Skírnir - 01.01.1920, Blaðsíða 66

60
Kitfregnir.
[Skirnir
Yel tekst Dr. Jóni a5 hreinsa minningu Hjálmars af hinni
hraklegu málsókn, er kastaði svo þungum skugga á armæðulíf
hans. Virðist mór »Morgunsöngur« Hjálmars, er Dr. Jón bendir
á, vera þar ekki sízta sýknunargagnið. Svo mundi enginn mensk-
ur maður biðja til drottius, er sjálfur víbsí sig sekan. Er æfiágrip-
ið í heild sinni stórra þakka vert og mun lengi verða aðalheimild
um lff og lunderni Hjálmars. Undir niðurlagið mun margur taka:
»Og Ijós finst oss nú brenna yfir býli Hjálmars skálds, er
vór rennum þangað hugskotsaugum, og frá afli þeim, er þar var
kyndur, munu sindra bjartar síur langt í aldir fram til komandi
kynslóða«. G. F.
Signrður Nordal: Fornar ástir. Reykjavík 1919.
Eg hefi heyrt menn kasta þvf fram, að þessi bók væri óís-
lenzk. Sá dómur er ekki viturlegur, en hitt er satt, að bókin er
óvenjuleg og nýstárleg. Hún er hugsuó og samin á suðurvegum,
og yfir beztu köflum hennar leikur hreinn og svalandi andblær er-
lendrar menningar. En óíslenzk verður hún ekki fyrir það. ís'
lenzk menning og erlend eru af einni rót runnar, og af erlendrl
menning höfum vór altaf auðgast og hljótum vór altaf að auðgast.
Það er útlend ómenning gróðursett í íslenzkar apasúlir, sem and-
legu lífi voru stendur háski af. En hór kemur utan úr heimi i8"
lenzkur rithöfundur, sem hefir kunnað að læra, og þess vegna
kann frá mörgu að segja. Nálega hver setning í bók hans er
mótuð af sjálfstæðri, persónulegri hugsun og þar að auki rituð af
varkárri og nákvæmri alúð við íslenzkuna. Engin sú hugsun, sem
íslendingur getur hugsað og sagt á móðurmáli sínu, er ófslenzk.
Höfunduriun hefir hér safnað saman f eitt smásögum og ljóSa-
brotum í sundurlausu máli, sem hann hefir samið á ýmsum tím-
um. Yngst eru ljóðabrotin. Þau eru miklu veigameiri en smá-
sögurnar, og verður bókin því nokkuð afturhlaðin. En þó eru all-
ar sögurnar samdar af manni, sem bersýnilega hefir litast vfða um
i mannheimi með forvitnum augum, og kann óvenjulega vel að
koma orðum að því, sem hann hefir sóð og heyrt.
»Kolufell« er rýrasta sagan og höf. tæpast samboðin. Hvað
varðar mann um þetta »Stryk-skot«? Lesandinu sór af enda sog-
unnar, að »þau náðu saman«, en um það stendur honum alveg a
sama, og það kennir hann höfundinum, en ekki sjálfum sór.
Þá er fyrsta sagan, »Sfðasta fullið«, úr öðrum roálmi. Lýsingin »
hinum hámentaða, gamla og ósjálfbjarga drykkjumanni, sem hedr