Vísbending - 07.03.2008, Blaðsíða 4
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575. Myndsendir: 561 8646.
Netfang: visbending@heimur.is.
Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun Háskólans.
Prentun: Gutenberg. Upplag: 700 eintök.
Öll réttindi áskilin. © Ritið má ekki afrita
án leyfis útgefanda.
Aðrir sálmar
4 V í s b e n d i n g • 9 . t b l . 2 0 0 8
Frjáls viðskipti eru meginskýringin á því að velmegun eru miklu meiri á
Vesturlöndum en annars staðar í heim
inum. Samt heyrast enn raddir um að
heimamarkaður sé betri en sá alþjóðlegi.
Einkum hefur þetta átt við um landbún
aðarvörur. Ýmsum rökum hefur verið
beitt, til dæmis að útlendur matur sé
hættulegur, geti borið með sér sjúkdóma
og jafnvel úrkynjun. Hættulegt sé að
vera öðrum háður og loks að íslenskt
er alltaf best. Frægt er járnlögmál Malt
husar um að fæðuframleiðsla muni ekki
halda í við fólksfjölgun og tilveran yrði
alltaf ömurleg. Þetta lögmál hefur ekki
átt miklu fylgi að fagna en nú virðist
Malthus hafa fengið nýjan lærisvein.
Forseti Íslands tók til máls á Búnaðar
þingi á dögunum. Hann sagði að fæðu
öryggi hverrar þjóðar væri nú komið
ofar á forgangslistann en áður og rætt
væri um öryggi þjóða og varnir á annan
hátt en áður. „Nú hefur heimsmyndin
tekið stakkaskiptum. Afleiðingin er með
al annars sú að brýnt er fyrir hverja þjóð
að móta stefnu sem tryggir fæðuöryggi
hennar í framtíðinni, tryggir aðgang að
nægum og hollum mat á viðráðanlegu
verði.“ Hann rifjaði upp að í fyrra hafi
komið hingað kínversk sendinefnd til
að kanna hvort hægt væri að gera lang
tímasamning við íslenska bændur um
matarkaup. „Það er vísbending um að
aðrar þjóðir kunna innan tíðar að bjóða
hærra verð en neytendum í Reykjavík og
byggðum landsins finnst við hæfi. Og
hvað gera bændur þá?“
Já, hvað ef bændur fengju hærra verð
frá gulum mönnum en Íslendingum?
Til þess að koma í veg fyrir slíka óheilla
þróun stakk forsetinn upp á snjallræði.
„Kjarninn í boðskap mínum til Búnað
arþings og þjóðarinnar er að við þurfum
að hefjast handa við að móta sáttmála
sem tryggir í framtíðinni fæðuöryggi Ís
lendinga,“ Slíkur sáttmáli gæti svo orðið
grundvöllur að skipulagi framleiðslunn
ar, nýjum reglum um nýtingu lands og
skapað markaðsþróun raunhæfan farveg.
Félagar forsetans, meðan hann var
pólitískur, hrifust einmitt af hagkerfi þar
sem framleiðslan var skipulögð og stífar
reglur ríktu um nýtingu lands. bj
Í fótspor meistarans
V ísbendingu hefur borist bréf frá sveitarstjóra Borgarbyggðar, Páli S.
Brynjarssyni. Í bréfinu segir:
„Í frétt á heimasíðu ykkar 4. febrúar
s.l. er fjallað um könnun tímaritsins Vís
bendingar um draumasveitarfélagið. Í
fréttinni segir að úttektin hafi að „venju
vakið athygli“. Því þykir okkur afar slæmt
að í úttekt ykkar á sveitarfélaginu Borgar
byggð eru greinilegar rangfærslur. Því var
úttektin til umræðu á fundi sveitarstjórnar
Borgarbyggðar 14. febrúar s.l. og bókaði
sveitarstjórn samhljóða eftirfarandi:
„Nýlega birtust upplýsingar frá fyrir
tækinu Vísbendingu [svo!] um svokallað
draumasveitarfélag og borin saman sveitar
félög á fyrirfram gefnum forsendum. Fyrir
liggur að forsendur gagnvart Borgarbyggð
eru rangar og var sveitarstjóra falið að
koma leiðréttingum á framfæri.“
Það liggur fyrir samkvæmt upplýsing
um Hagstofu að íbúafjölgun í sveitarfé
laginu frá 1. desember 2005 til 1. desem
ber 2006 var 70 manns sem er tæp 2%.
Sameiginlegur íbúafjöldi í borgarbyggð,
Borgarfjarðarsveit, Hvítársíðu og Kolbeins
staðahreppi var 3640 1. desember 2005.
