Vesturland - 03.06.1976, Blaðsíða 5

5
Sjómannadaguriirai var fyrst
hátíðlegur 'haldinn í Bol-
ungarvik 29. maí 1939, er var
2. dagur hvítasuinnu.
Vafalaust hefur það fljótt
komið til tals að halda hér
hátíðlegan sjómannadag, eftir
að sá siður var upp tekinn
sunnanlands og víðar, — og
árið 1938 fcomu 12 bolvízkir
sjómenn saman til þess að
ræða um stofnun Sjómanna-
dags. Var þar einróma sam-
þykkt að vinna að því að
halda hátíðlegan sjómanna-
dag á komandi vori.
Þeir sem frumkvæðið áttu
að þessum fundi, voiru Krist-
ján Þ. Kristjánsison og Óskar
Halldórsson, en auk þeirra
mættu á þessum fyrsta sjó-
mannadagsfundi í Bolungar-
vík eftirtalidir sjómenn: Gisli
Hjaltason, Gísli Kristjánsson,,
Sigurður E. Friðrifcsson,
Finnbogi Bernódusson, Bjarni
H. Jónisson, Jón Kr. Guðna-
son, Ólafur Pétursson, Guð-
rnundur Halldórsson, Jón
Tímótheusson og Salómon
Kristjánsson.
Komu þeir tólfmenningarn-
ir isér saman -um að vinna all-
ir d sameiningu að undirbún-
ingi hátíðahaldanna og kusu
Gísla Hjaltason formann
nefndarinnar. Héldu þeir
með sér nofcfcra fundi, og um
vorið, hinn 29. maí, var fyrsti
Sjómannadagurinin í Bol-
ungarvífc hátíðlegur haldinn,
svo sem fyrr segir.
Þessi fyrsti Sjómannadagur
Bolvíkiinga hófst með því, að
sjómenn gengu fylktu liði til
Hólsfcirkju og hlýddu á pre-
difcun hjá sóknarprestinum
síra Páli Sigurðssyni. Var
síðan aftur gengið fylfctu liði
frá kirkju, en um kvöldið
var skemmtun í I.O.G.T.-hús-
inu. Skemmtumna setti Finn-
bogi Bernódusson og Karla-
kór Bcl'ungarvíkur söng undir
stjórn Páis Sigurðssonar, en
síðan var dans stiginn fram
undir morgun.
Sú tilhögun var upp tekin,
strax eftir fyrsta Sjómanna-
daginn, að kjósa nefnd ti'l að
annast hátíðahöldin næsta ár
á eftir. Komu þá saman til
fundar þeir, er fyrir deginum
höfðu staðið, og busu eftir-
menn sína.
Jónas Halldórsson var kos-
inn formaður sjómannadags-
nefndar, er kosin var 1939 til
þess að annast hátíðahöldin
1940, en meðnefndarmenn
hans voru 11, þar af margir
þeir sömu, er sæti áttu í
fyrstu sjómannadagsnefnd-
inni. Að iþessu sinmi var Sjó-
mannadagurinn haldinn 2.
júní, og síðan hefur hann
alltaf verið haldinn fyrsta
sunnudaginn í júní, þegar því
hefur verið við komið, eins
fram kappróður mi'lli for-
manna og háseta. Róið var
á tveim fjögra manna förum,
en þar eð bátarmir voru ekfci
nákvæmlega jafn stórir, var
róið tvisivar, þannig að bæði
liðin réru báSurn bátunum,
cg síöan takið meðaltal af
róðratíma þairra. Reyndist
tími þeirra svo jafn, að hvor-
ugum var dæmdur sigur. Að
kappróðrinum tofcnum var
stakkasund. Var synt itm 45
metra vegalengd við brim-
brjótihn. Þátttakendur vcru 6
að tölm. Þetta fyrsta stakka-
sund vann Bergur Kristjáns-
son, er synti vegalengdina á
Sjómannadagurinn
í Bolungorvík
Geir Guðmundsson
formuður:
Pétur Ólafsson og Guðmundur Ásgeirsson, með heiðursverð-
laun Sjómannadagsins.
og alllsstaðar annarsstaðar á
landinu.
Skemmtiatriði dagsins voru
nú fleiri og fjölbreyttari en
árið áður, en útiskemmtun
var þó engin, fremur en þá.
Kvöldskemmtun var sem
fyrr í I.O.G.T.-húsiruu. Vor-u
þar filutt 3 erindi, af þeim
Steini Emiilssyni, kennara,
Sveini Halildórssyni, skóla-
stjóra og Ágúst Vigfússyni,
keinnara. Gísli Kristjánsson,
nú Sundhallarforstjóri á ísa-
firðii, söng einsöng og toks
var dansað fram eftir nóttu.
Á þriðja Sjómannadeginum
1941, var í fyrsta sinn úti-
skemmtun um daginn, auk
fjölbreyttrar innis'kemmtunar
og dansleifcs um kvölidið. Dag-
urinn hófst að venju á því,
að sjómenn gengu í fylkingu
til kirkju og hlýddu á rnessu
hjá síra Páli. Kl. 1 e.h. var
52,5 sek., en næstur honum
varð Guðmundur Rósmunds-
son á 1 mín. 1 sek. Hlaut
Bergur silfurnælu að verð-
launum, en Guðmundur áletr-
aðan pening.
