Hugur - 01.01.2002, Blaðsíða 117

Hugur - 01.01.2002, Blaðsíða 117
Vísindastríðin, sannleikurinn og Rorty Hugur ir það sjónarmið að hún sé ekki mælikvarði á beitingu vitsmuna í rann- sókn. Aðrar aðferðir eða nálganir geta verið nákvæmlega jafn skynsam- legar án þess að eiga nokkuð sameiginlegt með vísindalegri aðferð.13 4 Þessar þijár bækur: Rorty and his Critics, The One Culture? og Fas- hionable Nonsense eru ágætar heimildir um eitt dúpstæðasta ágrein- ingsefni samtímans. Þessi rit sýna vel að það er ekki hægt að afgreiða deilur um hugtök sem hvern annan hégóma. Vísindastríðin og ólík sjón- arhorn á mörg svonefnd grundvallarhugtök hugsunarinnar sýna okkur að samtíminn einkennist öðru fremur af leit að skilgreiningu á sjálfum sér. Þar er vísindahyggja í raun fulltrúi hinna íhaldsömu viðhorfa, vilj- ans til að varðveita það viðhorf að til sé starfsemi og aðferð sem er æðri, eða að minnsta kosti óháð, þjóðfélagslegum veruleika: Séu vísindin ekki hafin yfir félagslegan veruleika sé allt glatað. Þannig eru vísindin helg- uð og hafin á stall frekar en að reynt sé að sjá þau í sínu rétta samhengi sem þekkingariðnað. I hinu viðhorfinu felst hinsvegar vilji til að varpa hefðarhugsun fyrir róða, sú trú að vísindahefðin sé hluti af þeim klafa sem hugsun og við- horf eru bundin á. Hefðarhugsun er ekki varpað fyrir róða í þeim skiln- ingi að ein tegund hugsunar sé gefin upp á bátinn en einhver önnur haf- in á stall í hennar stað. Hún felst fremur í nýrri afstöðu gagnvart hefð, vísindum og þekkingu, afstöðu sem Rorty kallar „íróníska“ sem gæti kannski útlagst „glettin“ eða „alvörulaus.“ Það sem Rorty boðar er ekk- ert annað en að við eigum að vara okkur á því að taka hlutina of alvar- lega og átta okkur á hinum Qölmörgu rökum fyrir því að öll þekking sé fallvölt.13 Það sem raunvísindamenn kvarta hinsvegar réttilega yfir er vísindaó- læsi hugvísindanna, skilningsleysi á markmiðum og aðferðum raunvís- indanna. Það er eitthvað fáránlegt við að heimspekingur skuli gera flók- inni og tæknilegri kenningu skil í verki sínu án þess að gera minnstu til- raun til að skilja raunvísindalegt umhverfi kenningarinnar. Vísindastríð geisa auðvitað ekki bara á milli hugvísinda og raunvísinda. Þau er að finna miklu víðar, ekki síst á milli hugvísinda og félagsvísinda og þó að stöðugt sé talað um þverfaglegar nálganir um þessar mundir þá er ekki 12 Richard Rorty, 1999 Philosophy and Social Hope bls. 36, sjá einnig bls. 80-82. 13 Sjá Richard Rorty, 1988 Contingency, Irony and Solidarity Cambridge: Cam- bridge University Press. 115
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Hugur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.