Líf og list - 01.11.1950, Blaðsíða 18

IÐNÓ:
BRUIN TIL MANANS
eftir Clifford Odets.
Leikrit í þremur þáttum.
sýnt ágætan leik á pörtum. En sem
von er um jafnungan leikara, þá
vantar hann ennþá fullan leik-
þroska, slípun og það sjálfsvald,
sem reyndir leikarar hafa til að
bera.
Ég skorða tilgang leikdóma
hvorki sem eintómt lof eða last um
leikarana. Á slíkum orðavaðli
græða hvorki leikararnir né les-
endur (áhorfendur). Tilgangur
leikdóma er að mínu viti leiðbein-
ing bæði fyrir leikendurna sjálfa
og áhorfendur þeirra. Ég vil því á
þeim forsendum hnýta hér aftan
við nokkrum aðfinnslum við leik
Steindórs, sem engu síður er beint
til leikstjórans. Enda þótt styrkur
Steindórs sé innlifun hans í hlut-
verkið, þá varð útkoman ekki sú
persóna, sem iiann átti að sýna.
Enda þótt stúdent sé undir hörð-
um föðuraga og klaufalegur í ásta-
málum, þá ber hann þó alltaf
merki þeirrar skólunar, scm hann
hefur notið. Clarence Steindórs
Hjörleifssonar var ekki líklegur til
að fá inngöngu í Yale-háskólann,
jafnvcl fyrir aldamót. Elér liggja
mistök í sköpun persónu sam-
kvæmt stöðu hennar í þjóðfélag-
inu og koma þau mistök fyrst og
fremst á reikning leikstjórans. En
þar er líka annar galli, sem Stein-
dór verður sjálfur að bæta úr. Til-
burðir hans á sviði eru ekki nógu
skólaðir. Hann og fleiri ungir leik-
arar s. s. Baldvin Halldórsson, Jón
Sigurbjörnsson og Þorgrímur Ein-
arsson verða að stunda meiri
líkamsrækt, leikfimi (Plastik er það
víst kallað á leikaramáli) Ungir
leikarar mega ekki hætta við
líkamsræktina, fyrr en þeir hafa
algert vald á hrcyfingum sínum og
ná í þær þokka og öryggi. Yngri
börn herra Days voru skemmtileg
og báru vott um góða leikstjórn
og sýndu yngstu leikararnir Hall-
dór Guðjónsson og Ragnar litli
Smith jafnvel býsna góðan leik.
Leikflokkurinn „Sex í bíl“ er
hópur áhugasamra og dugandi
leikara, sem hafa lagt drjúgan
skerf til þess að glæða áhuga lands-
manna á góðum leikbókmenntum
og fáguðum leik. Leiksýningar
þeirra í kaupstöðum, þorpum og
sveitum landsins hafa gert flestum
íslendingum kleift að kynnast
góðri leiklist af eigin raun. En það
er ekki fyrr en núna, að íbúar
höfuðborgarinnar hafa tækifæri
til þess að sjá árangurinn af við-
leitni þessa íramtakssama listafólks.
Hvað snertir leikritaval þeirra,
Trúað gæti ég, að sviðið yrði ein-
hvern tíma verulega vettvangur
Halldórs. Vinnukonuhlutverkin
voru lítil nema helzt Steinunnar
Bjamadóttur. En leikur hennar og
eins ráðskonunnar Önnu Guð-
mundsdóttur var skemmtilegur og
vel með farið þau hlutverk bæði
tvö. Þóra Borg lék frænkuna Córu
og Herdís Þorvaldsdóttir vinkonu
hennar. Um svo lítil hlutverk er í
rauninni ekkert að segja. Þó mátti
Þóra Borg vera öllu frekjulegri og
uppáþrengjanlegri eins og amerísk-
ar frænkur eru sjálfsagt hugsaðar.
Eins rennur manni til rifja að sjá
góðar leikkonur, sem reynzt hafa
vandanum vaxnar í erfiðum hlut-
verkum eins og Herdís, taka niður
fyrir sig og koma fram í smáhlut-
verkum Ævars Kvaran lék séra
Lloyd með klerklegum virðul. sem
vera bar. Þótt hlutverkið sé lítið,
er það ólíkt öðrum hlutverkum
þá bcr það vott um mun meiri
djörfung og smekkvísi cn forráða-
menn Þjóðleikhússins hafa sýnt
fram að þessu. í fyrra settu þeir
hið snjalla leikrit Bernard Shaws
á svið, í þetta skipti gefa þeir
mönnum kost á því að njóta snilli
eins bezta leikritaskálds Bandaríkj-
anna — Clifl'ord Odets. Það eru
sannarlcga mikil gleðitíðindi fyrir
listaunnendur þessa bæjar, að hér
skuli vera kominn á fót „avant-
garde“-flokkur, sem kinokar sér
ekki við að taka veigamikil og
timabær verkefni til meðferðar.
Ævars og sýndi enn og sannaði, að
Ævar er fjölhæfur og góður leik-
ari. Jón Aðils sem Humphrey
læknir bar aðeins augnablik fyrir
sjónir áhorfenda og þá lielzt til að
sýna handbrögð „gervimeistarans,"
Haralds Adólfssonar. Var gervið
að sjálfsögðu handunnin vinna og
vel af hendi leyst.
Leikurinn var í heild hinn
skemmtilegasti, það sem heyrðist
af honum. En óskandi væri, að
Þjóðleikhúsið færi að velja leikrit,
sem ekkert borðlialdsatriði er í.
Borðhöld eru yfirleitt leiðinleg á
sviði og flest af því, sem sagt er,
drukknar í hnífa- og skeiða-glamri.
Önnur störf við leiksetninguna
báru meisturum sínum gott vitni,
og er gott til þess að vita, að við
skulum eiga vana menn við hin
tæknilegu viðfangsefni.
Sveinn Bergsveinsson.
18
LÍF og LIST