Næst var svo reipitog milli
skemmtun í I.O.G.T.-húsinu
og var þar margt til skemmt-
unar, erindi, upplestur, ein-
söngur o.fl., og að sjálfsögðu
dansleikur að lokum, er stóð
til kl. 5 næsta morgunn.
Þennan þriðja Sjómanna-
dag í Bolungarvík sóttu bæði
Á leið til sjómannamessu.
Ásgeir Guðmundsson með beitingarverðlaiun ajíti.
svo skemmtun sett við brim-
brjótinn af Finnboga Guð- formanna og háseta, og unnu
mundssyni. Að þvi búnu fór hinir síðarnefndu. Að lokum
fór svo fram kappbeitimg og
voru keppendur 13. Hlut-
skarpastur varð Halldór G.
Halldórsson og var tími hans
8 mín. 35 sek. — Að kapp-
beitimgunni tokinni fór fram
afhending verðlauna. — Einar
Guðfiinnsson, útgerðarmaður
cg Bjarni Eiríksison, kaup-
maður, höfðu gefið Sjómanna-
deginum 2 veglega verðlauna-
gripi, er nú var keppt um í
fyrsta skipti. Var það kapp-
róðrarvitinn, silfurviti, mjög
haglega gerður, er vera skal
kappróðrarverðlaun sjómanna
og vinnst hann ekki til eign-
ar, — og siitfurlóðarbali,
verðlaun í beitingarkeppni, er
vinnst ti'l eignar, ef sami
maiður vinnur hann þrisivar í
röð eða alils fimm sinmum.
í þetta 'steipti var róið á
skekktum eins og áður og var
svo gert allt til ársins 1948,
en það ár var fyrst róið tveim
nýjum kappróðrarbátum,
,,Ægi” og „Rán”, er Eimar
Guðfinnssion gaf Sjómanna-
degiinum á fimmtugs afmæli
sínu.
Um kvöldið var svo
Álftfirðingar og Hnífsd.ingar
komu bátar með fólk frá báð-
um stöðunum og var hér fjöl-
menni mikið þann dag.
Hér hefur verið sagt all
ítarlega frá þriðja Sjómanna-
degi Bolvíkinga, árið 1941, en
segja má að síðan hafi hátíða-
höld dagsins verið með svip-
uðu sniði. Hátíðahöldin hefj-
ast hér að öllm jöfnu kl. 10
árd. með hópgöngu til kirfcju.
Þegar messu er lokið er hald-
ið í kirkjugarð og lagður
blómsveigur á minnisvarða
þeirra, er fórust með m.b.
Baldri (sjá síðar). Þar er
minnst allra sjómanna er lát-
ist hafa. Um kl. 1 e.h. hefst
svo kappróður, kappbeiting,
reiptog, 'hlaup og margt
fleira. Þá hafa bátarnir
nokkrum sinnum farið með
börn og aðra gesti í skemmti-
siglimgu. Það var siður á
fyrstu árum Sjómannadagsins
að all'ir bátamir fáru snemma
morguns í hópsiglingu og
máttu þá þeir koma með er
vildu. Hér í Bolungarvik
hefiur alitaf verið kvöld-
skemmtun og dans.
Eins og fyrr segir varð
Halldór G. Halildórssion hlut-
skarpastur í kappbeitingunni,
þegar hún var háð árið 1941,
og hélt hann meti sínu, 8
mín. 35 sek., allt til ársins
1956, en þá varð Sigurjón
Sveinbjörnsison sigurvegari í
beitingakeppninni og var tími
hans 8 mín 34,7 sek. Næsta
ár var hann einnig sigurveg-
ari á 8 mín, 17,4 sek. og er
það bezti tími, sem hér hefur
náðst í kappbeitingu.
Árið 1954 var silfurlóðar-
balinn, sem keppt hafði verið
um í beiti-ngu frá 1941, af-
hentur Ásgeiri Guðmimdsisyni
til eignar, en hann hafði þá
unnið balann 5 sinnum, en
þó ekfci í röð. Sama ár gáfu
þeir Einar Guðfinnsson og
Bjarni Eríksson aftur nýjan
verðlaunagrip fyrir kappbeit-
ingu, silfurbikar, sem ennþá
er keppt um. Auk þeirra
verðlaunagripa, sem áður er
getið, gaf Morgunblaðið
verðlaunabikar fyrir kvenna-
sveitir í kappróðri og íshús-
félag Bolungarvíkur h/f hef-
ur gefið bikar, sem keppt er
um af svei.tum úr l&ndi (öðr-
um en sjómönnum). Eru
þetta hinir fegurstu gripir,
hvortveggja farandbikarar.
Þá er og öll áhöfn þess báts
er vinnur kappróður sjó-
manna, sæmd silfurpeningum
hverju sinni. í beitingakeppn-
inni eru einnig veitt 2. og3.
verðlaun, áletraðir silfurpen-
ingar.
Fyrstu árin, eða frá 1939
til 1944 kaus fráfarandi sjó-
mannadagsnefnd eftirmenn
sína, eins og áður hefiur verið
sagt, er annast sfcyldu undir-
búning hátíðahaldanna á
næsta ári. En 2. apríl 1945
héldu sjómenn rneð sér fund
í bamaskólanum, til þess að
ræða stofnun félags, er hafa
skyldi það markmið að ann-
ast hátíðahöld sjómanna ár
hvert, og var á þeim fundi
samþykkt svohljóðandi til-
laga:
FramhaSld á 12. siíðu.