Verklýðsblaðið - 10.12.1934, Blaðsíða 2

VERKLÝÐSBLAÐIÐ
Kjðr sjómanna
Sú stétt, sem árciðanlcga hefir orö-
ið harðast úti, vegna úgengni at-
vinnurckenda og skeytingarleysis
þeirra, cr sjómannastéttin. Hjá engri
stétt þjóðlélagsins verSa kjörin yfir-
leitt verri, þegar tckið er tillit til
ollra kringnmstæðna; vinnutíminn er
lengri, erfiðið meira, vosbúðin meiri,
slysa- og lífshættan meiri og svo að
lokum eitt, sem reyndar aðallega
kemur fram við fjölskyldumenn, að
þeir eru að mestu leyti slitnir úr
þerm tengslum við fjölskyldn sína,
konu og böra, scm menn af öðram
Btéttum eru í. það væri því ekki
nema sanngjöm krafa, að þeir hefðu
að einhverju leyi betri kjör en aðrir.
En þetta er nú eitthvað annað. Hjá
meirihluta verkamanna í landi er
um tímakaup að ræða, og þcir hafa
því, ef þcir á annað borð hafa vinnu,
nokkuð vissar tekjur. En hjá sjó-
mönnunum er þessu þannig varið eins
og allir vita, að ekki er i nainum til-
fcllum um tímakaup að ræða, heldur
mjög lógt mánaðarkaup hjá togara-
ejómönnum, en I flcstum tilfellum
er um hinar svívirðilegu hlutaráðn-
ingar að ræða.
Hlu'taráðningamar eru eins og við
611 vitum, ekkert annað en svívirði-
lcg tilraun til að kasta byrðum
kreppunnar yfir á bök sjómannanna.
þær þykja sjálfsagðar, þegar allt við-
skiptalíf er í dróma, ekkert fæst fyr-
ir fiskinn, og allskonar skattar og
álögur hlaðast á sjávarútveginn. þeg-
ar mestu veltu- og uppgripaárin voru,
var eins og að koma við hjarta út-
gerðarmanna að nefna hlutaráðningu
og þeir myndu áreiðanlega kippa að
fcér hcndinni, cf slík ór kæmu aftur.
Nú kveina þcssir herrar og kvarta
og segja að allir hljóti að þó að sjá,
uð sjómenn verði að hlaupa undir
baggann og fórna einhverju. En hvar
er gróði þessara manna frá uppgripa-
árunum? Er hann fokinn út í vcður
og vind? Finnst ekki öllum sann-
gjörnum mönnum rétt, að útgerðar-
menn, sem ckki vildu veita sjómönn-
um hlutdeild i gróða góðæranna, berí
nú sjálfir hallann? Ég er viss um,
að allir sanngjarnir menn, taka und-
ir mcð mér. En nú er öðru máli að
gegna og ekki hætta á þessu lengur,
munu margir segja. Nú situr við
völd „stjóm hinna vinnandi stétta“
og ekki er hætta á að hún fari að
leggjast á sveif með atvinnurekend-
um í þessu svívirðilega máli.
þessum mönnum skal bent á það,
að frá henni hafa þeir engrar hjálpar
að vænta í þessari baráttu sinni fyr-
ir afnámi þessa arðránsfyrirkomu-
lags, heldur að hún styður atvinnu-
rekendur í þessu með ráðum og dáð.
Góð sönnun þessa er stofnun hins
nýja sjómannafélags i Vestmannaeyj-
um.
í Vestmannaeyjum er gamalt og
gott sjómannafélag, sem berst vægð-
arlaust á móti hlutaráðningunni. í
ár er sérstök ástæða íyrir sjómenn nö
fylkja sér fast um þetta gamla féJag
og þá sérstaklega í baráttu þess gegn
hlutráðningum. pá er það, sem ann-
ar aðalflokkurinn, sem að „stjórn
hinna vinnandi stétta" stendur, sendir
mann til Vestmannaeyja til að stofna
sprengifélag, Nú er fróðlegt að taka
til athugunar hvaða menn það eru,
sem skipa stjórn þessa félags, þá
A u g 1 ý sing
írá síldar hlutaruppbótarnefnd
Samkvæmt lögum frá 9. nóv. s.l. um að verja útflutningsgjaldi af síld til hlutarupp-
bótar sjómönnum, er hór með krafist samkvæmt 2. 3. og 6. grein nefndra laga.
