Morgunblaðið - 19.10.2010, Blaðsíða 23

MINNINGAR 23
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. OKTÓBER 2010
✝ Guðmundur Ást-ráðsson fæddist
13. nóvember 1922.
Hann lést 7. október
2010.
Foreldrar hans
voru Ástráður Jóns-
son, f. 29. mars 1894,
d. 2003 og Lilja Guð-
mundsdóttir, f. 4.
mars 1898, d. 1965.
Systkini: Guðríður
Ástráðsdóttir, f. 1924,
d. 2003, Friðjón Ást-
ráðsson, f. 1926, d.
1993 og Ásta Ástráðs-
dóttir, f. 1931, d. 1933.
Maki Lilja Magnúsdóttir, f. 12.
apríl 1926, d. 31.12. 2004. Foreldrar
hennar voru Magnús Magnússon, f.
7. maí 1892, d. 1958, og Ragnheiður
Jónasdóttir, f. 29. júní 1895, d. 1984.
Börn Guðmundar og Lilju eru 1)
Magnús Guðmundsson dr.med., lyf-
og gigtarlæknir, f. 30. október 1949,
giftur Jónínu Pálsdóttir tannlækni,
f. 14. desember 1949. Börn: a) Guð-
rún Lilja Magnúsdóttir viðskipta-
fræðingur, f. 21. ágúst 1974. Hún á
tvö börn. Fyrrverandi maki hennar
er Geirlaugur Blöndal Jónsson, f.
17. maí 1971. b) Atli Páll Magn-
ússon, nemi í tölv-
unarfræði í Stokk-
hólmi, f. 11. febrúar
1981, giftur Marlenu
Magnússon, f. 16.
september 1980. Þau
eiga einn son. 2) Guð-
mundur Örn Guð-
mundsson lyfjafræð-
ingur, f. 17. júní 1954,
giftur Auði Ingu Ein-
arsdóttur presti, f. 29.
september 1953.
Börn: a) Árni Kristján
Guðmundsson marg-
miðlunarfræðingur, f.
5. júlí 1978, b) Einar Örn Guðmunds-
son nemi, f. 16. janúar 1980. Hann á
eitt barn. Barnsmóðir hans er Hulda
Rún Jóhannesdóttir. c) Lilja Björk
Guðmundsdóttir kennari, f. 23. júní
1981. Sambýlismaður hennar er
Brynjólfur Guðmundsson. 3) Ástráð-
ur Karl Guðmundsson viðskipta-
fræðingur, f. 19. október 1959, gift-
ur Hrefnu Guðmundsdóttur
félagssálfræðingi og kennara, f. 13.
nóvember 1966, sonur Jóhannes
Hrefnuson, f. 25. september 2002.
Útför Guðmundar fer fram frá
Dómkirkjunni í dag, 19. október
2010, og hefst athöfnin kl. 11.
Guðmundur Ástráðsson var
skemmtilegur náungi og góður skáti.
Hann var einhverjum áratugum eldri
en við þessir krakkar sem vorum á
kafi í skátastarfi í gamla Skátaheim-
ilinu við Snorrabraut upp úr 1960, en
aldursmunurinn skipti ekki neinu
máli. Skátaheimilið við Snorrabraut
kölluðum við aldrei bragga og liðum
engum slíkt. Hér var okkar svæði,
okkar heimur, okkar félagsmiðstöð.
Þetta var líflegt og heilbrigt samfélag
og hér var Guðmundur kóngurinn,
Sússa í Skátabúðinni drottningin og
Óskar Pé alltaf til staðar. Hvílíkir
dýrðartímar!
