Tímarit lögfræðinga - 01.12.1975, Blaðsíða 26

Eiríkur Tómasson cand. jur.:
SÆNSKU STJÓRNSÝSLULÖGIN FRÁ 1971
I eftirfarandi grein er ætlunin að gera í stuttu máli grein fyrir lög-
um, er gildi tóku í Svíþjóð fyrir u.þ. b. fimm árum. Lög þessi eru í
senn stutt og skorinorð, en skipa engu að síður veglegan sess í sænskri
stjórnarfarslöggjöf, enda tók yfir þrjátíu ár að fullmóta þau. Stutt
greinargerð um þau á fullt erindi til íslenskra lögfræðinga, þar eð sam-
svarandi íslenska löggjöf skortir tilfinnanlega.
I stuttri grein er óhjákvæmilegt að stikla á stóru. Áhersla er lögð
á að hafa framsetningu sem einfaldasta og skýrasta, t. d. með því að
taka dæmi til frekari útskýringar. 1 sama tilgangi hefur og verið gripið
til þess ráðs að minnast alls ekki á nokkur minni háttar ákvæði lag-
anna, en vonandi kemur það ekki að sök. Þeim, sem áhuga hafa á að
kynna sér sænsku stjórnsýslulögin nánar, skal bent á ritið: Förvalt-
ningslagen med kommentarer eftir Trygve Hellners, sem út kom 1975.
1.0. Aðdragandi og tilurð.
1.1. Árið 1971 var gerð gagnger breyting á sænsku stjórnkerfi. Fjöldi
nýrra laga leit dágsins Ijós og bar hæst þrjá lagabálka: 1) Lög nr.
289/1971 um almenna stjórnsýsludómstóla — Lag om allmanna för-
valtningsdomstolar (AFDL). 2) Stjórnsýslulög nr. 290/1971 — För-
valtningslag (FL). 3) Lög nr. 291/1971 um málsmeðferð fyrir stjórn-
sýsludómstólum — Förvaltningsprocesslag (FPL).
Með AFDL og FPL (og reyndar fleiri lögum) hefur bæði skipan
stjónsýsludómstóla og meðferð mála fyrir þeim verið samræmd og
gerð einfaldari. Á hinn bóginn hafa FL aðeins að geyma reglur um
meðferð mála hjá stjórnvöldum, en hrófla ekki við uppbyggingu hins
eiginlega stjórnkerfis.
1.2. Löggjöfin frá 1971 á sér æði langan aðdraganda. Árið 1942 flutti
Nils Herlitz prófessor ásamt fleiri þingmönnum tillögu til þingsálykt-
unar, þar sem skorað var á ríkisstjórnina að láta semja lagafrumvarp
164