Vaka - 01.11.1927, Blaðsíða 69

[vakaJ
RITFREGNIR.
Guðmundur Kamban, SENDIHERRANN FRÁ JIJPÍ-
TER. Dramatískt æfintýr í þrem þáttum. Reykjavík 1927.
Leikrit þetta var gefið út og sýnt í Reykjavík síðast-
liðið vor. Vakti það allmikla athygli og einn blaðadóm-
ari kvað jafnvel svo ríkt að orði, að með því myndi hefj-
ast nýtt tíinabil í íslenzkum bókmenntum.
Efni leiksins er í stuttu máli þetta: Fyrir tilstilii Júpí-
tersbúa, sem eru lcomnir lengra áleiðis en vér jarðarbú-
ar, kemst skeytasainband á milli þessara tveggja hnatta.
Júpítersbúar senda nú anda frá sér í jarðneskan líkama
og þessi sendiherra fer um jörðina og reynir að láta gott
af sér leiða. En hann kemur með ýmsar kreddur frá
sinni stjörnu, sem rekast á kreddur og háttu jarðarbúa,
hann reynir að koma á byltingum í iðnaði og viðskift-
um, sein koma í bága við hagsmuni voidugra manna, og
með þessu kemur hann sér alis staðar út lir húsi. Að
lokum finnur hann þó tvo menn, sem með hreinskilni
sinni og ósíngirni vekja hjá honum vonir um mennina.
Og ieikritið endar á því, að jarðarbúar vilja gera hann
útlægan, en hann neitar að fara.
Margt er smellið í athugasemdum sendiherrans um
mannlífið, en vitanlega eru skoðanir hans á því engar
nýjungar. Höfundur ieiksins er í hugsun sinni bundinn
við það, sem beztu menn þessarar stjörnu hafa hugsað
á undan honum. Þessvegna verður það dálítið broslegt,
þegar sendiherrann er að lioða kenningar sínar cins og
þær kæmi af himnum ofan. Ég skal aðeins taka tvö dæmi.
Eitt tilsvar sendiherrans hljóðar svo: „Mennirnir hugsa
ekki hnatlrænt, heldur þjóðrænt. Jörðin stynur undir
öllum sínum föðurlöndum“. Hugsunin er falleg, en hún
er ekki vel orðuð. Mér finnst Jón Þorláksson hafa orðað
hana miklu betur i Det nye Nord fyrir nokkurum árum:
„Jeg betragter Skandinavismen som et betydeligt frem-
skridt for de skandinaviske folk paa menneskehedens
vildsomme vej fra en uordnet rovdyrtilværelse gennem
stammevæsen, sekteri, nationalisme og anden forstyr-