Guðmundur Ástráðs kunni á okkur
tökin og umgekkst okkur sem jafn-
ingja. Jákvæð forysta og afskipti
hans í mörgum málum eru okkur eft-
irminnileg, eins og t.d. hópferðir
skáta svokallaðar félagsferðir þegar
við krakkarnir um eða undir tvítugu
fórum í hópferðir inn á hálendið til að
skoða ókunnar slóðir undir farar-
stjórn Guðmundar. Við leigðum okk-
ur jafnan fjallarútu frá Kjartani og
Ingimar sem annar þeirra heiðurs-
manna ók gjarnan. Slíkar ferðir voru
ekki algengar þá og opnuðu mörgum
okkar undraheima hálendisins, nýjar
slóðir sem við gátum síðar rannsakað
enn betur. Einnig var rekstur hans
og umsjá með okkar kæra Skáta-
heimili sem að framan er nefnt vel
unnið verk og eflaust vanþakkað. Allt
geislaði af snyrtimennsku og enn
munum við bónlyktina. Guðmundur
gaukaði stundum að okkur auka-
vinnu, t.d. við dyravörslu, þegar
Skátaheimilið hélt uppi almennum
gömludansasamkomum. Slíkur auka-
peningur var vel þeginn með skóla-
útgjöldunum.
Í félagsstarfinu sjálfu var hann
sem útsjónarsamur lærifaðir og ráðs-
lagaði um margt með okkur. Fyrir
hans atbeina stofnaði skátafélagið
okkar, Landnemar, til öflugrar fjár-
öflunar sem félagið vann til fjölda ára
og býr að enn í dag. Guðmundur var
vinsæll fararstjóri stórra íslenskra
skátahópa á skátamót erlendis, sat
um árabil í stjórn Skátafélags
Reykjavíkur og í stjórnum landsmóta
skáta. Hann var kröftugur félags-
málamaður sem skóp ásamt öðrum
með starfi sínu og persónuleika um-
gjörð fyrir hollt og öflugt starf
Reykjavíkurskáta þessa tíma.
Við kveðjum Guðmund Ástráðs-
son, hann er farinn heim.
Arnfinnur U. Jónsson og
Haukur Haraldsson.
Guðmundur
Ástráðsson
✝ Guðrún Neerga-ard Holm (fædd
Erlendsson) fæddist í
Frederikshavn á Jót-
landi 13. nóvember
1917. Hún lést 5.
október sl. á hjúkr-
unarheimilinu Lisel-
und í Vodskov á Jót-
landi.
Foreldrar Guð-
rúnar voru Ellen
Margrethe Erlends-
son (fædd Heegaard
Jensen), f. 10.9. 1890
í Vordingborg á Suð-
ur-Sjálandi, d. og Valdimar Er-
lendsson læknir, f. 16. júní 1879 í
Garði í Kelduhverfi en hann var
læknir í Frederikshavn megnið af
starfsævinni, d. 16.9. 1951. Systk-
ini hennar voru Finnur Erlends-
son, læknir og þingmaður í Dan-
mörku, f. 1.5. 1913, d. 20.8. 2003,
og Sigrid Schlebaum læknisfrú í
Danmörku, f. 5.10. 1915. Guðrún
giftist 1940 dr. med. Jóhannesi
Björnssyni lækni, f. í Laufási við
Eyjafjörð 7.7. 1907, d. 9.9. 1966.
Þau skildu. Þeirra börn:
1) Valdimar Hergils f. 28.7.
1941 blaðamaður og frkvstj. Hans
kona 1; Fanný Jónmundsdóttir.
Þau skildu. Börn a) Jóhannes Her-
gils tæknifræðingur giftur Helle
Bödker Pedersen tæknifræðingi.
Börn Valdimar Thor og Theodor
legum ættum. Hún kynntist Jó-
hannesi í heimahúsum en hann
kom til Frederikshavn í heimsókn
til vinar síns Bjarna Oddssonar
læknis og var samferða honum og
Ástu konu hans í heimboð á heim-
ili Valdimars læknis sem þá gekk
undir sæmdarheitinu „Íslending-
urinn“ í Frederikshavn. Guðrún
og Jóhannes giftust í Freder-
ikshavn en bjuggu í Kaupmanna-
höfn þar sem Jóhannes hafði
kennarastöðu við háskólann og
vann við að ljúka doktorsritgerð
sinni. Danmörk hafði verið her-
numin og Íslendingar að lokast
inni í stríðinu. Það varð því úr að
þau Jóhannes fóru með seinustu
ferð Esjunnar til Íslands en hún
sigldi frá Petsamo sem þá var á
Íshafsströnd Finnlands en til-
heyrir núna Rússlandi.
