Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 108

Andvari - 01.01.1996, Blaðsíða 108
106 ÁRNI SIGURJÓNSSON ANDVARI vinnu“-karlar og skörulegir skarthéðnar skrefuðu makráðlega fram og aftur í þrengslunum. Fjölbreytileg var iðandi fólksýningin, ekkert andlit eins og annað - og margbreytilegt hvíslandi skrafskvaldrið. (24-25) í stjórnmálavafstri sínu er Jón gersamlega hugsjónalaus og talar af fyrirlitn- ingu um metnaðarsjúka alþýðuleiðtoga og makráða auðvalds-skarfa (26); allt og sumt sem hann vill er vald. Samúð höfundar er öll með Snorra en Jón hefur sem fyrr segir betur, rétt eins og silkikjóllinn skákar vaðmálsbux- unum í fyrra bindinu. Stjórnmálaskoðanir Snorra birtast í þessum kafla úr ræðu: Ég vil þó benda á, að með afnámi eignarréttar einstaklingsins hlýtur að vera kipt fót- um undan eigingirninni, ágengninni og öfundinni. En þetta eru aðalrætur alls hins illa, sem ég þekki í veröldinni og alt bölið stafar af. En góða fólk, gerum fyrst andlegu byltinguna. (...) Eitt er það, sem ég veit að muni farast í þeirri andlegu byltingu, sem ég tala um, það er vitlaus ættjarðarást. (...) Vitlaus ættjarðarást hefur úthelt miklu blóði. (35-36) Þessi stefnuskrá minnir ekki lítið á sjónarmið Þórbergs Þórðarsonar, en Bréf til Láru kom einmitt út sama ár og Glæsimennska. Rétt eins og Þór- bergur Þórðarson, boðar málpípa Sigurjóns sameignarstefnu og andlega byltingu og andmælir þjóðernishyggju. Eftirlætis stílbragð Sigurjóns er að endurtaka ákveðna setningu nokkrum sinnum í sama kaflanum, stundum með dálitlum tilbrigðum, og skapa þannig stef og um leið vissa hrynjandi. Dæmi um þetta er latneska setning- in „Ultra posse nemo obligatur“ (Enginn gerir meira en honum ber) í þriðja kafla bókarinnar, sem verður kjörorð Jóns á Grund. Og í næsta kafla á eftir er svipað mottó Snorra endurtekið: „Unaðssamlegi, elskufulli heim- ur!“ Þessi orð koma fram þegar Snorri er ástfanginn og nýbúinn að ljúka embættisprófinu. Setningin er svo endurtekin á hverri síðu kaflans uns hún kemur fram breytt í fjórða sinn í kaflalok þar sem hann sér unnustu sína kyssta af Jóni á Grund: „Andstyggilegi heimur!“ (20). Annað atriði sem vakti athygli er hvernig Sigurjón byrjar Glœsimennsku, en hún hefst á þessari setningu: „Hver er að baka pönnukökur? Ha?“ - og bregður skáldið svo upp svipmynd af götu í Reykjavík. Mörg fleiri dæmi eru um stíltækni Sigurjóns, sem vert væri að kanna betur, og má vera að þessi brögð tengist eitthvað framúrstefnu erlendra höfunda og þá kannski þeim stílbrögðum sem menn hafa séð í sögum Halldórs Stefánssonar (sbr. Örn Ólafsson 1989).6 Jón á Grund er flagari hinn mesti og vondur við Svövu unnustu sína. I einum kafla er erótísk lýsing á því þegar Svava fer að finna Jón en hann svarar ekki þegar hún ber að dyrum. Svava gægist þá gegnum rifu og sér inn í herbergið og er Jón þá þar með sjómannskonu einni. Er því lýst
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.