Faxi - 01.05.1947, Blaðsíða 1

5. tbl. 7. ár. Útgefandi: Málfundafélagið Faxi, Keflavík Maí 1947
Frú Marta Valgerðnr Jónsdóttir:
Fyrstu ár Keflavíkur
Blaðið hefur tryggt sér nokkrar greinar um ýmsan gamlan fróðleik af Suður-
nesjum, og birtist fyrsta greinin í þessu blaði. Er það frú Marta V. Jónsdóttir
sem þessar greinar ritar. — Frú Marta Valgerður Jónsdóttir er fædd 10. jan.
1889, að Landakoti á Vatnsleysuströnd. Voru foreldrar hennar Guðrún Hannes-
dóttir og Jón Jónsson, bæði Rangæingar að ætt, annáluð gáfu og merkishjón.
Frú Marta fluttist til Keflavíkru árið 1898 og dvaldist hér með foreldrum
sinum þar til hún giftist Birni Þorgrímssyni verzlunarmanni. Þau bjuggu í
Keflavík til ársins 1920. — Frú Marta er af kunnugum talin fjölgáfuð kona,
og vel menntuð. Hún á mikið og vandað bókasafn, og er víðlesin. Á seinni
árum hefur hún lagt mikla stund á íslezkan fróðleik fornan, einkum ættfræði. —
Þess má geta að frá Marta stofnaði hér fyrsta kirkjukórinn, og var organisti
við kirkjuna frá því að kirkjan var byggð og þangað til skömmu áður en
þau hjón fluttust til Reykjavíkur.
V. G.
í æsku minni heyrði ég gamalt fólk, er
alið hafði aldur sinn í Keflavík og mundi
langt, rifja upp eitt og annað um hvggð
og bæ, er það hafði numið í sinni æsku.
Mér er einna minnisstæðast, er ég heyrði,
að Keflavík hefði, endur fyrir löngu,
verið einn einasti bóndabær og ekkert
annað hyggt ból alla leið inn í Ytri-Njarð-
víkur.
Þetta átti að hafa verið um það leyti,
er Tyrkir rændu í Grindavík og í tíð séra
Hallgríms skálds Péturssonar, en gamla
fólkið gleymdi aldrei að minnast þess, að
hann hafði eitt sinn dvalið á þessum slóð-
um.
Bærinn Keflavik átti að hafa staðið sunn-
an á hrygg þeim eða höfða, er reis upp
og suður af Grófinni, en næst var Berg-
inu.
Var höfðinn hæstur að austanverðu næst
sjónum og snarbrattur upp frá sjó, en
hallað svo niður aftur að sunnanverðu og
myndaði þar aðra gróf. Þar var Kefla-
víkur vör, átti þar að hafa verið uppsátur
frá ómunatíð. Sú vör er ennþá notuð.
Þar fyrir sunnan og ofan tók við vítt
og mikið land alla leið' upp til heiða og
suður að Nástrandargröf, sem svo var
nefnd, er ég heyrði þessar sögur. En þar
er nú Tjarnargata. Atti það land að hafa
verið grasi vafið, en breyst smátt og smátt
í uppblástursland.
Um miðbik höfðans, sem fyrr er nefnd-
ur, var hóll. Þar sunnan undir hólnum átti
bærinn að hafa staðið, en túninu hallaði
til suðurs, vesturs og norðurs.
Þegar fyrsta íbúðarhúsið í Keflavík var
— Gamla Duushúsið, sem enn
stendur —, var það reist nokkru neðar en
bærinn, en við sama hólinn. Stóð þá bær-
inn ennþá og var notaður til íbúðar.
Til sannindamerkis um bæjarstæðið
sunnan við hólinn, var greint frá því, að
þar hefðu fundist greinilegar minjar um
byggt ból, er túnið var sléttað í tíð eldra
Duus.
Sögur voru einnig sagðar um landspjöll
af völdum sjávar. Bakkarnir meðfram
höfninni áttu að hafa verið hærri og
skagað lengra fram til sjávar og undir-
lendi nokkurt fyrir neðan bakkana, en
sjórinn brotið það land allt og bakkarnir
hrunið að framan smátt og smátt.
Skcmmtisamkoina í Hjallatúnum fyrir ofan Ytri-Njarðvík sumarið 1908.