Menntamál - 01.06.1972, Blaðsíða 18

Sigurjón Björnsson, prófessor:
Ahrif umhverfis
á greindar-
þroska barna
Erindi flutt á
XII. Norræna fóstruþinginu
._________________________________1
MENNTAMÁL
120
Árið 1965 liófst greinarhöfundur itanda um,
ásamt samstarfsfólki sínu við Geðverndardeild
fyrir börn í Heilsuverndarstöð Reykjavfkur,
stöðlun á greindarprófi Wechslers fyrir börn1. I
jressu skyni var valið úrtak 1100 barna á aldrin-
um 5--15 ára í Reykjavík. Ákveðið var að nota
tækifærið, úr því að svo stórt úrtak var fengið, til
þess að gera ýmsar fleiri athuganir á börnunum
og safna upplýsingum um uppeldi þeirra og að-
stæður. Megintilgangurinn með þessu var að
ganga úr skugga um tíðni og eðli sálrænnar veikl-
unar hjá börnum og unglingum í Oeykjavík, svo
og leiða getum að helztu oryökum slíkra vand-
kvæða.2
Efni það, sem hér er til umræðu. „áhrif um-
hverfis á greindarþroska barna“, var því ek!;i citt
jreirra könnunarverkefna, sem ráðgerð voru. Það
er til komið vegna þessa móts. Tekin hafa verið
viss athugunar- og upplýsingaatriði og reynt að
ganga úr skugga um með því að viðhafa tölfræði-
lega útreikninga, hvort einhver svör gætu fengizt
við spurningunni um álirif umhverfis á greind-
arþroskann. Þetta er nauðsynlegt að taka fram,
því að eflaust liefði verið staðið öðru vísi að könn-
uninni, ef hún hefði liaft þetta markmið í upp-
hafi.
Þær breytur, sem notaðar eru í þessu úrtaki sem
mælistikur á greind, eru þrjár greindarvísitölur
(WlSC-munnl.hl., WISG-verkl.hl. og WlSC-heild)
og barnaprófseinkunnir hjá tæplega 600 börnum
í fimm breytum: íslenzku, reikningi, lesgreinum,
handavinnu (að vísu rangnefni, því leikfimi, sund,
skrift og teikning er tekið nteð) og aðaleinkunn
á barnaprófinu.
Safnað var upplýsingum um uppekli, aðstæður
og fjölskyldu barnsins. Urðu það alls 23 breytur.
Hér er ekki ástæða til að geta þeirra allra, þar
sem þær koma ekki við þessa sögu.
Tafla 1 er fylgnitafla. Þar eru skráðar allar jrær
umhverfisbreytur, sent sýndu marktæka fylgni
við einhverjar af greindarbreytunum átta. Eins
og á töflunni sést, er hér um að ræða 16 um-
hverfisbreytur. Skal þeim nú lýst lauslega.
Starf fyrirvinnu: Fyrirvinnum barnanna var
skipt í sex starfsgreinahópa sem hér segir:
1. Ófaglært verkafólk