Æskan - 01.11.1977, Blaðsíða 56

Jólahald í
öðrum löndum
Hver er saga jólanna?
Hvernig halda menn jól
í Mexíkó, Ástralíu, á ítalíu,
Englandi og víðar?
Jólahátíðin, sem haldin er til að
minnast fæðingar frelsarans Jesú
Krists, á sér langa sögu, en kristnir
menn byrjuðu fyrst að halda hana
hátíðlega um árið 200. í fyrstu gekk á
ýmsu með hvenær jólin voru haldin,
þar sem menn vissu ekki nákvæm-
lega um fæðingardag Krists.
Árið 345 var þó tekið af skarið og
því lýst yfir, að 25. desember væri
fæöingardagur hans og árið 440 gaf
páfinn í Róm út fyrirmæli þar að lút-
andi. Patríarkinn í Miklagarði var þó
ekki á sama máli, og grísk-kaþólskir
menn héldu um skeið sína jólahátíð á
sjötta degi janúarmánaöar.
Jólin koma aðeins fáeinum dögum
á eftir vetrarsólstöðum, sem eru 22.
des., en þá er stystur sólargangur á
norðurhveli jarðar. Eftir það fer dag-
inn að lengja. Heiðnir menn héldu um
þetta leyti jól í tilefni af hækkandi sól,
svo að trúarhátíð kristinna manna
hefur leyst af hólmi eldri hátið og
ýmsir gamlir siðir hafa loðað við og
oröið óhjákvæmilegur hluti jólahalds-
ins.
Þó að jólin séu trúarhátíð, hafa
kristnir menn ekki alla tíð kært sig um
að halda þau hátíðleg. Púrítanarnir í
Englandi voru eitt sinn svo ákveðið á
móti öllum gleðskap, að þeir bönnuðu
að minnast jólahelginnar 1644 og
nokkru síðar fóru púrítanar í Banda-
ríkjunum að dæmi þeirra.
Þótt það sem liggur á bak við jóla-
hátíðarhöldin sé hið sama í öllum
kristnum löndum er jólahaldið með
ólíkum brag með hinum ýmsu þjóðum
eins og eðlilegt er.
Einn jólasiður, sem ekki er ýkja-
gamall, hefur náð gífurlegri út-
breiðslu, en hann er sá að hafa á
hverju heimili Ijósum skreytt jólatré.
Það er talið fullvíst, að siður þessi sé
upprunninn í Þýskalandi, en aftur á
móti greinir menn töluvert á um aldur
þessarar siðvenju.
Ein sagan segir, að heilagur
Bónifasíus, sem uppi var á árunum
680—755, hafi fyrstur manna tekið
upp þennan sið er hann rak kristni-
boð í Þýskalandi. Á hann eitt sinn á
jólunum að hafa sagt hinum ný-
kristnuðu aó grenitréð benti til himins
til Jesú-barnsins, og hvatti hann þá til
að hafa slík tré á heimilum sínum yfir
jólin sem tákn hinnar kristnu trúar,
sem þeir hefðu nýlega gengið á hönd.
önnur saga segir, að Marteinn
Lúter hafi á 16. öld oröið fyrstur til að
skreyta grenitré með Ijósum til að
tákna jólastjörnurnar á himnum.
Frá Þýskalandi hefur þessi siður
breiðst út, Albert prins frá Þýskalandi
tók hann með sér þaðan til Englands,
þegar hann kvæntist Viktoríu Breta-
drottningu árið 1840, og þannig hefur
jólatréð borist land úr landi.
Á árunum eftir fyrri heimsstyrj-
öldina varð það algengt að stórum
jólatrjám væri komið upp á helstu
torgum borga og öðrum opinberum
stöðum, eftir að rafvæðingin hafði
gert það kleift aö hafa Ijós á trénu.
( hverju landi hafa jólin sinn sér-
staka blæ, og til gamans skal reynt að
lýsa hér í fáeinum orðum jólahaldinu í
nokkrum löndum:
I Englandi gengur jólahátíöin í garð
á aðfangadagskvöld. Þá er kveikt upp
á arninum og skipst á jólagjöfum.
Jólunum lýkur ekki fyrr en á þrett-
ándanum. Þar í landi er aðeins einn
jólasveinn, sem gengur undir nafninu
„Father Christmas".
Á jólunum í Englandi ganga börn
og unglingar milli húsa og syngja
jólasálma og þiggja að launum eitt-
hvert góðgæti og jafnvel fáeina skild-
inga.
I Þýskalandi er jólatréð miðdepiH
jólagleðinnar. Á aðfangadagskvöld er
gengið í kringum það og sungnir
jólasálmar. Þar sem gömlum siðum er
fylgt nákvæmlega, kemur jólasveinn-
inn sánkti Nikulás á hvert heimili 5.
desember og spyrst fyrir um hegðun
barnanna. Daginn eftir, 6. desember
fá svo góðu börnin gjafir, en þau ó-
þekku fá skömm í hattinn.
I Belgíu og Hollandi er jóladeginum
eytt á kyrrlátan hátt. Fólk fer í kirkju og
dvelst síöan á heimilum sínum. Jóla-
gjafir eru gefnar á Sánkti Niku-
lásar-degi, sem er 6. desember. Dag-
inn áður setja- börnin skóna sína við
arininn eða hengja upp sokka sína,
og næsta morgun sjá þau, að jóla-