Vísbending - 20.07.2007, Blaðsíða 1

Á tuttugustu öldinni var Ísland alþjóðlegt viðskiptaland ef miðað var við vöru inn-
og útflutning. Slík opingáttarhugmynda-
fræði segir þó einungis hluta af sögunni þar
sem inn- og útstreymi fjárfestinga var lítið
sem ekkert. Á þeim vettvangi var Ísland ey-
land. Ný öld táknaði hins vegar nýja tíma
þar sem inn- og útstreymi fjárfestinga tók
stökkbreytingum.
Útflæði
Á síðasta áratug fjárfestu Íslendingar næstum
ekkert erlendis. Beinar erlendar fjárfestingar
voru innan við 10 milljónir Bandaríkjadala
á ári fram til ársins 1993 og 30 milljónir
Bandaríkjadala á ári til og með árinu 1995.
En beinar erlendar fjárfestingar uxu jafnt og
þétt allan tíunda áratuginn en voru þó litlar
sem engar í samanburði við nágrannalöndin.
Bein erlend fjárfesting Íslendinga á árunum
1992–2001 var að meðaltali 112 milljónir
Bandaríkjadala á sama tíma og Írar fjárfestu
fyrir 2.214 milljónir á ári að meðaltali og
Norðmenn fyrir 3.225 milljarða, Finnar og
Danir fyrir yfir 7.300 milljónir og Svíar yfir
13.000 milljónir Bandaríkjadala.
Stökkbreyting varð hins vegar árið
2004 þegar bein erlend fjárfesting Íslend
20. júlí 2007
27. tölublað
25. árgangur
ISSN 1021-8483
1 2 4Ísland er ekkert eyland lengur hvað alþjóðleg
viðskipti og fjárfestingar
varðar.
Fyrirtæki eru í auknum
mæli farin að hafa áhuga
á netverkum til þess að
markaðssetja framboð sitt.
Þrjár bylgjur hafa ein-
kennt ráðgjafarbransann.
Allar snérust þær um
vinnuklókindi.
Einar Oddur var aðal-
maðurinn í þjóðarsáttinni.
Hann skapaði traust á milli
aðila vinnumarkaðarins.
3
Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
Eyland ei lengur
inga fór í 2.553 milljónir Bandaríkjadala
sem er tvöfalt meira en þeir fjárfestu alls
á árunum 1992 til 2001. Upphæðin
var enn hærri árið 2005 eða 6.693 millj
ónir Bandaríkjadala. Meðaltal áranna
2004 og 2005 sýnir að það voru ein
ungis Svíar og Írar sem fjárfestu meira
en Íslendingar. Á mynd 1 má sjá hvernig
fjárfesting fyrrnefndra þjóða þróaðist á árun
um 1992–2005. Beinar erlendar fjárfest-
ingar Íslendinga hafa aukist mikið síðustu
árin og eru þær farnar að nálgast meðaltal
Finna og Dana á tíunda áratuginum.
Innflæði
Lengi vel var innflæði beinna erlenda fjár-
festinga áhyggjuefni hagfræðinga. Inn-
flæðið til Íslands var að meðaltali 78 millj-
ónir Bandaríkjadala á árunum 1992–2001.
Á sama tíma var innflæði beinna erlendra
fjárfestinga til Noregs og Finnlands um
3.500 milljónir. Innflæðið til Írlands var
7.265 milljónir að meðaltali, Danmerkur
8.054 milljónir og til Svíþjóðar um 15.700
milljónir Bandaríkjadala að meðaltali. Rétt
eins og útflæði beinna erlendra fjárfest-
inga tók innflæðið að aukast verulega upp
frá árinu 2003 og árið 2005 var innflæði
beinna erlendra fjárfestinga til Íslands
2.329 milljónir Bandaríkjadala (mynd 2).
Þetta er stökkbreyting frá meðaltali áranna
1992–2001 eða nærri þreföldun á saman-
lögðu innflæði þessara tíu ára.
Stórstreymi
Samanburðurinn hér að ofan er fenginn
úr talnasafni OECD sem nær til ársins
2005 en Seðlabankinn hefur birt tölur fyrir
árið 2006. Þar kemur í ljós að bein erlend
fjárfesting Íslendinga var 296,6 millj-
arðar íslenskra króna árið 2005 en 538,4
milljarðar árið 2006, eða 82% aukning á
milli ára. Innflæði erlendra fjárfestinga var
194,1 milljarðar króna árið 2005 en 271,8
milljarðar á síðasta ári eða 40% meiri en
árið á undan. Þar af leiðandi var bein er-
lend fjárfesting Íslendinga árið 2006 hátt
í meðaltal Svía á árunum 1992–2001 og
bein erlend fjárfesting á Íslandi svipuð og
að meðaltali í Finnlandi og Noregi á árun
um 1992–2001. Innflæði beinna erlendra
fjárfestinga var þar af leiðandi 24% af VLF
og útflæðið 47% af VLF sem er miklu
hærra hlutfall en samanburðarþjóðirnar
hafa haft frá 1992. Með öðrum orðum,
Ísland er ekkert eyland lengur.
Í milljónum Bandaríkjadala. Heim ildir: OECD og Seðlabanki Íslands.
Mynd 1. Útflæði beinna erlendra fjárfestinga
1992-2005 (2006 fyrir Ísland)
V í s b e n d i n g • 2 7 t b l 2 0 0 7 1
V
-20000
-10000
0
10000
20000
30000
40000
50000
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
Danmörk Finnland Ísland
Írland Noregur Svíþjóð
-30000
-20000
-10000
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
Danmörk Finnland Ísland
Írland Noregur Svíþjóð
Mynd 2. Innflæði beinna erlendra fjárfestinga
1992-2005 (2006 fyrir Ísland)