Bjarmi - 01.06.2003, Blaðsíða 16
Sr. Ólafur Jóhannsson, sdknarprestur í Grensáskirkju í Reykjavík
2. boðorðið:
„Þú skalt ekki leggja
nafn Drottins Guðs
þíns við hégóma.“
Þannig hljóöar annað boðoröiö
en hvað merkir það? Hvað er að
leggja eitthvaö við hégóma?
Augljóslega felur það í sér að
tengja það einhverju ómerkilegu.
Að leggja nafn Guðs viö hégóma
er að nota það án þess aö vera aö
tala um Guð eða viö Guð, hafa
þaö eins og lepp eða dulu sem
notað er án þeirrar viröingar sem
hæfir.
Algeng dæmi um þetta eru
innihaldslausar og hvimleiðar
upphrópanir á borö við „Guð minn
góður" eöa „Jesús" (á ensku borið
fram „Disös'j. Með þeirri notkun á
nafni Guðs er gert lítið úr því; það
verður ómerkileg uppfylling til aö
tjá viöbrögð, algjörlega óháð trú-
arvitund okkar. í stað slikra upp-
hrópana er hægt aö finna urmul
íslenskra orða sem hæfa betur að-
stæöum og samhengi - og fela
ekki í sér að nota nafn Guðs án
þess að meina neitt með því.
Trúaðir Gyðingar hafa stundum
verið svo mikið á varðbergi gagn-
vart hættunni aö leggja nafn
Guös viö hégóma að þeir hafa
frekar kosið aö nefna það alls ekki
og setja annað orð í staðinn þar
sem nafn Guðs kemur fyrir í
heilögum ritningum þeirra.
Við sem erum kristin trúum því
að okkur sé óhætt aö ákalla Guð
og nefna hann þegar viö tölum
viö hann í bæn og eins þegar við
segjum öðrum frá dýrö hans og
dásemdarverkum. Hins vegar
skyldum við fara afar varlega í að
kalla Guð til vitnis eða sverja viö
nafn hans. Lif þarf að liggja viö til
þess að það sé réttlætanlegt.
Vissulega er það líka brot á
þessu boðorði aö bölva og ragna.
Með því áköllum við óvininn, Sat-
an; gefum honum þann sess sem
Guði einum ber. Þá leggjum við
nafn Guðs við hégóma á þann
hátt að við gerum óvininn jafnan
honum sem einum ber ákall og
tilbeiðsla. Þar fyrir utan eru blóts-
yröi merki um málfátækt og geta
verið afar þreytandi fyrir þann
sem á hlýðir.
Boðorðin standa í 20. kafla II.
Mósebókar. Flest standa þau eins
og við höfum lært þau, án frekari
útskýringa eða viöbóta. Annað
boðorðið er undantekning frá
þessari meginreglu. I heild er
II.Mós. 20:7 á þessa leið: „Þú
skalt ekki leggja nafn Drottins
Guös þíns við hégóma, því að
Drottinn mun ekki láta þeim
>
>
16