Íslendingur - 10.12.1915, Blaðsíða 1

ISLENDINGUR.

♦ ♦•• • ♦•♦♦ ♦♦• ♦-• •-•-•-••••••♦••-••
I. árg.
Ritstjórar: Ingimar Eydal og Sig. Einarsson. — Akureyri, föstudaginn 10. des. 1915.
• • • • • •• • • • • • ••-•-•-• •-1
••••••••
• • • ••
!•• • • •••
I » • • ••••-••
Bókasafnið opið þriðjudaga, fimtudaga
laugardaga 5—8, sunnudaga 4—8.
Bæjarfógetaskrifstofan opin virka daga
10—2 og 4—7.
' Bæjargjaldkeraskrifstofan opin virka daga
6—7, nema laugardaga 6—8. .
íslandsbankinn opinn virka daga 11 — 2.
Landsbankinn — — — 11—2.
Landssíminn opinn daglangt (8—9) virka
daga, helga daga 10—12 og 4—7.
Pósthúsið opið virka daga 9—2 og 4—7
sunnudaga 10—11.
Pingid og kjósendurnir.
^ Oft heyrist kvartað yfir störfum
Alþingis, þinginu yfirleitt legið á
hálsi fyrir ýmsar gerðir sínar, og
ef ekki vill betur til, er því brugð-
ið um ódugnað og því úthúðað
fyrir það, sem það hefir ógert lát-
ið, en sem talið er nauðsynlegt, að
það hefði komið í verk.
Flestir munu kannast við ummæli
lík þessu að afstöðnu þingi: Hvað
hefir nú þingið gert í sumar? Ekk-
ert, alls ekkett, sem verulegt gagn
er að.
Þinginu er með öðrum orðum
ýmist brugðið um aðgerðaleysi eða
þá rangar gerðir, það er: vanrœkslu-
syndir og verknaðarsyndir.
Hjer skai ekki um það rætt, að
hve miklu leyti þessir dómar eru á
rökum bygðir. Ganga má að því
vísu, að þeir sjeu að einhverju leyti
sleggjudómar, og þó munu flestir
vera þeirrar skoðunar, að nokkurn
sannleik hafi þeir að geyma og
hann alt of mikinn.
Álasið um störf þingsins kemur
eðlilega af vörum kjósenda til AI-
þingis. Eigi nokkrir að dæma gerð-
ir þingsins, þá eru það að sjálf-
sögðu kjósendur, því þingmenneru
fulltrúar þeirra í löggjafarstarfinu.
En þvf mega kjósendur ekki
gleyma, að þegar þeir eru að lasta
gerðir þingsins, þá eru þeir að
nokkru leyti að álasa sínum eigin
gerðum, því þingmennina hafa þeir
sjálfir kosið og sent á þing, og að
líkindum hafa þeir verið valdir til
þingfarar, sem að kjósenda eigiu
dómi hafa verið best til þess falln-
ir fyrir allra hluta sakir að styðja
að velferð þjóðarinnar með nyt-
sömum lagatilbúnaði.
Komist kjósendur að raun um,
að þingmenn hafi brugðist trausti
þeirra, þá eiga þeir að skifta um
við næstu kosningar, og hefir þetta
iðulega borið við, en þó er einsog
þetta hafi borið fremur lítinn ár-
angur, því ekki linnir ásökunum í
garð þingsins að heldur, en,.sýnast
fremur fara vaxandi.
Mörg orð hafa um það heyrst
fyr og síöar, að embættismenn væru
hinir óþörfustu á þingi, því þeir
hugsuðu ekki um annað en að skara
eld að sinni eigm köku, og kærðu
sig kollótta um kjör alþýðunnar og
hefðu heldur ekki nægilega þekk-
ingu á þeim. En einkennilegast er,
að þegar til kosninga hefir komið,
hafa bændur, þrátt fyrir allar ræð-
urnar um embættismennina, kosið
þá hóþum saman á þing og jafn-
vel hafnað sinnar eigin stjettar
mönnum, þótt þeir hafi verið í boði.