Eftir þetta var Guðrún hús-
móðir alla tíð og tók þátt í störf-
um eiginmanna sinna meðfram
húsmóður starfinu. Hún flutti til
Danmerkur eftir skilnað 1954 og
bjó þaðan í frá í Álaborg og í
Vodskov. Hugur hennar var þó
alltaf bundinn Íslandi. Þar var æv-
intýralandið – sumarlandið sem
tók öllu öðru fram og þar voru
vinir og ættingjar sem hugurinn
var löngum bundinn við.
Guðrún verður jarðsungin frá
Fladstrand kirke í Frederikshavn
í dag, 19. október 2010, kl. 12.30.
Fjölnir., b) Guðrún
Hergils hagfræð-
ingur gift Þorláki
Traustasyni frkvstj.
Synir Tómas Arnar
og Anton Gauti. c)
Gréta Hergils óp-
erusöngkona gift
Pálma Arthurssyni
flugvélstjóra. Börn
Kristófer Hergils og
María Hergils. Hans
kona 2; Margrét
Gústafsdóttir. Þau
skildu. Börn d) Mar-
ín Hergils há-
skólanemi, býr með Trausta Reyn-
issyni frkstj. Sonur Olíver Hergils.
e) Kara Hergils listháskólanemi.
2) Björn Hergils f. 18. sept-
ember 1942 arkitekt.
3) Hildur Hergils f. 17. desem-
ber 1947 kennari í Kaupmanna-
höfn.
Guðrún giftist Erik Neergaard
Holm hagfræðingi 1954, f. 8.8.
1918, sem nú býr á Liselund-
hjúkrunarheimilinu. Þau áttu ekki
börn saman.
Guðrún óx úr grasi í Frede-
rikshavn og gerðist þar blaðamað-
ur eftir stúdentspróf. Hún lagði
stund á söngnám og tók þátt í
revíum Stig Lommer í Kaupa-
mannahöfn fyrir stríð við mót-
mæli föður og bróður sem töldu
slíkt ósæmandi stúlku af virðu-
Það stendur ung, falleg kona á þil-
fari Esju að morgni 16. október árið
1940. Hún hallar sér að háum mynd-
arlegum manni. Þau eru nýgift og
eru að koma frá Petsamo í Norður-
Finnlandi. Hún horfir til lands bæði
spennt og kvíðin. Það eru 7 ár síðan
hún hafði komið til Íslands, þá 16
ára gömul með föður sínum, íslensk-
um lækni starfandi í Frederikshavn
og danskri móður. Þá var sumar
með fuglasöng, en nú var vetur.
Hér stóð hún nú um borð í Esju
meðal 258 farþega, nýgift, skilin frá
vinum og vandamönnum, einangruð
af stríðinu, ung kona í nýju landi ein
með manninum sínum.
Hvað beið hennar, hvað beið ætt-
ingja hennar í Danmörku nasism-
ans? Maðurinn tók undir handlegg
hennar og leiddi hana undir þiljur.
Þau höfðu haft aðskilda svefnað-
stöðu á skipinu, en nú voru þau loks-
ins ein. Á dekkinu stóðu samferða-
mennirnir og veifuðu til lands.
Loksins, loksins fengu þau stund í
einveru, nýútskrifaði doktorinn Jó-
hannes Björnsson og unga konan,
Guðrún Björnsson.
Þau höfðu komist frá Danmörku
skömmu eftir brúðkaupið, farið yfir
til Svíþjóðar með bát, tekið lest til
Stokkhólms, og haldið þaðan með
lest til Norður-Finnlands ásamt fjöl-
mörgum Íslendingum frá Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð, sem vildu
komast heim.
Esjan beið þeirra í Petsamo og
ferðin heim var löng og ströng. Her-
flugvélar sveimuðu yfir skipinu, það
var siglt innan um tundurdufl og
margir áttu erfitt um borð. Hvað
beið hennar nú í þessu nýja landi
svo fjarri heimahögum? Allt svo
óvíst.