I. Hver sá, sem saltað hefir eða verkað síld tii útflutniugs á annan hátt, er skyld-
ur að gefa undirritaðri nefnd, sundurliðaða skýrslu um söltun sína og útflutníng
og um hve margar tunnur hvert skip hefir lagt á land til verkunar af hverri
tegund síldar.
H. Hver sá, er skip gerði úb á síldveiðar á síðastliðnu sumri, er skyldur til að gefa
sömu nefnd skýrslu, um það, hvaða skípverjar eigi hlut úr síld er lögð hefir
verið upp til söltunar af skipi hans eða skipum og úr hve mörgum tunnum
hver maður á hlut, svo og hver fjárhæð hlutur hvers hefir orðið, og hve lengi
skipinu var haldið úti. Enn fremur skulu útgerðarmenn tilgreina ráðningarkjör
hvers skipverja.
III. Umræddar skýrslur skulu komnar í hendur nefndarinnar frá útgorðarmönnum
við Faxaflóa og Vestmannaeyjar fyrir 15. þ. m., frá útgerðarmönnum og síld-
arsaltendum annarsstaðar fyrir 27. sama mánaðar.
IV. Nú vanrækir einhver skyldur sínar um skýrslugjöf samkv. ofanrituðu, má hann
búast við að sæta dagsektum, allt að 50 kr. á dag til uppfyllingar á þeim
Bkv, heimild 6. gr. nefndra laga.
Beykjavík 7. desember 1934
Síldarhlutaruppbótarnefndi n
Stór verðlækkun.
Strausykur 22 aura pr. V2 kg.
Melís 27 aura pr. V2 kg.
Kaffi brennt og malað
90 aura pr. V4 kg.
Allar aðrar vörur með tilsvarandi
lágu verði.
Jóhannes Jóhannsson
Grudnarstíg 2. Símj 4131.
I
I
MUNIÐ AÐ
STÁLHÚSGÖGNIN
FÁST A
SMIÐJUSTÍG 11

Nýjustu unglingabakurnar eru:
Landnemar. þýðing eftir Sig. Skúlason, innb. kr. 6,50.
Stærð 224 bls. með 30 mýndum.
Ámi og Ema. þýðing eftir Margréti Jónsdóttur. Stærð
80 bls. með 20 myndum. Innb. í fallegt jólaband. —
Verð kr. 2,50 og 3,00.
Hetjan unga. þýðing eftir Sig. SkúlaSon, magister
með 11 myndum. Innb. í fallegt jólaband.
Verð kr. 2,25 og kr. 3,00.
Silfnrtnrainn ób. kr. 0,75. — Sögumar skiptast i
marga kafla og hefir hver kafli nýtt æfint. að flytja.
þetta eru hinar réttu bækur til vinagjafa, út um landið
fyrir jólin, að ógleymdum þó DAVÍÐ KOPPERFIELD,
sem kom út í fyrra. —
mennina, sem frekar öðrum eiga að
berjast fyrir bættum kjörum sjómanna
í Eyjum. Formaður félagsins er
Guðm. Helgason, uppgjafaformaður
braskarans Gísla Magnússonar.þar að
auki er óhætt aö fullyrða, að sumir
af þeim, sem nú standa fremstir í
þessu félagi hafi verið skipulagðir
baráttuseggir „Tangavaldsins" i öllum
meiriháttar verkföllum í Eyjum.
En ekki er fullsagður enn þáttur
„stjómar hinna vinnandi stétta“ í
þessu máli. Eftir að þeir þannxg
stuðla að því að koma á hlutaráðn-
ingunum, gerast þeir svo ósvífnir að
hera fram og samþykkja' lög um 5
kr. skatt á hvert skippund af þorskí,
sem kemur harkalega niður á þeim
litla hlut, sem sjómennimir hafa.þar
sem ekki er hægt að gera ráð fyrir
að meira fáist fyrir fiskinn upp úr
salti en 40 kr. skippundið. Auk þess
hefir „stjóm hinna vinnandi stétta“
hoi'ið fram fmmvarp um samvinnu-
félög sjómanna, þ. e. að sjómenn afli
sér sjálfir skipa og geri sjálfir út,
þegar útgerðarmenn, sem lengi eru
húnir að gera út og græða mikið á
undanfarandi árum, treysta sér ekki
til að gera út. Margt fleira mætti
upp telja af svívirðingum Btjómar-
innar gagnvart fátækum sjómönnum,
cn þetta verður að nægja í bili.
Sjómaðwr.