Enginn vafi er á því, að bændur
ættu að vera í meiri hluta á þingi,
það er að segja, ef þeir eru því
vaxnir að vera þingmenn; þess-
vegna er mjög mikils um vert, að
landið eigi mentaða og víðsýna
bændastjett, en á það mun mikið
skorta enn.
Vel mentaðir og víðsý.iir bændur i
meiri hluta á þingi, það á að vera
framtíðármarkið.
En því marki verður ekki náð,
fyr en bændur alment þekkja og
skilja sinn vitjunartíma og kunna
að beita valdinu til blessunar fyrir
Iand og lýð.
Til
Matthíasarjochumssonar
11. nóv. 1915.
Kalt þó sje i kjöltu
kvánar i veldi Ránar,
ól hún samt og elur
andans menn i landi.
Einn ert þú sem ornar
oss, með þinum blossum.
Hér brœðir, sem hytinn,
hjarn áttrœða barnið.
Bóndinn, heima bundinn,
bindur þér i skyndi
knippi blöma-knappa,
konungur bjartra vona.
Lengi enn með ungum
áttu, dags og nátta,
lij og drottinn lofa.
Lif heill, blessun drifinnl
D. J.
Vísa,
send þjóðskáldinu á 80. afmælisdegi
[hans.
Miðinn káta kveðju ber
„kónginum mipum glöðum.
Árs og friðar árnar þjer
Ólöf þln á Hlöðuml
‘Vn-15.
Straumhvörfin í
»Norðurlandi«.
í 41. tbl. »Norðurlands« þ. á. steudur
grein með yfirskriftinni »Straumhvörf«.
Fallegt nafn á ljótum unga!
Ritstjórinn (því ritstjóragrein á þetta
vfst að vera) kemst að þeirri niður-
stöðu, að bannlögin okkar margnefndu
séu að hafa endaskifti á þjóðinni, séu
að gerbreyta hugsunarhætti hennar og
öllu framferði.
Satt er það, að þótt bannlögin séu
ekki búin að starfa hér lengi, hafa
þau breytt útliti þjóðarinnar töluvert;
máð margan ljótan bletl af iána henn-
ari l>að mun reynslan sýna, að
þegar þau eru búin að standa um
nokkurra ára skeið, lítur margt öðru-
vfsi út hjá okkur en við áttum að
venjast fyrir svo sem 10 árum síðan
—þó ekki sé lengra farið aftur í tím-
ann.
En það var víst ekki þessi hlið máls-
ins, sem áminst grein átti að sýna,
því hún er samsuða af stóryrðum og
illgirnis-sleggjudómum umallaþá menn,
er á þingi hafa setið síðari ár; sting-
ur það illa f stúf við alla þá sætmælgi
og fagurgala, sem Norðurland hefir
helt út yfir suma þingmenu vora, síð-
an það komst í hendur núverandi rit-
stjóra þess.
En má eg nú spyrja herra ritstjór-
ann, hvort ekki myndi hyggilegra tyr-
ir hann, að tala ekki í nafni þjóðar-
innar, þegar hann er að kasta saur að
bannlögunum. Þjóðin hefir kosið þessa
»æstu« bannlagafylgjendur á þing, en
látið hina sitja heima, eins og ritstj.
Norðurlands hefir sjálísagt í fersku
minni írá sfðustu kosningum. Og þess-
ir fulltrúar þjóðarinnar hata ekki svik-
ið hana í trygðum né loforðum, þrátt
íyrir ósvífnustu tilraunir bannóvina til
að fá Iögunum hnekt á einhvern hátt.
Sé þeim þökk fyrir og ævarandi heiður.
Að mfnu áliti er alþýðan, hinn ó-
spilti kjarni þjóðarinnar, bannlögunum
fylgjandi, að minsta kosti hafa engar
óánægjuraddir heyrst úr þeirri átt yf-
ir framgangi þeirra og sigursæld á
þinginu. Sem betur fer, finnur fjöld-
inn hið sanna frelsi í öðru, en að
svala lægstu fýsnum sfnum. Dýrseðlið
blindar ekki hugi n e m a , einstaka
manna.