En ungu hjónin fengu fljótlega
litla íbúð í vesturbænum, svo stækk-
aði fjölskyldan og þau leigðu sér
íbúð á Hverfisgötunni við Hlemm,
og börnin urðu 3, Valdimar, Esju-
minningin, sagði pabbinn, svo Björn
og Hildur.
Þá var tekið stórt skref og þau
innréttuðu sér heimili á Hraunteig
26 í Laugarnesinu árið 1950. Glæsi-
lega efri hæð og ris. Einstaklega
smekklegt og fallega búið heimili
með fögrum málverkum, glæsileg-
um dönskum húsgögnum og smíða-
járnslistaverkum eftir Ásmund
Sveinsson.
Undir handarjaðri Guðrúnar ríkti
íslensk, dönsk menning. Og heimilið
fylltist af fagurri rödd húsmóðurinn-
ar þegar hún söng og spilaði sígild
lög á flygilinn.
Og drengirnir í götunni nutu sam-
vista við eldhúsborðið hennar. Fal-
leg, brosandi tók hún þeim ávallt
opnum örmum. Gladdi þá með ein-
hverju sem þeir höfðu ekki smakkað
áður, talaði til þeirra eins og jafn-
ingja með sinni hljómfögru dansk-
skotnu tungu.
Þetta voru hátíðarstundir fyrir
drengina í götunni.
Undirritaður er einn þeirra og
stendur í mikilli þakkarskuld fyrir
að hafa fengið tækifæri til að kynn-
ast þessari fallegu, ljúfu konu og
þessu glæsilega heimili.
En árin liðu og vegir lífsins eru
ekki ávallt greiðir. Þessi glæsilegu
hjón fundu ekki sameiginlegan far-
veg. Árið 1954 sigldi Guðrún til Dan-
merkur með dóttur sína Hildi, en
drengirnir urðu eftir hjá föður sín-
um. Mikil varð sorgin hjá drengj-
unum í götunni og ekki þá hvað síst
hjá bræðrunum tveim.
Og söngurinn þagnaði, flygillinn
stóð hljóður.
Guð blessi minningu Guðrúnar
með ríku þakklæti frá strákunum í
götunni.
Arthur Knut Farestveit.
Guðrún Neergaard Holm
(fædd Erlendsson)
Við eigum margar
góðar minningar um
ömmu Krissu sem nú
rifjast upp við fráfall hennar.
Hún var svo mjúk og ótrúlega fal-
lega hvíthærð, eldaði heimsins besta
grjónagraut, sagði okkur fjölda-
margar íslenskar tröllasögur, prjón-
aði hlýjustu ullarbrækurnar, saum-
aði fallegustu dúkana, bakaði
gómsætustu bollurnar, gerði með
okkur jólakonfekt, hjálpaði okkur að
skreyta piparkökur og ljómaði svo
Kristbjörg
Marteinsdóttir
✝ Kristbjörg Mar-teinsdóttir fædd-
ist á Ysta-Felli í
Köldukinn í S-Þing.
12. janúar 1918. Hún
lést á Heilbrigð-
isstofnun Fjalla-
byggðar 1. október.
Kristbjörg var jarð-
sungin frá Siglufjarð-
arkirkju 8. október
2010.
fallega í sólstofunni
sinni.
Það er okkur ómet-
anlegt að hafa haft
ömmu Krissu til sam-
fylgdar í æsku. Að
geta kíkt til hennar,
fengið eitthvað að
maula og hlusta á eina
og eina sögu ásamt
því að fá faðmlag og
heyra dillandi hlátur
hennar er veganesti
sem fylgir okkur um
ókomna tíð.
Samheldni ömmu
Krissu og afa Jóa er einnig eitt af
því sem okkur er afar minnisstætt.
Þau voru ákaflega samrýnd og fal-
leg hjón, dansandi af lífsgleði og ást
hvors til annars og glæsilegar fyr-
irmyndir okkar afkomenda þeirra.
Það var því mikill missir og sér-
staklega fyrir ömmu þegar afi Jói
lést fyrir 19 árum. Amma hélt þó
sínu striki, bjó áfram í húsinu
þeirra, hélt sitt árlega jólaboð fyrir
stórfjölskylduna, sinnti rósunum
sínum í sólstofunni og öllum kaffi-
þyrstum gestum sem áttu leið hjá.
