Tímarit lögfræðinga - 01.10.1985, Blaðsíða 45

Erla S. Árnadóttir lögfræðingur:
TÖLVUR OG HÖFUNDARÉTTUR
1. VERND TÖLVUHUGBÚNAÐAR.
Erlendis hafa umræður um réttindi höfunda tölvuhugbúnaðar staðið
í meira en 15 ár. Tölvuhugbúnaður virðist í fljótu bragði bæði geta átt
samstöðu með uppfinningum, sem veita má einkaleyfi fyrir, og einnig
geta talist til hugverka. Mörgum, sem um þetta efni hafa fjallað, þótti
í fyrstu eðlilegt að tölvuhugbúnaður nyti einkaleyfisverndar. Niður-
staðan hefur þó í höfuðdráttum orðið sú að svo sé ekki. 1 evrópskum
einkaleyfis-sáttmála, sem gerður var í Múnchen árið 1973, er beinlínis
tekið fram að einkaleyfi verði ekki veitt fyrir framleiðslu tölvuhugbún-
aðar. Nokkur lönd, m.a. Danmörk, hafa sett ákvæði þessa efnis í einka-
leyfislög sín og bandarískir dómstólar hafa komist að sömu niðurstöðu.
Rökin fyrir því að tölvuhugbúnaður falli ekki undir lög um einkaleyfi
eru þau að hann sé ekki uppfinning í skilningi laganna, sé ekki hug-
mynd eða aðferð til efnislegrar breytingar á umhverfinu, heldur ein-
ungis leiðbeining fyrir andlega starfsemi á sama hátt og t.d. reikniað-
ferðir, bókhaldsaðferðir o.s.frv.
Vegna þeirrar óvissu sem ríkt hefur um það, eftir hvaða reglum
beri að vernda hugbúnað, hefur Alþjóðahugverkastofnunin, WIPO, nú
samið uppkast að löggjöf um hugbúnað. Þar er gert ráð fyrir vernd
sem svipar mjög til höfundaréttarverndar. Skoðanir hafa þó verið
skiptar um þörfina á að samþykkja slíkan alþjóðasáttmála vegna þess
hvaða stefnu dómaframkvæmd og lagasetning1 hafa tekið allra síð-
ustu ár.
Dómstólar í Bandaríkjunum, Þýskalandi og víðar hafa slegið því
föstu að tölvuhugbúnaður geti notið höfundaréttarverndar.1) Tölvu-
forrit eru nefnd sérstaklega í bandarísku höfundalögunum2) eftir
1) Sjá t.d. dóm bandarísks áfrýjunardómstóls í málintt Williams Electronics Inc. v. Artic
International Inc., 685 F 2d 870 (3rd Cir. 1982).
2) Section 101 og 117.
115