið 1971 var stofnuð Skipasmíða-
stöðin Vör hf. á Akureyri. Þar voru smíð-
aðir á næstu árum allmargir 25 - 30
tonna eikarbátar. Þar af fóru fjórir til
Grenivíkur. Fyrsti báturinn var smið-
aður fyrir bræðurna Oddgeir og Vilhjálm
Isakssyni sem höfðu fengið mág sinn,
Erhard Joensen í lið með sér og stofn-
að útgerðarfélagið Sjöfn sf. Báturinn
var 26 tonn og hlaut nafnið Sjöfn ÞH
142. Samstarf þeirra þremenninga að
Sjafnarútgerð sem þarna hófst hefur stað-
ið óslitið þar til nú í vor, eða í 35 ár.
Þessi Sjöfn var stærsti bátur sem þá reri
frá Grenivík. Róið var með línu mestan
part ársins, eitthvað farið með færi yfir
sumarmánuðina og á útmánuðum á vetr-
arvertíð með net fyrir sunnan og vestan.
Eftir fimrn ár var þá mága farið að
langa í stærra skip. Árið 1978 skiptu
þeir á Vararbátnum og 64 brl. eikarbál,
Ásgeiri Torfasyni ÍS 96, sem varð við það
fjórði báturinn með nafnið Sjöfn ÞH 142.
Hann var gerður út með sama sniði en
gaf rneiri möguleika þar sem hann var
helmingi stærri.
44 - Sjómannablaðið Víkingur