Ægir - 01.10.1997, Blaðsíða 9

SAMLEIÐ MEÐ ÍSLENSKUM SJÁVARÚTVEGI
r
„Otvíræður ávinningur
af bættri flokkun“
segir Þráinn Sigtryggsson, framkvœmdastjóri
Stálvinnslunnar, sem selt hefuryfir 100 STAVA-
fiskflokkanarvélar erlendis á undanförnum árum
jniokkim er hugtak sem sífellt hefur
Jr orðið itieira áberatidi í fiskiðnaði,
jafnt flokkun á ferskum fiski, sem
unnum afurðum. Flokkun hefur verið
þekkt hér á landi allt frá síldarárun-
um þegar nauðsyn var á búnaði til
að flokka blandaða síld. Til að mceta
þörfitmi á þeim árutn hóf Stálvinnsl-
an hf. framleiðslu á flokkunarvélum
með góðum árangri og síðan þá hefur
fyrirtœkið framleitt vélar setn síðar
fengu framleiðsluheitið STAVA. Þrá-
inn Sigtryggson, framkvœmdastjóri
Stálvinnslunnar, telur að hér á landi
sé nákvœtnni flokkunar ekki enn
ttœgilega metin og bendir í því sam-
bandi á flokkun á loðnu til frysting-
ar.
Áður en til loðnufrystingar kom á
síðustu vertíð var ljóst að japanskir
kaupendur gerðu enn meiri kröfur en
áður um flokkun. Þráinn segir þessar
kröfur til komnar vegna óviðunandi
flokkunar árið 1996. Þá hafi verið
dæmi um að hlutfall hrognaloðnu í
öskjum hafi verið nær 60% í stað 90%.
Til að bæta flokkunina upp hafi fram-
leiðendum verið heimilt að senda um-
frammagn til Japans þannig að kaup-
endur fengju það magn sem þeir borg-
uðu fyrir. Fyrir báða aðila hafi þetta
haft mikinn kostnað í för með sér,
framleiðslukostnað fyrir seljandann og
flutnings- og uppskipunarkostnað fyr-
ir kaupandann á afurðum sem ekki
nýttust til framhaldsvinnslunnar í Jap-
an.
„Ávinningurinn er því ótvíræður af
því að menn vandi sem frekast er kost-
ur til flokkunarinnar. Kaupendurnir
verða ánægðari ef flokkunin er betri
og þar með greiða þeir hærra verð fyrir
afurðirnar," segir Þráinn í samtali við
Ægi.
Eins og áður segir hóf Stálvinnslan
framleiðslu á flokkunarvélum á síldar-
árunum
en þegar
loðnu-
veiðarnar
og loðnu-
frysting
náðu fót-
festu kall-
aði sú
vinnsla á
tæki til
flokkunar
og þá
útfærði
Stál-
vinnslan
STAVA
vélarnar til loðnuflokkunar og segir
Þráinn að nákvæmnin hafi reynst
mikil en hver vél hafi afkastað minna
magni en til að mynda hristivélar sem
samkeppnin var við á markaðnum.
Þráinn segir sína reynslu að framleið-
endur hafi um of einblínt á magnið
sem flokkunarvélar geti afkastað en
ekki gæði flokkunarinnar.
„Mönnum var talin trú um það að
hristivélarnar gætu afkastað mun
meiru en vélamar hjá okkur og það
varð tii þess að ég fór að leita að mörk-
uðum erlendis fyrir flokkunarvélarnar.
Fyrstu vélarnar fóru á markaði í
Bandaríkjunum og Kanada en þegar
þar fór að þrengjast um 1980 fór ég
að leita fyrir mér á írlandi, í Skotlandi
og Danmörku og nokkrar vélar fóru til
Þráinn Sigtryggsson við
STAVA flokkuttarvél.
írlands en í Danmörku var vélunum
tekið með þvílíkum eindæmum að í
hverju húsinu á fætur öðru var hristi-
vélunum hent út fyrir STAVA vélarnar.
Þarna var fyrst og fremst um að ræða
vinnslur fyrir síid, makríl og brisling.
Þar mátu kaupendur vélanna það svo
að nýtingin stórykist með betri flokk-
un á hráefninu."
Þráinn segir erfitt að fá íslenska
framleiðendur til meta gæði framar
magni en hann segist ekki óttast
samanburð við aðrar vélar.
„í loðnu tel ég að STAVA vélarnar
afkasti fimm tonnum á klukkutíma,
miðað við þriggja rása vél. Samsetn-
ingin á hráefninu ræður mikiu um
hvað fæst til frystingar en það er á bil-
inu 1,8 til 2,2 tonn og þetta þóttu
mönnum lítil afköst en þau eru nægi-
lega mikil miðað við frystigetu hjá
mörgum framleiðendum og það er
ekkert sem bannar mönnum að hafa
fleiri en eina og fleiri en tvær vélar
enda kostar þriggja rása STAVA vél ekki
nema um 2,6 milljónir króna og ef
menn eru að fá betri flokkun og meira
út úr þessu verðmæta hráefni þá á að
vera auðvelt að reikna hagkvæmnina.
Ég hef mikiu frekar einbeitt mér að er-
lendum mörkuðum á undanförnum
árum vegna þess að það er útilokað að
ætla að gefa mönnum trúna hér
heima en í kjölfar þess að japanskir
kaupendur voru hér á ferð á síðasta
vetri til að reyna að hafa áhrif á að
flokkunin á loðnunni yrði betri þá fór-
um við að huga að því að opna mönn-
um augu fyrir því að það eru til vélar
sem geta skilað betri flokkun og farið
betur með hráefnið," segir Þráinn.
STAVA véiarnar frá Stálvinnslunni
eru framleiddar fyrir allar fisktegundir,
bæði í fiskvinnslum, sem og í fiskeldis-
stöðvum. Þráinn telur mikla mögu-
leika til aukinnar flokkunar í skipum
úti á sjó og til að mynda munu tvö af
skipum Haraldar Böðvarssonar hf. á
Akranesi hefja flokkun á karfa með
STAVA vélum.
M3M 9