Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 23

NÁTTÚRUFRÆÐINGURÍNN 17
Þýðing fuglanna í íslenzkri þjóðtrú
og sögusögnuin.
Þegar ég hefi verið að rannsaka hvaða þýðingu fuglarnir
hafa í dönskum þjóðsögnum, hefi ég þrásinnis rekist á sögu-
sagnir um íslenzka fugla, og á ferð minni til Islands sumarið
1933 hafði ég tækifæri til þess að fá staðfestingu á mörgum
þeirra. Líklegt er, að íslenzkum fuglafræðingum þyki gaman
að heyra nánar um þessar sögusagnir, en þær eru tíndar sam-
an úr dönskum ritum, að örfáum undanskildum. ísland á þó
sjálft á þessu sviði fjársjóð, þar sem eru sögurnar, Physiologus
og Þjóðsögur og æfintýri eftir Jón Árnason (1862).
Ef þessi litla grein, sem hér birtist, gæti fengið menn til
þess að safna því, sem þeir komast yfir af sögusögnum og
munnmælum um íslenzka fugla, áður en það er um seinan, þá
hefi ég náð tilgangi mínum. Það eitt er víst, að rannsóknir á
þessu sviði leggja meira af mörkum til fuglafræðinnar sjálfrar
en margan rennir grun í.
Alkunnug eru hrafnaþingin, sem haldin eru á haustin, þeg-
ar hrafnarnir skipta sér niður á bæina undir veturinn. Hvert
heim.ili fær tvo hrafna, ,,bæjarhrafna“, en verði stakur hrafn
eftir, þegar skiptunum er lokið, gera hinir sér lítið fyrir og
drepa hann. — í Danmörku hefir ríkt svipuð trú og þetta um
storkinn (Ciconia alba).
Hrafninn er mjög vitur fugl, og getur orðið furðu spakur.
,,Á Gullberastöðum var einu sinni bæjarhrafn, sem var svo
spakur, að heimasætan var vön að mata hann á hverjum degi
út um gluggann. En einn góðan veðurdag bregður svo við, að
hrafninn vill engan mat þiggja, hann vill ekki einu sinni setj-
ast í gluggakistuna. Stúlkan verður hissa á þessu, og fer út
úr bænum til þess að komast fyrir um hverju þetta sæti.
Krummi glennti upp gogginn og lét sem hann ætlaði að þiggja
það, sem að honum var rétt, en hopaði þó hægt undan stúlk-
unni. Hún elti hann og gekk eftir honum með matinn, og áður
en varði voru þau komin út fyrir tún. Allt í einu buldi við hár
brestur í fjallinu, skriða mikil rann yfir bæinn og eyddi hon-
um, — en stúlkan komst af“.
2