Menntamál - 01.01.1925, Blaðsíða 11

MENTAMÁL
57
Þaö eru lánuðu fjaðrirnar, sem á aS leggja niöur. Þær eru
hlægilegar, jafnvel í augum jreirra, sem J:>ær efu lánaSar frá.
Færeyskan hljómar illa í eyrum íslendinga, vegna jress hve
lík hún er Jreirra eigin rnáli. Hún er hvorki íslenska nje danska
fremur en heimilisbragur hjer á landi nú á tímum.
ÞjóSlíf íslendinga er á hverfanda hveli. Alt er aS breytast:
framleiSsla, verslun, húsakynni o. fl. í húsagerS og heimilis-
irrag koma jró kannske skýrast fram kostir og hættur umbót-
anna. í húsagerS eru aS veröa miklar umbætur, en heitnilis-
bragnum hefir hrakaS. JafngóS umbót og sú aS fá steinhús
í staS moldar- og timburhúsa, ætti j)ó ekki aS verSa heimilis-
menningu j)jóSarinnar aS falli. Húsakynnin hafa oft veriS
bágborin hjer á landi. Skógleysið hefir veriS eitt hiS rnesta
böl jrjóöarinnar. ÞaS hefir vantað efniviö til alls. ÓjrrifnaSur-
inn hefir stafaS af efniviöarskortinum. Þjóöararfurinn hefir
fúnaö niöur með hverri kynslóö í moldarkofunum. Nú er ís-
lensk menning fyrst aS eignast varanleg vígi úr innlendu efni.
Um allar sveitir rísa upp óbrotgjörn steinhús. Þau eiga ekki
aö verSa legsteinar heimilismenningarinnar, heldur vígi henn-
ar. Þau geta varSveitt öld eftir öld húsmuni og voðir, sem
hingaö til hefir fúnaö niSur. Þau eiga aS verSa full af vegg-
slcápum, föstum bekkjum, j)ungum borðum og jrykkum ábreiS-
um, alt meS sterkum litum, lifandi blóm á boröinu og litlar
rúöur í gluggunum. Sveitirnar eiga að veröa jrær sjálfar. Bænd-
urnir eiga aö hafa J>aS stolt, aS J)ora aS vera jmö, sem jreir
eru samkvæmt ætt sinni, eöli og uppruna. Þá rfiun bóndaheitiS
halda áfram að vera aðalstitill eins og jafnan lrefir veriS meS
Jjessari JrjóS, en annars ekki.
Agi.
Smágrein ]>essi er fremur sriiðin fyrir foreldra en kennara. En þó
má segja, aS ])að sem foreldra varSar, varSi iíka kennara, og þaS, seni
einkum er œtlaS kennurum, komi einnig foreldrum við. Uppeldisstarfið
er í höndum hvorratveggja. Þar verða engar skýrar markalínur dregnar.