Það var oft ansi mannmargt á Suð-
urgötunni og ávallt glatt á hjalla.
Amma á þeytingi með fallega, út-
saumaða svuntu að passa upp á að
enginn færi svangur eða þyrstur
þaðan út.
Síðastliðin 5 ár hafði amma dvalið
á Sjúkrahúsi Siglufjarðar vegna
þverrandi þreks og heilsu. Hún
hafði þó enn sína miklu frásagn-
arhæfileika sem barnabarnabörnin
hafa nú fengið að njóta vegna frá-
sagnargleði hennar og þar voru ís-
lenskar þjóðsögur oft rifjaðar upp.
Eins var sveitin hennar og æsku-
slóðir henni afar hugleikin og feng-
um við oft að heyra frásagnir frá
fyrri tíð sem gerði hennar sveit að
okkar.
Amma Krissa hefur nú fengið
hvíldina eftir stutt en bráð veikindi.
Hún var tilbúin til brottfarar.
Myndin af þeim ömmu og afa sam-
einuðum á ný verður ljóslifandi fyrir
okkur og léttir í þeirri sorg sem
fylgir því að kveðja.
Hvíl í friði, elsku amma okkar.
Sandra Hjálmarsdóttir og
Einar Hrafn Hjálmarsson.
Þeir sem falla í þann
flokk að vera listamenn
geta þegar best lætur
hrifið fólk á margvíslegan máta. Sum-
ir með orðum, aðrir með myndum og
myndmáli sköpuðu á ólíkan hátt.
Hann Pálmar Þ. Eyjólfsson hreif fólk
oft með tónlist sinni.
Ástæðan fyrir því að hann varð
ekki eitt af þekktari tónskáldum á
landsvísu var hógværð og lítillæti
hans sjálfs. Að trana sér fram eða
koma sjálfum sér á framfæri var ekki
hans stíll.
Kannski hefðu lögin hans Pálmars
hljómað öðruvísi með hann spreng-
lærðan og útskrifaðan frá erlendum
skólum. En við sem Íslendingar og
aðdáendur verka hans hefðum ekki
viljað hafa hans söngperlur neitt
öðruvísi. Hann var í raun sjálfmennt-
Pálmar Þ. Eyjólfsson
✝ Pálmar Þ. Eyjólfs-son var fæddur í
Skipagerði á Stokks-
eyri 3. júlí 1921. Hann
lést á dvalar- og
hjúkrunarheimilinu
Kumbaravogi 6. októ-
ber 2010.
Pálmar var jarð-
sunginn frá Stokks-
eyrarkirkju 16. októ-
ber 2010.
aður í tónlist fyrir utan
haust eitt í orgelnámi
hjá Sigurði Ísólfssyni.
Enn frekar af þeim
sökum vöktu útsetn-
ingar Pálmars á eigin
verkum og nostursöm
fögur nótnaskriftin at-
hygli margra.
En Pálmar var sátt-
ur við sitt. Afköst hans
sem tónskálds voru í
raun ótrúleg miðað við
mann sem vann þunga
verkamannavinnu og
bústörf í bland allt sitt
líf. Væri hann nálægt henni Gunnu
sinni kvartaði hann ekki.
Sem organisti við Gaulverjabæjar-
kirkju í tæp 60 ár skipar hann vegleg-
an sess í lífi fólks hér. Kirkjukórinn
hefur flutt mörg verka hans gegnum
tíðina. Sem dæmi þá tilheyrir eitt
stólvers hans algjörlega jólamessunni
hér með hinum sálmunum hver jól.
Léttstígur maður á reiðhjóli, kvik-
ur í hreyfingum kemur ekki lengur til
æfinga á orgelið í Gaulverjabæjar-
kirkju neðan frá Vestri-Hellum.
Hann skilaði þar góðu verki sem org-
anisti. Tónsmíðar hans munu lifa um
ókomin ár og það í hugum fleiri en
íbúa hér við ströndina.
Valdimar Guðjónsson.