Vísbending

◄ Árgangur ►

◄ Tölublað ►

◄ Grein ►

Leiðbeiningar (PDF)

Vísbending - 14.09.2007, Blaðsíða 1

Íslendingar hafa alist upp við lýðræði og telja örugglega flestir að það sé miklu heppilegra stjórnunarform en einræði. Sagt er að vald spilli og alræði gerspilli. Ein ræðisherrar eins og Lenín, Stalín, Hitler og Maó unnu slík illvirki að flestum býður við. Samt hrífa þessir sömu menn fjöldann oft með sér. Glæstir sigrar verða til þess að litið er fram hjá öllum göllunum. Gallar lýðræðisins eru þó augljósir. Það er þungt í vöfum og þegar skjótra vinnu bragða er þörf er það oft of seint að bregð ast við breyttum aðstæðum. Sérhagsmunir verða til þess að ekki er hægt að taka ákvarð anir sem eru heildinni til heilla. Hér á landi er þó fulltrúalýðræði algengast en beinar atkvæðagreiðslur almennings um einstök mál fátíðar. Kosningarnar í Hafnarfirði um álverið nú í vor endurspegla þann vanda sem felst í beinu lýðræði. Jafnvel bæjarstjór inn sagði skömmu fyrir kosningar að hann hefði ekki nægilega miklar upplýsingar til þess að mynda sér skoðun á málinu. Hvern ig ætli staða hinna sé sem aðeins gátu aflað sér upplýsinga um það í frístundum? Þrátt fyrir gallana vilja fæstir skipta á ein ræði og lýðræði við stjórn ríkja. Hætturnar við einræðið eru einfaldlega allt of miklar. Fyrirtækjum er hins vegar sjaldan stjórn að með lýðræðislegum hætti. Hvers vegna gilda önnur sjónarmið í fyrirtækjum en í þjóðfélaginu í heild? Hvernig er forstjórinn? Sumir forstjórar verða eins konar „menn fólksins“ án þess að lýðræði komi þar nokk uð við sögu. Almenningur hefur gaman af því þegar fyrirtæki virðast ætla að berjast fyrir kjörum hans. Ný fyrirtæki eins og Atl antsolía njóta mikillar hylli. Margir lögðu á sig langferð til þess að kaupa olíu frá dælu félagsins í Kópavogi jafnvel þó að í ferðinni eyddist meira bensín en sem nam sparnað inum. Það skipti heldur ekki öllu að hægt væri að fá ódýrara bensín annars staðar. Atl 14. september 2007 35. tölublað 25. árgangur ISSN 10218483 1 2 4Einræði hefur reynst illa við stjórnun landa. Er það betra í fyrirtækjum? Björn Bjarnason telur að Evrópusambandsaðild sé ekki nauðsynleg forsenda evru. Æviminningar Alans Greenspans hagfræðings eru orðnar metsölubók áður en þær koma út. Miklu skiptir að besta liðið fari inn á völlinn þegar stórir fjárfestar koma að. 3 framhald á bls. 4 Vikurit um viðskipti og efnahagsmál Er einræði heppilegur stjórnunarstíll? V í s b e n d i n g • 3 5 . t b l . 2 0 0 7 antsolía var einfaldlega félag fólksins. Bón us og Jóhannes Jónsson hafa haft svipaða ímynd. Hann hefur verið maður fólksins í landinu þó að ekki fari miklar sögur af því að hann hafi stjórnað fyrirtæki sínu með sérstaklega lýðræðislegum hætti. Viðskipta vinir láta sig það einfaldlega litlu skipta. Það skiptir miklu máli fyrir velgengni fyrirtækja að stefna þeirra sé skýr. Fáir eru betur til þess fallnir að móta stefnu fyrirtækja en forstjóri. Sagt hefur verið að menn eigi aldrei að vænta mikils af nefnd um. Mestu andans verk sögunnar eru unnin af einstaklingum. Oft spyrja menn sem svo: Hefðu nefndir getað málað verk Rembrandts eða skrifað tónlist Mozarts? Svarið sem blasir við er nei, en þó er það ekki að öllu leyti rétt. Rembrandt hafði vinnustofu þar sem fjölmargir lærisveinar hans unnu. Enginn veit með vissu hvaða pensilstrokur meistarinn sjálfur á í mál verkum sínum. Mozart entist ekki aldur til að ljúka við hina frægu sálumessu sína og Franz Xaver Süssmayr, lærisveinn hans, lauk verkinu. Meginatriðið er að meistar inn átti hugmyndina og mótaði stefnuna. Eftir það gátu margir lagt hönd á plóginn til þess að ljúka verkinu svo að sómi væri að. Auðvitað er vinnan ekki nákvæmlega eins og menn gerðu það sjálfir en stefnan er þó í meginatriðum ljós og margir hæfir einstaklingar geta lokið verkinu. Hvernig er stefnan mótuð? Oft ráða fyrirtæki til sín hæfa stjórnendur og sleppa þeim svo lausum. Þetta gefur mjög oft góða raun. Stefna stjórnandans verður stefna fyrirtækisins. Stjórnendur fara stundum á milli fyrirtækja í gjörólík um greinum en standa sig með sama glæsi brag á báðum stöðum. Skýringin er sú að hæfileikinn til þess að stjórna skiptir meira máli en það að þekkja rekstur einhvers fyr irtækis í smáatriðum. Reynslan bendir til þess að hæfileikaríkir menn geti auðveld lega sett sig inn í nýjar aðstæður. Maður sem segir „ég er nú svo nýlega tekinn við að ég vil ekkert segja um málið“ meira en mánuði eftir að hann er ráðinn er líklega óhæfur stjórnandi. Sumir forstjórar segja eitthvað svipað þessu í eitt til tvö ár. Að þeim þarf ekki að víkja frekari orðum. Hæfir foringjar taka einfaldlega forystuna strax. Auðvitað þurfa menn að læra sitthvað nýtt þegar þeir byrja á nýjum stað en sá sem ekki tekur stjórnina fyrr en hann kann allt mun aldrei gera neitt. Hins veg ar er það styrkleikamerki ef menn leita ráða hjá sér reyndari mönnum. Ef menn hafa ekki þekkingu sjálfir eiga þeir ekki að hika við að spyrja. Ábyrgðin á stefnunni liggur engu að síður hjá foringjanum. Margir sterkir foringjar hika ekki við að fá ráð hjá mönnum sem þeir vita að eru ósammála þeim. Sá sem safnar um sig já bræðrum þarf enga ráðgjafa. Tillögur til stefnumótunar geta kom ið víða að. Sænski fyrirlesarinn Fredrik Hären, sem var hér á landi nýlega, spurði áheyrendur hvenær þeir fengju bestu hug myndir sínar. Allir svöruðu á þá leið að það væri þegar þeir væru einir, í kyrrlátu umhverfi og fjarri vinnunni. Enginn sagð ist fá bestan innblástur á skrifstofu sinni eða í „hugarflugi“ með félögum sínum. Þannig vinna þó mörg fyrirtæki að stefnu mótun. Það er mjög lýðræðisleg leið en alls ekki líkleg til þess að skila bestum hug myndum. Ein Volk, ein Führer Vegna þess hve slæma reynslu menn hafa af einræðisherrum sem stjórnendum ríkja er ekki óeðlilegt að margir hafi efasemdir um að þeir séu heppilegir í fyrirtækjum. Auðvitað þurfa allir forstjórar aðhald stjórnar. Sterkir forstjórar eiga þó auðvelt með að koma hugmyndum sínum í gegn

Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4

Vísbending

Vísbending

Beinir tenglar