Þessi fjögur sveitarfélög sameinuðust 10.
júní 2006 í Borgarbyggð. Íbúatala í Borg
arbyggð 1. desember 2006 var 3710. Sam
kvæmt þessu ætti íbúaþróun að gefa Borg
arbyggð 10 stig með hliðsjón af forsendum
Vísbendingar. Þetta þýðir í raun að heildar
stigafjöldi Borgarbyggðar ætti að vera 26
stig og meðaleinkunn því 5,2.
Fyrir hönd sveitarfélagsins Borgarbyggð
ar fer ég fram á að tímaritið Vísbending
endurskoði útreikninga sína hvað varðar
Borgarbyggð í samantekt sinni á drauma
sveitarfélaginu og komi réttum upplýsing
um á framfæri.“
Í greininni í 3. tbl. Vísbendingar sagði
m.a.: „Á landinu öllu fjölgaði fólki á árinu
2006 um 2,6% en 1,8% á árinu 2007. Sum
sveitarfélög uxu miklu hraðar en þetta. Mik
il fólksfjölgun er einkum af tvennu, annars
vegar vegna þess að uppbygging hefur ver
ið mjög hröð eins og til dæmis í nágranna
sveitarfélögum Reykjavíkur og hins vegar
stækka sveitarfélög við sameiningar.“ Í grein
inni var tekið tillit til þess við einkunnagjöf
að fyrsta ár eftir stækkun sveitarfélaga með
sameiningu geta eðlilega verið ákveðnir erf
iðleikar við stjórnun.
Ályktun Borgarbyggðar
um draumasveitarfélagið
Greinin Út úr kortinu í síðasta tölublaði Vísbendingar hefur vakið nokk
ur viðbrögð lesenda. Réttilega er bent á að
auðveldara sé að sjá slíka hluti eftirá en fyr
irfram. Fyrir tveimur árum skrifaði Almar
Guðmundsson framkvæmdastjóri Eigna
stýringar Glitnis grein í 4. tbl. Vísbending
ar um mánaðamótin janúar/febrúar 2006
sem nefndist: Verður vindátt einhvern
tíma óhagstæð á innlendum hlutabréfa
markaði? Í niðurlagi greinarinnar talar
Almar um hve ólíklegt sé að tugprósenta
ávöxtun hlutabréfa geti staðið í langan
tíma. Gefum Almari orðið:
Mun tölfræðin sigra að lokum?
„Það er athyglisvert að bera þróun inn
lends hlutabréfamarkaðar undanfarin 5 ár
saman við langtímaþróun hlutabréfaverðs
á alþjóðavísu. Raunávöxtun innlendra
hlutabréfa hefur verið 27,4% að jafnaði
á ári sl. 5 ár. Til samanburðar má vitna
í tölur sem Elroy Dimson og félagar hjá
London Business School hafa tekið saman
um langtímaávöxtun hlutabréfa á alþjóð
lega vísu (þeir félagar skrifuðu bókina
Triumph of the Optimists um þetta efni
sem óhætt er að mæla með). Rannsóknin
sýnir að raunávöxtun hlutabréfa á einum
áratug á heimsvísu var hæst á sjötta ára
tug síðustu aldar, eða 18% á ári. Hæsta
árleg raunávöxtun á einum áratug náðist
í Þýskalandi á sama áratug, eða 32,3%.
Gæfunni í þessum efnum er misskipt eins
og sést þegar besta raunávöxtun á einum
áratug í Noregi er skoðuð hún var 8,2%
á ári á tíunda áratug síðustu aldar.
Þegar litið er upp úr helstu dægurmál
um á innlendum hlutabréfamarkaði nú
um stundir er spurningin sem við stönd
um frammi fyrir í raun sú hvort fyrsti ára
tugur 21. aldar fari á spjöld sögunnar sem
allra besti áratugur í ávöxtun hlutabréfa á
heimsvísu. Sagan kennir okkur að það eru
örfá tilvik þar sem hlutabréf gefa 20% eða
hærri árlega raunávöxtun á tíu ára tíma
bili þau eru þrjú talsins í rannsókn sem
náði til 17 landa og yfir rúmlega 100 ára
tímabil. Í þessu tilliti er sennilega ástæða
til þess að óttast tölfræðina þegar vænting
ar um ávöxtun innlendra hlutabréfa til
næstu 35 ára eru settar fram.“
Menn voru sem sé varaðir við, en fáir
höfðu áhuga á því að hlusta.
Sigur tölfræðinnar