Og meðan alþýðan þegir, eins og
hún er þó vfða sárt leikin af völdum
bannfjenda og hlutleysi og deyfð lög-
reglunnar í Iandinu, er það hrein og
bein ösvífni að úthúða bannlögunum í
nafnijhennar. Slíkt alhæfi er ekki sæm-
andi öðrum en þjóðarfjöndum og hugs-
unarlitlum »hrossabrestsmönnum«. Vill
Norðurlandsritstjórinn láta telja sig í
þeirra hópf
Þeir, sem vilja vínbannslögin af-
numin, eiga að rita, eða ræða um þau
j* 36 * tbí *
••••••••
af viti, færa rök fyrir máli sínu — ef
þeir geta — en ausa ekki yfir þau ill-
yrðum og óþverta. En máske verður
Norðurlandsritstjóranum og hans fylgi-
fiskum sú leiðin seinfærari.
Þó eg sé ekki spámaður, get eg
sagt Norðurlandi það fyrirfram, að
þegar þjóðin gengur að kosningum
næst, verður straumhvarfaóþverrinn
þess horfinn í »gleymskunnar sjó«.
Þær kosningar eiga að vera og verða
háðar um málefni, setn enn er álitið
barn í vöggu.
Að endingu skal eg benda Norður-
landsritstjóranum á það, að hann gerði
þjóðinni þarft verk, ef hann vildi benda
henni á þá menn, sem mest brjóta ^
bannlögín, og rekja orsakir framkomu
þeirra til rótar. Geri hann það, ef
hann cr maður til.
Halldór briðjónsson
frá Sandi.
»Hljómsveit Akureyrar«
nefnist félag hér í bæ, sem síðast
liðinn vetur stundaði samspil nokk-
urra hljóðfæra. Ljet þessi hljómsveit
(Orkester) þá heyra til sfn nokkrum
sinnum og gast mönnum framar von-
um vel að, þegar þess var gætt, hve
stuttan tíma mennirnir höfðu iagt stund
á jafn vandasama ment, og þat við
bættist, að þeir gátu aðeins stundað
þessa list í frítímum sfnum, eftir langa
og stranga erfiðisvinnu. Svo mun vera
varið lífsstöðum sumra þeirra er í
hljómsveitinni .eru.
Síðastliðinn sunnudag ljet hijóm-
sveitin heyra til sín f Good-Templ-
arahúsinu, fyrsta skifti á þessum vetri.
Ljek hún 11 lög eftir ýmsa tónsmiði.
Verður ekki annað sagt, en að
samspilið hafi yfirleitt farið mjög lag-
lega. Stjórn flokksins var í höndum
hr. Hjalta Sigtryggssonar. Ljet hon-
um mjög vel að stjórna flokknum og
sýndi hann þar glögga söngstjóra-
hæfileika — bæði lipurð og alvöfu
°g 'jet gegna stjórn sinni fljótt og
vel.
Menn skemtu sér hið bezta, ef
marka má lófaklapp og »da capo«-
hróp áheyrendanna, þvf svo má segja
að hljómsveitin yrði að endurtaka
hvert lag, er á skemtiskránni var.
Vonandi Iáta þessir áhugasömu
menn ekki hjer við sitja, heldur verða
þeir að halda áfram hærra, hærra —
ná frekari fullkomnun f þessari list
og láta oss njóta góðs af smátt og
smátt.
Wonhonni {yrir eínhleypan fæst
nui ut!i yi til leigu frá j61um
og fram á vor.
Ritstj. vtsar á.
: »íslendingur« kemur út einu sinni í
í Viku. Verð frá byrjun til áramóta 2.25
; kr., er borgist fyrir 1. júlí. — Upp-
S sögn (skriileg) bundin við áramót, er
í ógild nema komin sje til annars hvors
- ritstjórans fyrir 1. okt., og sje kaup-
í andi skuldlaus við blaðið.
ÍAfgreiðslumaður blaðsins er hr. Hall-
grímur Valdemarsson, Hafnarstræti 39.
Nærsveitamenn eru beðnir að vitja
: blaðsins í Kaupfjelagsverslun Eyfirð-
2/i2 1915.