Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 23

NÁTTÚRUFR.
117
Eitthvað þessu líkt verðum við að hugsa okkur samlitnina
í ríki náttúrunnar tilkomna; þetta er a. m. k. eina skýringin,
sem bezt fullnægir lögmálum þeim, sem mestu ráða í ríki hins
lifanda heims, en það er baráttan fyrir lífinu. Á sama hátt
má ætla, að verndarlíking og dularbúningur séu til kcmin.
Ættgengisrannsóknir síðustu ára virðast í fljótu bragði
komnar að niðurstöðu, sem kemur mjög í bága við þessar
skoðanir um breytingar tegundanna. Ættgengisfræðingarnif
hafa nefnilega reynt að breyta tegundunum, t. d. stærð þeirra,
með tilraunum. — Ef mæld eru t. d. nokkur hundruð fræ af
sama plöntueinstaklingi, kemur það í Ijós, að allmikill munur
er á fræjunum hvað lengd snertir. Nú mætti gera ráð fyrir, að
plöntur, sem vaxa upp af stærstu fræjunum, beri fræ, sem séu
eitthvað lengri en móðurfræin voru að meðaltali, og plöntur,
sem vaxa upp af minnstu fræjunum, beri fræ, sem séu eitthvað
styttri en reglan var um móðurfræin. En því fer fjarri. Að þessu
leyti virðist árangur ættgengisrannsóknanna koma í bága við
skoðanir Darwins o. fl. Allir náttúrufræðingar eru þó á einu
máli um það, að flestar tegundir heimsins, bæði jurtir og dýr,
eru að smábreytast, en þau lögmál, sem þessar breytingar
hlýða, eru ekki ennþá þekkt. Og þrátt fyrir vitnisburð ætt-
gengisfræðinnar, er tæplega til líklegri skýring á breytingu
tegundanna, en úrvalskenning Darwins.
Lyfjagrasíð.
Flestir kannast við lyfjagrasið eða hleypisgrasið (pingui-
cula vuigaris), sem í sumum héruðum á íslandi er kallað
hrafnaklukka. Ef við lítum yfir lendur, þar sem lyfjagrasið
vex, mun ætíð mest bera á blaðakransi þess, sem situr eins og
gulleit stjarna ofan á grassverðinum. Stjarna þessi er um 5—
10 cm. að þvermáli, venjulega dálítið kúpt í miðju, og samsett
af 5—6 safaríkum, sporöskjulaga blöðum. Upp úr stjörnunni
miðri vaxa svo tveir til þrír 7—12 cm. háir, mjúkir, blaðlausir
og bláleitir stönglar, sem bera fallegar, bláar blómklukkur, er
lúta dálítið út á hliðina.
Fáum myndi nú detta í hug, að þessi litla, snotra jurt
muni lifa á ránum eða réði dýrum bana sér til viðurværis.