Morgunblaðið - 14.06.2011, Blaðsíða 1

Þ R I Ð J U D A G U R 1 4. J Ú N Í 2 0 1 1
 Stofnað 1913  137. tölublað  99. árgangur 
VETRARFERÐ
VÍKINGS HEIÐARS
OG KRISTINS
ÁSKORUN
ÚTI
Á SJÓ
NÝLIÐAR ÞÓRS
SAFNA STIGUM
OG ÚR FALLSÆTI
FÓLK GETUR MEIRA 10 ÍÞRÓTTIREINLÆG OG FÖGUR 26
Jón Viðar Sigurðsson jarðfræðingur, Guðmundur Ögmundsson, aðstoð-
armaður þjóðgarðsvarðar í Skaftafelli, og Unnur Jónsdóttir, landvörður á
Lónsöræfum, fóru inn á Morsárjökul til reglubundinna mælinga á skriðu-
hlaupi síðasta sunnudag. Í klettabeltinu í hvelfingunni innst á Morsárjökli
voru stórfenglegir fossar sem Jón Viðar hafði lengi grunað að væru hærri
en Glymur, en hann hefur verið talinn hæsti foss landsins hingað til. Eftir
einfalda hornamælingu kom í ljós að hæð hæsta fossins er 228 m eða um 30
m hærri en Glymur. Líklegt er að fossinn sé enn hærri, jafnvel yfir 250 m
þar sem hann hverfur bak við fönn.
mep@mbl.is
Stórfenglegir fossar í klettabelti innst á Morsárjökli
Ljósmynd /Jón Viðar Sigurðsson
Erling Ólafsson, skordýrafræðingur
hjá Náttúrufræðistofnun Íslands,
segir Íslendinga mega búa sig undir
fjölbreyttara smádýralíf í umhverfi
sínu. Ekki sé nóg með að tegundum
fjölgi heldur muni einstaklingum inn-
an sumra tegunda einnig fjölga. „Það
væri betra fyrir okkur að vera án
þeirra sumra,“ segir Erling. Hann
segir jafnframt að þumalputtareglan
sé sú að um 10% landnema séu til
óþurftar. Spurður um skaðvalda
nefnir Erling asparglyttu sem dæmi
sem og spánarsnigil. Ýmsar fleiri teg-
undir geti verið til ama eins og t.d. hin
kolsvarta fíflalús.
Smádýrunum fjölgar hratt
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Litadýrð Hunangsfluga á ferð.
 10% landnema til ama og óþurftar
Mesta pödduhræðslan 12
Tifandi tímasprengjur 12
Spánarsnigli skal tortímt 13
7. hluti af 7
Hamskipti lífríkis og landslags
 Upplýsingar frá stærstu háskól-
um landsins sýna að veruleg aukn-
ing er á umsóknum í háskólanám.
Að meðaltali virðist aukningin vera
um 14–20%. Nauðsynlegt und-
irbúningsnám fyrir háskólanám er
í boði í Keili og Háskólanum í
Reykjavík fyrir þá sem hafa ekki
lokið stúdentsprófi. Mest áberandi
er stökkið í aðsókn í tölvufræði,
hugbúnaðarverkfræði og matvæla-
fræði frá því í fyrra. Mikil aukning
er líka í félagsvísindagreinar, við-
skiptafræði og lögfræði. Aukin að-
sókn er í háskólanám vegna
ástands á vinnumarkaði sem og
vegna fleiri atvinnutækifæra hjá
þeim sem eru með háskólapróf í
raungreinum. »2
Ungt fólk sækir
meira í raungreinar
Alþingi samþykkti á laugardags-
kvöld hið svonefnda minna frumvarp
um fiskveiðistjórnun og miðað við
óbreyttar forsendur hækkar veiði-
gjald útgerð-
arinnar um
einn milljarð á
næsta fisk-
veiðiári. Stóra
frumvarpinu
var frestað.
„Frestur er
á illu bestur
og skynsam-
legast hefði
verið að fresta
báðum frum-
vörpunum.
Við verðum að
vona að nú sýni menn skynsemi og
vandi meira til verka,“ segir Vil-
mundur Jósefsson, formaður SA.
Aðspurður segir hann einnig að
breytingar sem gerðar voru á minna
frumvarpinu auki líkur á því að sam-
tökin staðfesti kjarasamninga 22.
júní. Adolf Guðmundsson, formaður
LÍÚ, segir að fresta hefði átt báðum
frumvörpum. „Við erum ekkert sátt
við þetta. Vinnubrögðin sem höfð
voru uppi eru algjörlega ótæk. Þing-
ið logaði í deilum og það hefði þurft
að vísa málinu til frekari vinnslu.“
haa@mbl.is »4
„Frestur
er á illu
bestur“
Veiðigjald hækkar að
óbreyttu um milljarð
Hækkun
Miðað við
óbreyttar for-
sendur hækk-
ar veiðigjald
útgerðarinnar
um einn millj-
arð á næsta
ári
Morgunblaðið/RAX
Frestað Stóra kvótafrumvarpið bíð-
ur þess að þing komi saman í haust.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Innlendir framleiðendur undirbúa
verðhækkanir á vörum sínum vegna
nýafstaðinna kjarasamninga og þess
kostnaðarauka sem leiðir af stöðug-
um hækkunum á hrávöruverði.
„Allir innlendir framleiðendur eru
að hækka gjaldskrána hjá sér, einn,
tveir og þrír. Þeir eru fljótir að velta
launahækkunum út í verðskrána,“
segir Gísli Sigurbergsson, verðlags-
stjóri hjá Fjarðarkaupum, og bætir
við að nýgerðir kjarasamningar séu
nefndir sem skýring hækkananna.
Hærra verðlag slær á kaupmátt
Spurð um þessa þróun og hækk-
anir á verðskrám, m.a. hjá Símanum
og Íslandspósti, svarar Henný Hinz,
hagfræðingur hjá ASÍ, því til að ljóst
sé að hærra verðlag vegi á móti
markmiðum kjarasamninga.
„Ef verðbólguhorfur dökkna ótt-
ast maður að kjarabótin verði minni
en til stóð. Ein forsenda kjarasamn-
inga er að hér verði stöðugleiki. Ef
þetta er leiðin sem fyrirtækin velja
er forsendan brostin,“ segir Henný.
Andri Þór Guðmundsson, forstjóri
Ölgerðarinnar, segir undirliggjandi
þörf fyrir hækkanir „á alla línuna“.
Vilhjálmur Egilsson, fram-
kvæmdastjóri SA, óttast aukið at-
vinnuleysi og verðbólguskrið í haust
takist ekki að örva fjárfestingu.
MVerðbólguskot í kortunum »2
Skriða hækkana vofir yfir
 Verðlagsstjóri hjá Fjarðarkaupum segir launahækkunum velt út í verðlagið
 Hagfræðingur hjá ASÍ óttast að forsendur kjarasamninga kunni að bresta
Dýrari sími og póstur
» Íslandspóstur og Síminn eru
á meðal fyrirtækja sem undir-
búa verðhækkanir á gjald-
skrám sínum á næstunni.
» Hefur það í för með sér að
notkun fastlínusíma verður
dýrari sem og póstdreifing.